Nhận tiền chuyển khoản: Khi nào được miễn thuế, khi nào chủ tài khoản phải kê khai nộp thuế?
Không phải tất cả khoản tiền chuyển vào tài khoản cá nhân đều bị tính thuế, nhưng cũng không phải mọi khoản đều được miễn.
Ngày 7/7/2025, báo An ninh tiền tệ đã đăng tải bài viết với tiêu đề: "Nhận tiền chuyển khoản: Khi nào được miễn thuế, khi nào chủ tài khoản phải kê khai nộp thuế?". Nội dung như sau:
Thực tế, có những giao dịch tưởng chừng đơn giản như nhận tiền chuyển khoản từ bạn bè, người thân lại không phát sinh nghĩa vụ thuế; trong khi một số khoản thu như tiền lương, hoa hồng, thu nhập từ kinh doanh hay cho vay lại thuộc diện phải kê khai và nộp thuế đầy đủ.
Trường hợp không phát sinh nghĩa vụ thuế khi nhận chuyển khoản
- Vay mượn giữa người thân, bạn bè
Tiền nhận để vay mượn, hỗ trợ từ người thân không phải là thu nhập chịu thuế. Tuy nhiên, nên ghi rõ nội dung chuyển khoản như "vay tiền", "giúp đỡ tạm thời" để tránh hiểu nhầm.
- Nhận tiền để đáo hạn ngân hàng
Người thân chuyển hộ tiền để đáo hạn vay vốn là giao dịch mang tính kỹ thuật, không tạo ra thu nhập nên không chịu thuế.
- Kiều hối – tiền gửi từ nước ngoài
Tiền người thân gửi về từ nước ngoài (kiều hối) qua kênh hợp pháp như ngân hàng, công ty chuyển tiền… được miễn thuế nhằm khuyến khích nguồn ngoại tệ về nước.
- Thu hộ – chi hộ
Các khoản thu hộ COD, chi hộ tiền điện nước, hoặc cá nhân thu/chi thay công ty không bị xem là thu nhập thật sự nên không phải kê khai thuế.
- Chuyển tiền hộ không thu phí
Chuyển tiền hộ mà không thu phí thì không phát sinh thu nhập. Nếu có thu phí, phần phí đó có thể bị đánh thuế (~5–7%).
- Nhận tiền bán nhà, đất – đã nộp đủ thuế
Nếu bên bán đã hoàn thành nghĩa vụ thuế (TNCN, lệ phí trước bạ…), thì số tiền chuyển khoản sau đó sẽ không bị tính thuế lại. Tuy nhiên, nếu khai giá thấp để trốn thuế, sẽ bị truy thu phần chênh lệch.
- Lương đã khấu trừ thuế – chuyển cho người thân
Tiền lương đã nộp thuế và chuyển cho vợ/chồng, người thân không phải chịu thuế thêm. Cần chứng minh rõ nguồn tiền là lương hợp pháp.
- Lương từ nước ngoài – đã đóng thuế sở tại
Người lao động ở nước ngoài đã nộp thuế thu nhập tại nước sở tại có thể được miễn thuế khi chuyển tiền về nước, nếu có đầy đủ chứng từ và sử dụng kênh chuyển tiền hợp lệ.
- Lãi cho vay dân sự nhỏ lẻ
Cho bạn bè, người thân vay tiền không lãi hoặc lãi không thường xuyên sẽ không bị tính là kinh doanh nên không chịu thuế. Tuy nhiên, nếu cho doanh nghiệp vay và nhận lãi định kỳ thì có thể bị đánh thuế 5% trên phần lãi.
Khi nào nhận tiền sẽ bị đánh thuế?
Dù nhiều giao dịch được miễn thuế, vẫn có một số khoản tiền chuyển vào tài khoản cá nhân bắt buộc phải kê khai và nộp thuế nếu thỏa mãn điều kiện của thu nhập chịu thuế. Dưới đây là các trường hợp điển hình:
- Tiền lương, tiền công và các khoản tương tự
Là nguồn thu nhập phổ biến nhất và chịu thuế theo biểu thuế lũy tiến từng phần. Doanh nghiệp thường khấu trừ thuế trước khi trả lương. Tuy nhiên, nếu nhận lương từ nhiều nơi, bạn cần tự quyết toán thuế vào cuối năm.
- Thu nhập từ hoạt động kinh doanh
Nếu sử dụng tài khoản cá nhân để nhận tiền từ bán hàng online, dịch vụ tự do, freelancer... bạn có thể bị yêu cầu kê khai và nộp thuế nếu tổng doanh thu trên 100 triệu đồng/năm.
- Phí dịch vụ, hoa hồng, môi giới
Phí môi giới, phí hoa hồng (bất động sản, bảo hiểm, tài chính…), phí chuyển/rút tiền hộ có bản chất là thu nhập từ dịch vụ, cần nộp thuế TNCN với thuế suất phổ biến từ 5%.
- Thu nhập từ lãi cho vay doanh nghiệp
Nếu cho tổ chức, doanh nghiệp vay và nhận lãi thì khoản lãi này chịu thuế TNCN 5%. Thông thường, đơn vị đi vay sẽ khấu trừ thuế trước khi trả lãi.
-Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản – khai gian giá
Dù đã nộp thuế chuyển nhượng (2% trên giá công chứng), nếu bị phát hiện kê khai giá thấp hơn giá trị thực để trốn thuế, cơ quan thuế có quyền ấn định lại giá bán và truy thu phần thuế còn thiếu cùng với tiền phạt.
Trong bối cảnh việc nhận tiền qua tài khoản ngân hàng ngày càng được theo dõi chặt chẽ bởi cơ quan thuế, mỗi cá nhân cần chủ động phòng tránh rủi ro pháp lý bằng cách giao dịch minh bạch và có cơ sở chứng minh rõ ràng. Đồng thời, nên tách bạch tài khoản cá nhân và tài khoản sử dụng cho mục đích kinh doanh để tránh bị hiểu nhầm về nguồn thu nhập và bị truy thu thuế không đáng có.
Trước đó, Tạp chí Người đưa tin cũng đã đăng tải bài viết với tiêu đề: "9 trường hợp nhận tiền chuyển khoản không phải nộp thuế, người dân ai cũng nên biết". Cụ thể như sau:
Trong bối cảnh các giao dịch không dùng tiền mặt ngày càng phổ biến, nhiều người dân không khỏi lo lắng rằng mọi khoản tiền nhận qua tài khoản ngân hàng cá nhân đều có thể bị cơ quan thuế giám sát và truy thu. Tuy nhiên, sự lo ngại này xuất phát từ việc chưa hiểu đúng bản chất của quy định pháp luật.
Theo các chuyên gia thuế, việc xác định một khoản tiền có phải nộp thuế hay không phụ thuộc hoàn toàn vào bản chất của giao dịch đó, chứ không phải mọi dòng tiền vào tài khoản đều bị đánh thuế.
Trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính, ông Lê Văn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Kế toán Thuế Keytas, đã làm rõ những trường hợp phổ biến mà người dân nhận tiền qua tài khoản nhưng không phát sinh nghĩa vụ thuế, nhằm tránh những hiểu lầm và thông tin không chính xác đang lan truyền.
Trước hết, các giao dịch trong phạm vi cá nhân, gia đình và bạn bè là hoàn toàn không chịu thuế. Những khoản tiền như vay mượn giữa anh chị em, bạn bè, hoặc đơn giản là chồng chuyển tiền sinh hoạt cho vợ đều là các giao dịch dân sự, không làm phát sinh thu nhập tính thuế.
Tương tự, khi một người đã nhận lương từ công ty và hoàn thành nghĩa vụ thuế thu nhập cá nhân (TNCN), phần tiền còn lại sau thuế đó khi chuyển cho người thân sẽ không phải chịu thuế lần thứ hai. Dòng tiền từ nước ngoài gửi về, hay còn gọi là kiều hối, cũng thuộc diện được miễn thuế theo quy định. Chuyên gia cũng lưu ý rằng các khoản tiền này nên được chuyển qua hệ thống ngân hàng chính thức để đảm bảo tính minh bạch và tuân thủ quy định quản lý ngoại hối.
9 trường hợp tiền vào tài khoản không phải nộp thuế
Giao dịch cá nhân, gia đình: Tiền vay mượn, cho tặng giữa người thân, bạn bè, hoặc vợ chồng chuyển tiền sinh hoạt cho nhau.
Lương đã nộp thuế: Khoản tiền lương sau khi đã nộp thuế TNCN được một người chuyển cho vợ/chồng hoặc người thân.
Kiều hối: Tiền do người thân từ nước ngoài gửi về.
Thu hộ - Chi hộ: Tiền thu từ khách hàng rồi nộp lại cho công ty/chủ cửa hàng (ví dụ: shipper thu tiền COD).
Dịch vụ chuyển/rút tiền hộ: Phần tiền gốc trong giao dịch (thuế chỉ tính trên phí dịch vụ nếu có).
Đáo hạn vay ngân hàng: Tiền nhận được để tất toán một khoản vay cũ rồi chuyển đi ngay.
Lãi từ cho vay cá nhân: Tiền lãi phát sinh từ việc cho vay giữa các cá nhân với nhau (ví dụ: chơi hụi, họ).
Bán bất động sản (đã nộp thuế): Tiền bán nhà, đất khi đã khai báo và nộp thuế đầy đủ trên giá trị giao dịch thực tế.
Lương từ nước ngoài: Lương của bản thân đã được nộp thuế ở nước ngoài, sau đó chuyển về tài khoản cá nhân tại Việt Nam.
Bên cạnh đó, nhiều tài khoản cá nhân có dòng tiền ra vào liên tục với vai trò trung gian, và bản chất các khoản tiền này cũng không phải là thu nhập. Điển hình là trường hợp thu hộ - chi hộ, chẳng hạn như shipper nhận tiền COD từ khách hàng hoặc nhân viên cây xăng thu tiền bán hàng rồi nộp lại toàn bộ cho công ty. Để chứng minh đây không phải thu nhập của mình, cá nhân trong trường hợp này nên có giấy ủy quyền từ công ty.
Tương tự, với các dịch vụ chuyển, rút tiền hộ, nếu có phát sinh phí dịch vụ thì nghĩa vụ thuế chỉ tính trên phần phí rất nhỏ đó, còn toàn bộ số tiền gốc chuyển đi không bị tính thuế. Tuy nhiên, cần phải nhấn mạnh rằng hoạt động này về pháp lý chỉ dành cho các tổGhi chú:hức tín dụng.
Trong lĩnh vực tài chính, các khoản tiền liên quan đến đáo hạn vay ngân hàng, khi tiền được chuyển vào để tất toán một khoản vay cũ rồi ngay lập tức được chuyển đi, cũng không phát sinh nghĩa vụ thuế. Ngay cả tiền lãi phát sinh từ việc cho vay giữa các cá nhân với nhau, ví dụ như chơi hụi, họ, cũng không thuộc diện chịu thuế TNCN. Dù vậy, nếu một cá nhân cho công ty vay và nhận lãi, khoản lãi đó sẽ phải chịu thuế 5%.
Trường hợp đặc biệt cần lưu ý là tiền bán bất động sản. Về nguyên tắc, người bán đã nộp thuế TNCN tại thời điểm công chứng hợp đồng. Nếu giá trị giao dịch trên hợp đồng khớp với số tiền thực nhận trong tài khoản, khoản tiền này sẽ không bị tính thuế nữa. Rủi ro chỉ phát sinh khi người bán cố tình khai giá trên hợp đồng thấp hơn giá trị thực tế, khi đó cơ quan thuế có thể truy thu phần thuế chênh lệch.
Việc một khoản tiền vào tài khoản có bị đánh thuế hay không hoàn toàn phụ thuộc vào việc nó có phải là thu nhập chịu thuế hay không. Để tránh những rủi ro và phiền hà không đáng có, người dân nên luôn giữ lại các chứng từ, hợp đồng, hoặc giấy tờ chứng minh nguồn gốc và bản chất của các giao dịch để giải trình khi cần thiết.
