Cô gái đột nhiên "không tồn tại" trên giấy tờ: 5 năm sau phát hiện có người sống, học đại học và xin việc thay mình
Nhiều người cảm thấy vô cùng khó tin với câu chuyện như phim này.
Tạp chí Phụ nữ mới ngày 23/12/2025 đưa tin: "Cô gái đột nhiên "không tồn tại" trên giấy tờ: 5 năm sau phát hiện có người sống, học đại học và xin việc thay mình", chia sẻ trường hợp hy hữu như sau:
Năm 1986, La Thái Hà chào đời tại một ngôi làng miền núi hẻo lánh thuộc thành phố Thiệu Dương, tỉnh Hồ Nam (Trung Quốc). Tuổi thơ của cô gắn liền với muôn vàn khó khăn. Để có tiền trang trải cuộc sống, bố mẹ La Thái Hà buộc phải rời quê lên thành phố làm thuê, gửi ba người con ở lại cho ông bà chăm sóc.
Là con gái cả, La Thái Hà sớm ý thức được trách nhiệm của mình. Ngoài việc phụ ông bà quán xuyến nhà cửa, cô còn thay bố mẹ trông nom các em. Ở trường, La Thái Hà luôn là học sinh gương mẫu, thành tích học tập nổi bật và thường xuyên nằm trong nhóm đứng đầu lớp.
La Thái Hà sinh ra trong gia đình khó khăn. (Ảnh Weibo)
Năm 2001, cô thi đỗ vào ngôi trường THPT tốt nhất khu vực. Lần đầu bước ra khỏi vùng quê nghèo, La Thái Hà sớm nhận ra mình không phải học sinh xuất sắc nhất, vì thế càng chăm chỉ và nỗ lực hơn để không bị tụt lại phía sau.
Đến năm 2004, La Thái Hà tốt nghiệp THPT và tham dự kỳ thi đại học, đạt tổng điểm 514. Dù không đủ điểm trúng tuyển nguyện vọng 2, cô cũng không dám thi lại vì hoàn cảnh gia đình quá khó khăn. Cuối cùng, La Thái Hà chọn nguyện vọng 3 là một trường cao đẳng, với mong muốn học nhanh trong ba năm rồi sớm đi làm phụ giúp bố mẹ.
Thế nhưng, sau nhiều ngày chờ đợi giấy báo nhập học mà vẫn không thấy hồi âm, La Thái Hà tìm đến giáo viên để hỏi thì nhận được câu trả lời bất ngờ: nhà trường không hề nhận được hồ sơ trúng tuyển của cô. Điều này đồng nghĩa với việc La Thái Hà mất luôn cơ hội vào cao đẳng.
Không còn cách nào khác, gia đình quyết định dồn toàn bộ tiền tiết kiệm để cô học lại một năm. Nhờ sự bền bỉ và quyết tâm, năm 2005, La Thái Hà thi đỗ Đại học Sư phạm Thiên Tân, chính thức theo đuổi ước mơ trở thành giáo viên.
Nữ sinh bất ngờ phát hiện ra sự thật ngỡ ngàng. (Ảnh hk01)
Tưởng rằng con đường phía trước đã ổn định, nhưng biến cố thực sự chỉ bắt đầu khi La Thái Hà chuẩn bị tốt nghiệp. Ngày 9/5/2008, cô thi đỗ chứng chỉ giáo viên nhưng gặp trục trặc khi làm thủ tục xin cấp bằng. Nhân viên phụ trách thông báo rằng trên hệ thống đã ghi nhận việc La Thái Hà từng xin cấp chứng chỉ giáo viên tại tỉnh Quý Châu từ một năm trước. Điều khiến cô choáng váng hơn là số chứng minh nhân dân hiển thị hoàn toàn trùng khớp với mình.
Không thể giải thích được sự việc, La Thái Hà buộc phải ra về trong trạng thái hoang mang. Đến tháng 3/2009, khi các bạn học lần lượt nhận chứng chỉ, cô vẫn là người duy nhất bị treo hồ sơ. Không thể tiếp tục chờ đợi, La Thái Hà chủ động tìm việc làm và đến Ngân hàng Xây dựng Trung Quốc mở tài khoản. Tại đây, nhân viên ngân hàng thông báo thẻ căn cước của cô đã được sử dụng tại chi nhánh Quảng Châu.
Khi xem lại thông tin, La Thái Hà bàng hoàng nhận ra số căn cước là của mình, nhưng ảnh và thông tin cá nhân lại thuộc về một người khác là Vương Giai Quân - bạn học cũ thời cấp ba. Từ đây, La Thái Hà bắt đầu nghi ngờ danh tính của mình đã bị đánh cắp.
Tìm hiểu thêm từ bạn bè, cô được biết Vương Giai Quân từng trúng tuyển Đại học Sư phạm Quý Châu năm 2004 dù chỉ đạt 335 điểm. Khi đó, nhiều người đã xì xào về việc gia đình cô này dùng quan hệ để “lách cửa”.
Ngày 5/3/2009, La Thái Hà nhận được thông báo đơn xin cấp chứng chỉ giáo viên của mình bị hủy, với lý do cô đã hoàn tất thủ tục và nhận chứng chỉ tại Quý Dương. Nhận thấy vụ việc có thể phá hủy tương lai, La Thái Hà quyết định trình báo công an. Tuy nhiên, khi cha cô mang đơn đến đồn cảnh sát địa phương, vụ việc không được lập hồ sơ do hệ thống chưa phát hiện trùng lặp danh tính.
Không bỏ cuộc, La Thái Hà quay về quê thu thập chứng cứ và tìm được lời thừa nhận của mẹ Vương Giai Quân - bà Dương Vinh Hoa về việc con gái mạo danh. Bà này từng gọi điện xin lỗi, hứa hủy toàn bộ giấy tờ giả. Sau đó, cha Vương Giai Quân - một cán bộ công an huyện còn đề nghị La Thái Hà đổi số căn cước, kèm khoản bồi thường 20.000 tệ để “giải quyết êm đẹp”. Trước thái độ vừa dỗ dành vừa đe dọa, La Thái Hà kiên quyết từ chối.
Tháng 3/2009, cô gửi toàn bộ chứng cứ lên Cục Quản lý Dân số và Xuất nhập cảnh tỉnh Hồ Nam. Lần này, vụ việc nhanh chóng được điều tra và làm rõ. Cảnh sát xác định trong suốt 4 năm đại học, Vương Giai Quân đã sử dụng danh tính của La Thái Hà để theo học tại Đại học Sư phạm Quý Châu.
Cuối cùng, sự thật được phơi bày khi gia đình Vương Giai Quân đã làm giả hộ khẩu, sửa giấy báo nhập học và dùng quan hệ để con gái vào đại học. Ngày 26/10/2009, cha của Vương Giai Quân bị tuyên án 4 năm tù, bồi thường cho La Thái Hà 45.000 tệ; toàn bộ giấy tờ giả bị hủy bỏ. La Thái Hà chính thức lấy lại danh tính đã bị đánh cắp suốt nhiều năm.
Hiện nay, La Thái Hà đã chính thức nhận được chứng chỉ giáo viên. (Nguồn: Weibo)
Sau hành trình gian nan đi tìm công lý, câu chuyện của La Thái Hà gây chấn động dư luận Trung Quốc. Về sau, cô trở thành phóng viên và công tác tại Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc, mong muốn dùng tiếng nói của mình để bảo vệ công bằng và truyền cảm hứng cho xã hội.
Trước đó báo VnExpress cũng từng đưa tin về một trường hợp tương tự trong bài viết: "Cuộc đời bị đánh cắp của cô gái nghèo học giỏi", nội dung như sau:
Xuất thân trong một gia đình thuần ở thị trấn Jiezhuang, phía đông tỉnh Sơn Đông, Gou Jing biết chỉ có thi gaokao đạt điểm cao, vào được đại học thì mới giúp gia đình thoát nghèo.
Gou luôn học hành chăm chỉ và đạt điểm cao trong các bài thi thử. Kỳ thi đại học năm 1997 tới gần, cô cảm thấy tự tin. Tuy nhiên, kết quả Gou thi trượt. Lúc đó cô không biết rằng, kết quả điểm thi của mình đã bị chính thầy giáo chủ nhiệm tên Qiu Yinlin đánh cắp để con gái ông ta, Qiu Xiaohui được đi học.
Nhớ lại năm đó, Gou kể, thầy giáo của cô thản nhiên chê học trò làm bài rất tệ, không đủ điểm để nhận vào bất kỳ trường đại học tốt nào. Ông còn khuyên cô học trò "lựa chọn tốt nhất là học lại năm cuối và thi lại vào năm 1998".
Gou Jing năm trung học (trái) và hiện tại (phải). Ảnh: Sixthtone.
Gou nhớ in cảm giác tan vỡ giấc mơ, nhưng chấp nhận lời khuyên của thầy. Cô thậm chí không nộp đơn tuyển sinh đại học. "Tôi chưa bao giờ tưởng tượng sẽ có bất cứ điều gì không công bằng, nhất là hành vi trái pháp luật có thể xảy ra trong kỳ thi quan trọng này", Gou, hiện 41 tuổi, nói.
Thêm một năm học phí là cả một gánh nặng với gia đình Gou. Bố mẹ cô chỉ đủ khả năng nuôi 2 trong số 3 con đi học. Để Gou học lại, họ phải vay mượn.
Gou Jing thi gaokao một lần nữa vào năm 1998. Mặc dù xếp hạng tư trong số hàng chục nghìn học sinh trong một bài thi thử trước đó, một lần nữa điểm của cô không như ý.
Sau cùng Gou vào trường cao đẳng kỹ thuật ở Hồ Bắc. Tốt nghiệp, cô chuyển đến tỉnh Chiết Giang để tìm việc làm. Do không có quan hệ và không có tấm bằng danh giá, Gou phải làm nhân viên tiếp thị và bán điện thoại. Cô không dám trở về quê. "Tôi không dám quay về Sơn Đông. Đó là một nơi khiến tôi xấu hổ, muốn trốn tránh", cô chia sẻ.
Năm 2002, Gou bất ngờ nhận được lá thư từ giáo viên cũ, Qiu Yinlin. Qiu thú nhận đã lấy cắp điểm thi của Gou để giúp con gái vào đại học. Ông cầu xin sự tha thứ của Gou.
Thời điểm đó, Gou quyết định không tố cáo Qiu vì cô vừa sinh con nên không muốn vướng vào chuyện phức tạp. Vài năm tiếp theo, cô tập trung chăm sóc gia đình và việc kinh doanh online.
Một thập kỷ sau, một sự thật khiến Gou sốc hơn. Trong buổi họp lớp cấp 3, bạn học cũ tiết lộ Qiu Xiaohui không chỉ vào trường nghề Bắc Kinh bằng điểm của Gou, mà còn sống và làm việc dưới cái tên của cô.
"Lấy cắp danh tính không phải việc đơn giản. Nó cần phải lên kế hoạch trước và cả một mạng lưới" Gou nhận ra. Tuy nhiên, một lần nữa cô do dự báo cảnh sát vì không có bằng chứng thuyết phục.
Mãi tới tháng 6 vừa qua, một cuộc điều tra phát hiện 242 trường hợp ở tỉnh Sơn Đông bị đánh cắp điểm gaokao trong những năm 1999-2006. Điều tra phát hiện trong một thời gian dài các gia đình quyền thế sử dụng quan hệ để thao túng kết quả thi gaokao, nhằm lấy cắp điểm số của những đứa trẻ thông minh, nhà nghèo cho con cái mình.
Những tiết lộ đã thôi thúc Gou đứng lên đi tìm công lý, dù cô không có trong danh sách các nạn nhân được xác định. "Tôi sẽ là nạn nhân 243", cô nói.
Gou hiện là quản lý cấp cao một công ty thương mại điện tử ở Hàng Châu. Ảnh: Sixthtone.
Cô đã lập tài khoản mạng xã hội và chia sẻ những nghi vấn của mình. Bài đăng nhanh chóng lan truyền, dẫn tới việc chính quyền tỉnh Sơn Đông đồng ý điều tra và công bố kết quả chỉ sau một tuần. Hóa ra năm 1997, Gou đạt 551/900 - số điểm đủ để theo học trường tốt. Tuy nhiên, vì cô chưa bao giờ nộp đơn đăng ký nguyện vọng, suất của cô bị bỏ ngỏ.
Thay vào đó, Qiu Xiaohui theo học tại trường ở Bắc Kinh dưới tên Gou Jing, dù người này không thi gaokao năm 1997. Sau khi tốt nghiệp, Qiu kiếm được việc ở tỉnh Sơn Đông và tiếp tục mạo danh Gou cho đến năm 2001.
Cũng theo báo cáo, không có bằng chứng về sự can thiệp trong lần thi gaokao vào năm 1998 của Gou Jing.
Hiện tại Gou Jing chấp nhận kết luận điều tra của chính quyền và muốn mọi chuyện kết thúc. "Ngay từ đầu, những gì tôi muốn không phải là sự đền bù hay xin lỗi, mà là sự thật. Họ đã cho tôi câu trả lời", cô nói.
Chính quyền Trung Quốc đã xác định 15 người liên quan đến vụ bê bối điểm thi của Gou. Ông Qiu Xiaohui đã bị đuổi việc, trong khi các cuộc điều tra về 2 cha con ông vẫn đang tiếp tục.
Dù không được học trường tốt, Gou đã nỗ lực không ngừng. Hiện cô là quản lý cấp cao cho một công ty thương mại điện tử ở Hàng Châu. Cuộc đời đã dạy Gou không đánh giá người khác dựa trên nền tảng học vấn, dù thế cô vẫn coi gaokao là cách công bằng nhất để các trường đại học lựa chọn sinh viên.
Mùa hè năm ngoái, con gái Gou thi gaokao đạt điểm cao và đỗ một trường đại học hàng đầu ở Trung Quốc. "Dù mọi thứ bị tước khỏi tầm tay, cuộc đời sẽ trả lại cho chúng ta bằng cách này hay cách khác", Gou Jing nói.
