Chuyên gia nói về 'chất lạ' không có trên nhãn kẹo rau củ Kera của Hằng Du Mục: Sorbitol có hại hay không?
Viện kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia đã phát hiện sản phẩm kẹo rau củ Kera có chứa Sorbitol là một chất tạo ngọt với hàm lượng 33,4 g/100g nhưng không được ghi trên nhãn sản phẩm theo quy định. Đây là chất tạo ngọt, được dùng trong y học để làm thuốc nhuận tràng với mục đích điều trị triệu chứng.
Ngày 20/3/2025, Tạp chí Người đưa tin đã đăng tải bài viết với tiêu đề: "Chuyên gia nói về 'chất lạ' không có trên nhãn kẹo rau củ Kera của Hằng Du Mục: Sorbitol có hại hay không?". Nội dung như sau:
Ngày 20/3, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) thông báo kết quả kiểm nghiệm kẹo rau củ Kera có chỉ tiêu đường, đạm, chất béo và năng lượng "cơ bản phù hợp với bản tự công bố của sản phẩm". Các chỉ tiêu an toàn về vi sinh vật, nấm, kim loại nặng... "đều không phát hiện hoặc nằm trong giới hạn an toàn".
Tuy nhiên, Viện kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia đã phát hiện sản phẩm có chứa Sorbitol là một chất tạo ngọt với hàm lượng 33,4 g/100g nhưng không được ghi trên nhãn sản phẩm theo quy định. Cục An toàn thực phẩm đã có công văn gửi Sở An toàn thực phẩm TPHCM và Sở Y tế Đăk Lăk đề nghị xử lý các vi phạm theo đúng quy định của pháp luật.
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, nguyên giảng viên Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội, cho biết Sorbitol là chất phụ gia tạo ngọt thường được sử dụng trong sản xuất thực phẩm chức năng, thực phẩm bổ sung và dược phẩm, giúp sản phẩm có vị ngọt, tạo cảm giác dễ sử dụng.
Theo chuyên gia, chất này được dùng trong y học để làm thuốc nhuận tràng với mục đích điều trị triệu chứng táo bón và xếp vào nhóm thuốc nhuận tràng thẩm thấu. Ngoài ra, đây còn là hợp chất dùng để giữ độ ẩm, tạo kết cấu và tăng vị ngọt cho sản phẩm đồng thời hỗ trợ sức khỏe răng miệng và hệ tiêu hóa.
"Đây là chất phụ gia tạo vị ngọt vô hại, không năng lượng, không gây béo và là chất vô lợi. Sorbitol thường không khuyến khích được sử dụng trong thực phẩm", ông Thịnh nhấn mạnh.
Kết quả kiểm nghiệm lần này chưa làm rõ vấn đề chênh lệch hàm lượng chất xơ ghi trên nhãn và thực tế trong thành phần kẹo. PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh cho biết người dân có nhiều cách để bổ sung chất xơ từ rau, củ quả, thay vì sử dụng thực phẩm chức năng không cần thiết.
Kẹo rau củ Kera do công ty CER (TP Thủ Đức, TPHCM) công bố, bắt đầu đưa ra thị trường vào cuối năm 2024. Kẹo do Công ty Cổ phần ASIA LIFE tại Buôn Ma Thuột (Đăk Lăk) sản xuất. Ông Lê Tuấn Linh, Tổng Giám đốc CER, cho hay nguyên liệu được thu mua từ các vùng ở Lâm Đồng, Đăk Lăk, Bình Thuận, "đảm bảo chất lượng, nguồn gốc rõ ràng" và 100% sản phẩm được sản xuất tại nhà máy ASIA.
Trước đó, chiều 14/3, Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch) đã mời Nguyễn Thị Thái Hằng (Hằng Du Mục), Phạm Quang Linh (Quang Linh Vlogs), Nguyễn Thúc Thùy Tiên lên làm việc để làm rõ mức độ tham gia trong các phiên livestream bán sản phẩm kẹo rau củ KERA.
Ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Phát thanh Truyền hình và Thông tin điện tử, cho biết trong các buổi livestream này, Hằng Du Mục và Quang Linh Vlogs là người chủ trì, hoa hậu Thùy Tiên là khách mời. Tại cuộc làm việc, cả ba nhận lỗi vì cung cấp thông tin sản phẩm không đúng sự thật, từng quảng cáo rằng "sản phẩm có thể thay cho rau xanh trong bữa ăn", gây lùm xùm "sai sự thật".
Dựa trên mức độ các hành vi vi phạm, Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin điện tử đã lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính với Phạm Quang Linh và Nguyễn Thị Thái Hằng vì hành vi "quảng cáo không đúng, gây nhầm lẫn về chất lượng đã được công bố".
Nguyễn Thúc Thùy Tiên bị nhắc nhở chú ý hơn trong việc tuân thủ các quy định pháp luật về quảng cáo và các quy định cung cấp thông tin trên mạng, theo Nghị định 147.
Tại buổi gặp mặt thân tình với báo chí truyền thông, Quang Linh Vlogs đã gửi lời xin lỗi khi đã thông tin không chính xác về sản phẩm kẹo rau KERA, khẳng định bản thân không nói sản phẩm KERA thay thế được cho rau.
Cùng ngày, báo Vietnamnet đã đăng tải bài viết với tiêu đề: "Bác sĩ nói chất lạ trong kẹo rau củ Kera ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe?". Cụ thể như sau:
Theo kết quả kiểm nghiệm, kẹo rau củ Kera của CTCP Tập đoàn Chị Em Rọt (CER Group) có hàm lượng Sorbitol đạt 33,4g/100g, nghĩa là hơn 1/3 khối lượng sản phẩm là Sorbitol - chất tạo ngọt thuộc nhóm đường rượu. Như vậy, 1 viên kẹo Kera 3,2g có hơn 1g đường. Đây là mức cao so với nhiều thực phẩm thông thường.
Trao đổi với báo VietNamNet, Phó giáo sư Đỗ Văn Dũng - Trường Đại học Y Dược TPHCM cho biết, Sorbitol là chất tạo ngọt phân tử cao không phải đường mía.
Sorbitol được định nghĩa là đường rượu (polyol), ngọt 60% so với đường sucrose nhưng ít calo hơn, chỉ 2,6 kcal/g so với 4 kcal/g của đường thường. Vì vậy, chất này được khuyến cáo dùng cho người bệnh đái tháo đường ở mức độ vừa phải, không gây hại cho sức khỏe con người.
Ngoài ra, Sorbitol được xem là chất nhuận tràng thẩm thấu, khi vào ruột sẽ kéo nước, làm mềm phân và kích thích nhu động ruột, hỗ trợ điều trị táo bón.
"Ngay từ khi có thông tin lùm xùm liên quan đến quảng cáo kẹo rau củ Kera, tôi đã nghi ngờ khả năng có chất này trong sản phẩm để tăng vi sinh vật trong đường ruột giúp nhuận tràng, người dùng sẽ có cảm giác giống như chất xơ”, Phó giáo sư Dũng nói.
Việc đưa chất Sorbitol vào trong sản phẩm kẹo Kera quảng cáo làm từ rau củ mà không công bố trên nhãn mác có thể không có hại ngay nhưng đó là gian lận thương mại. Ngoài ra, Phó giáo sư Dũng cho rằng, đưa các chất vào thành phần sản phẩm mà không đề trên nhãn mác là hành vi nên cấm bởi có những người dị ứng với các chất đó.
Theo bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng - Trung tâm Oxy cao áp Việt Nga, Bộ Quốc phòng, Sorbitol là chất gây nhuận tràng và khác hoàn toàn chất xơ.
Chất xơ là chất không thể tiêu hóa được ở dạ dày và ruột non, có thể lên men ở đại tràng. Tác dụng của chất xơ là làm chậm hấp thu tinh bột, không làm tăng đường huyết nhanh, giúp phòng bệnh tiểu đường và ngăn tình trạng kháng insulin. Chất xơ hòa tan có tác dụng làm giảm cholesterol, từ đó giảm xơ vữa mạch máu, phòng tránh các bệnh tim mạch, đột quỵ... Đây là thức ăn cho hệ vi khuẩn đường ruột (tăng cường miễn dịch, giảm căng thẳng), kích thích nhu động hệ tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón và hội chứng ruột kích thích.
Trong khi đó, Sortobil là đường cao phân tử được dùng trong y học để làm thuốc nhuận tràng với mục đích điều trị triệu chứng táo bón và có chống chỉ định cụ thể cho một số trường hợp.
Kẹo rau củ Kera trở thành tâm điểm tranh cãi sau khi được quảng bá với các phát ngôn như "một viên kẹo bằng một đĩa rau" hay "ăn 2-3 viên là đủ chất xơ mỗi ngày". Những tuyên bố này vấp phải sự phản ứng từ dư luận, làm dấy lên nhiều nghi vấn về hàm lượng dinh dưỡng thực tế của sản phẩm.
