Chuyên gia chỉ ra những loại rau dễ nhiễm kim loại nặng
Ngoài rau muống, PGS.TS Cao Trường Sơn còn chỉ ra một số loại rau dễ nhiễm kim loại nặng; đây đều là những loại rau được sử dụng rất phổ biến.
Ngày 17/07/2025, VTC đưa tin "Chuyên gia chỉ ra những loại rau dễ nhiễm kim loại nặng". Nội dung chính như sau:
Ngoài rau muống, PGS.TS Cao Trường Sơn còn chỉ ra một số loại rau dễ nhiễm kim loại nặng; đây đều là những loại rau được sử dụng rất phổ biến. Con giun đũa sống dài 20cm được lấy ra khỏi cơ thể người phụ nữ Phát hiện chất kích ứng dạ dày, da, gan thận vượt tới 8,6 lần mức cho phép trong đất nặn dẻo cho trẻ em Người Việt có 5 món dân dã bổ ngang nhân sâm, phụ nữ ăn đều sẽ giảm rụng tóc, chống lão hóa, sức khỏe cải thiện rõ
Nhiều người có lẽ sẽ bất ngờ khi biết rằng những loại rau quen thuộc trong mâm cơm hằng ngày có thể là "ổ chứa" kim loại nặng nếu được trồng trong điều kiện không đảm bảo. Một số loại rau có khả năng tích lũy kim loại nặng cao, tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe nếu sử dụng thường xuyên.
Những loại rau dễ nhiễm kim loại nặng
Trả lời Báo điện tử VTC News, PGS.TS Cao Trường Sơn, Giảng viên Học viện Nông nghiệp Việt Nam, cho biết các loại rau có thân rỗng hoặc sống ở môi trường ẩm ướt thường có xu hướng hấp thụ kim loại nặng nhiều hơn bình thường. Cụ thể, rau muống, rau cần, rau rút (ngổ đồng), bí ngô… đều có khả năng tích lũy kim loại nặng cao. Chúng sinh trưởng nhanh, thường được trồng ở ao hồ, kênh mương – nơi dễ bị ô nhiễm từ nguồn nước thải sinh hoạt hoặc công nghiệp.
Những loại rau phổ biến dễ bị nhiễm kim loại nặng. (Ảnh: Nhật Thùy)
Theo chuyên gia, bốn kim loại nặng thường được phát hiện trong rau là chì (Pb), arsenic (As), cadmium (Cd) và thủy ngân (Hg). Những chất này chỉ cần tồn tại với hàm lượng rất nhỏ cũng có thể gây hại nghiêm trọng cho sức khỏe con người do đặc tính tích lũy sinh học.
Chì (Pb) có thể gây tổn thương não bộ, ảnh hưởng hệ thần kinh trung ương, gây thiếu máu, tổn thương gan và thận; đặc biệt nguy hiểm với trẻ em vì ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ.
Thủy ngân (Hg) có thể gây rối loạn tâm lý, đau đầu, tổn thương nướu răng, hệ tiêu hóa và nghiêm trọng hơn là làm tổn thương hệ thần kinh trung ương. Triệu chứng điển hình là run tay, giảm trí nhớ, tê liệt, trầm cảm.
Cadmium (Cd) có thể làm tổn thương thận, gây loãng xương và tăng nguy cơ ung thư.
Asen (As) gây ngộ độc mãn tính, ảnh hưởng đến tim mạch, gan, thận và là một tác nhân gây ung thư đã được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo.
PGS.TS Cao Trường Sơn nêu một nghịch lý hiện nay là nhiều loại rau nhìn bề ngoài tươi xanh, mơn mởn nhưng lại ẩn chứa nguy cơ do được trồng bằng nguồn nước ô nhiễm hoặc trên vùng đất nhiễm kim loại nặng. Đặc biệt, ở nhiều khu vực ven sông, người dân tận dụng dòng nước để trồng rau trên bè hoặc tưới tiêu. Nước sông tại các khu vực này thường chứa lượng lớn chất thải công nghiệp, nước cống hoặc nước thải sinh hoạt chưa qua xử lý.
Ngoài ra, việc trồng rau gần các khu công nghiệp như nhà máy xi măng, nhà máy thép, khu khai thác khoáng sản, cơ sở làm gốm, thủy tinh… cũng khiến đất trồng bị nhiễm kim loại nặng từ khói bụi phát tán. Theo thời gian, kim loại rơi xuống đất, thấm vào nguồn nước và được hấp thu bởi cây trồng. Vì vậy, rau trồng ở các khu vực này rất dễ tích tụ các kim loại độc hại.
Một thực trạng đáng báo động khác là thói quen tưới rau bằng nước thải sinh hoạt, nước ao tù, cống rãnh hoặc phân gà, phân lợn chưa qua xử lý. Theo PGS.TS Cao Trường Sơn, trước đây phân chuồng là loại phân hữu cơ tự nhiên rất tốt, tuy nhiên hiện nay do thức ăn công nghiệp cho gia súc, gia cầm chứa nhiều vi lượng kim loại (đồng, kẽm, sắt, mangan...), nên phân động vật cũng có dư lượng kim loại nặng đáng kể. Khi được sử dụng để tưới hay bón rau, những chất này sẽ ngấm vào đất và bị cây rau hấp thụ.
Trồng rau muống cạn tại nhà. (Ảnh: Yêu Bếp)
Làm sao để phòng tránh rau nhiễm kim loại nặng?
Để bảo vệ sức khỏe, chuyên gia khuyến cáo người tiêu dùng nên lựa chọn rau từ nguồn gốc rõ ràng, ưu tiên các sản phẩm hữu cơ, có chứng nhận VietGAP hoặc GlobalGAP.
Nên hạn chế mua rau trôi nổi, giá rẻ bất thường hoặc được bày bán ở những nơi không đảm bảo vệ sinh. Người tiêu dùng nên rửa rau kỹ dưới vòi nước, ngâm trong nước muối loãng hoặc nước vo gạo 15–20 phút để giảm bớt dư lượng kim loại và hóa chất. Luộc rau với nước đầu rồi đổ bỏ, đặc biệt là các loại rau thân rỗng như rau muống, rau cần để hạn chế nguy cơ tích tụ kim loại.
Kim loại nặng không gây hại ngay lập tức, nhưng hậu quả lâu dài có thể rất nghiêm trọng. Vì vậy, việc hiểu rõ và cảnh giác với nguồn gốc rau là cách bảo vệ tốt nhất cho sức khỏe bản thân và gia đình.
Báo VTC News đưa tin "Sai lầm khi chế biến khiến mướp trở thành thuốc độc cho thận" với nội dung:
Mướp là thực phẩm giàu dinh dưỡng với nhiều thành phần tốt cho sức khỏe như canxi, vitamin C, sắt, kali, kẽm và chất xơ. Mướp có tác dụng giảm nồng độ cholesterol xấu, ngăn ngừa tiểu đường, hỗ trợ giảm cân, tốt cho tim mạch và hệ tiêu hóa, thanh lọc máu và lợi tiểu. Tuy nhiên, nếu không sử dụng đúng cách, mướp có thể gây hại, đặc biệt đối với thận. Dưới đây là 3 sai lầm phổ biến khi chế biến và ăn mướp mà bạn cần tránh.
Sử dụng mướp đúng cách sẽ mang lại nhiều công dụng tốt cho sức khỏe. (Ảnh: Sohu)
1. Kết Hợp Mướp Với Thực Phẩm Không Phù Hợp
Mướp có khả năng thanh nhiệt, giải độc và lợi tiểu rất tốt, vì vậy, việc kết hợp mướp với các thực phẩm khác có thể làm tăng gánh nặng cho thận nếu không được chọn lựa cẩn thận. Mặc dù mướp thích hợp cho mùa hè, nhưng khi kết hợp mướp với thực phẩm giàu natri hoặc protein, như dưa muối hay các món có nhiều muối, có thể gây ra sự tích tụ natri trong cơ thể. Điều này khiến thận phải làm việc nhiều hơn để lọc và bài tiết, làm tăng gánh nặng cho thận.
Lời khuyên: Khi ăn mướp, hãy tránh kết hợp với các món có hàm lượng muối cao như dưa muối, đồ muối. Mặc dù mướp có thể kết hợp tốt với rau củ khác, nhưng nên ưu tiên các món ăn ít muối và ít chất béo như cá hoặc ức gà để đảm bảo dinh dưỡng mà không gây hại cho thận.
2. Lạm Dụng Chiên Xào Với Mướp
Phương pháp nấu mướp ảnh hưởng rất lớn đến giá trị dinh dưỡng của nó. Nhiều người có thói quen xào mướp với dầu mỡ hoặc gia vị quá đậm để món ăn trở nên hấp dẫn. Tuy nhiên, điều này không chỉ làm giảm giá trị dinh dưỡng của mướp mà còn khiến món ăn trở nên dư thừa dầu mỡ, gây hại cho sức khỏe.
Nguy cơ: Nếu mướp được chiên hoặc xào với quá nhiều dầu mỡ, các chất béo không lành mạnh sẽ làm tăng gánh nặng cho thận, đặc biệt với những người có chức năng thận yếu. Việc nạp quá nhiều dầu vào cơ thể có thể dẫn đến tích tụ mỡ, gây ra các vấn đề như gan nhiễm mỡ.
Lời khuyên: Thay vì chiên hoặc xào mướp với quá nhiều dầu, bạn nên chọn các phương pháp nấu ăn lành mạnh hơn như hấp, luộc hoặc xào với ít dầu. Việc này sẽ giúp bảo quản các vitamin và khoáng chất có trong mướp mà không gây hại cho cơ thể.
3. Ăn Quá Nhiều Mướp
Mặc dù mướp rất tốt cho sức khỏe, nhưng ăn quá nhiều cũng không phải là cách tốt. Mướp chứa nhiều nước và chất xơ, nếu ăn quá nhiều sẽ khiến cơ thể bài tiết nước quá mức, làm mất cân bằng điện giải và ảnh hưởng đến chức năng bình thường của thận.
Nguy cơ: Tiêu thụ quá nhiều mướp trong thời gian dài có thể gây ra tình trạng mất nước và mất cân bằng điện giải, ảnh hưởng đến sự hoạt động của thận. Chất xơ trong mướp cũng có thể gây tiêu chảy, đầy hơi hoặc các phản ứng không thoải mái nếu tiêu thụ quá nhiều.
Lời khuyên: Hãy duy trì chế độ ăn uống cân bằng và đa dạng, không nên chỉ dựa vào mướp hoặc bất kỳ loại thực phẩm nào để đảm bảo dinh dưỡng đầy đủ. Một phần mướp mỗi bữa ăn (khoảng 1-2 phần) là đủ để tận dụng những lợi ích mà không làm tăng gánh nặng cho thận.
Kết Luận
Mướp là thực phẩm rất tốt cho sức khỏe nếu được chế biến và ăn đúng cách. Tuy nhiên, để mướp không trở thành "thuốc độc" cho thận, bạn cần tránh những sai lầm trong quá trình chế biến và sử dụng. Hãy nhớ rằng, mướp không phải là thực phẩm có thể ăn nhiều vô tội vạ. Việc kết hợp đúng thực phẩm, lựa chọn phương pháp nấu ăn lành mạnh và ăn vừa phải sẽ giúp bạn tận dụng được tối đa lợi ích mà mướp mang lại, đồng thời bảo vệ sức khỏe thận và các cơ quan khác trong cơ thể.
