Bé trai 11 tuổi bị ung thư phổi vì hít khói thuốc của cha suốt nhiều năm
Bé trai 11 tuổi ở Trung Quốc bất ngờ được chẩn đoán mắc ung thư phổi. Bác sĩ xác nhận nguyên nhân đến từ việc hít khói thuốc lá thụ động suốt nhiều năm do cha em thường hút trong nhà.
Ngày 18 tháng 6 năm 2025, báo Đời sống Pháp luật đưa tin "Bé trai 11 tuổi bị ung thư phổi vì hít khói thuốc của cha suốt nhiều năm". Nội dung như sau:
Một bé trai 11 tuổi ở Trịnh Châu, tỉnh Hà Nam (Trung Quốc) mới đây được chẩn đoán mắc ung thư phổi sau thời gian dài sốt, ho liên tục. Điều đáng chú ý, nguyên nhân được bác sĩ xác định không đến từ yếu tố di truyền hay môi trường ô nhiễm thông thường mà là do hít phải khói thuốc lá thụ động từ người cha hút thuốc trong nhà suốt nhiều năm.
Theo bác sĩ Lưu - bác sĩ phẫu thuật lồng ngực, cho biết bé trai sống trong môi trường có người hút thuốc từ nhỏ và chính khói thuốc thụ động trở thành yếu tố then chốt dẫn đến căn bệnh nguy hiểm này. Hiện bé đang được điều trị tích cực tại bệnh viện.
"Bệnh nhân là một bé trai 11 tuổi. Chúng tôi phát hiện nguyên nhân chủ yếu là do bé tiếp xúc thường xuyên với khói thuốc lá thụ động. Yếu tố này liên quan chặt chẽ đến việc cha bé hút thuốc lâu năm trong nhà" bác sĩ Lưu nói.
Theo thống kê y tế, khói thuốc lá thụ động chứa hơn 7.000 chất hóa học, trong đó ít nhất 69 chất là chất gây ung thư như benzopyrene và nitrosamine. Đặc biệt, nồng độ chất độc trong luồng khói phụ (khói bay ra từ đầu điếu thuốc đang cháy) cao gấp 3–50 lần so với khói người hút thuốc thở ra.
Với trẻ em, tác hại của khói thuốc càng nghiêm trọng hơn bởi phổi chưa phát triển hoàn chỉnh, nhịp thở nhanh nên lượng độc tố hấp thụ cao gấp 3 lần người lớn. Cùng với đó, khả năng sửa chữa gen ở trẻ em kém hơn so với người trưởng thành khiến nguy cơ tổn thương tế bào và ung thư gia tăng đáng kể.
Không chỉ khói thuốc trong không khí, các chất độc còn lưu lại trên quần áo, rèm cửa, sofa... trong nhiều tháng cũng gây hại. Đây được gọi là khói thuốc lá thứ cấp và chúng có thể tồn tại hơn 6 tháng.
Ngay cả, khi phụ huynh ra ban công để hút thuốc, trẻ vẫn có thể nhiễm độc qua tiếp xúc với đồ vật, không khí trong phòng hoặc khi ôm cha mẹ.
Đáng lo ngại hơn, nhiều phụ huynh vẫn tin rằng "hút thuốc khi mở cửa sổ là vô hại". Nhưng trên thực tế, phải mất tới 16 giờ mới có thể pha loãng hạt bụi siêu mịn PM2.5 trong phòng – vốn là thành phần chính trong khói thuốc.
Bác sĩ Lưu cảnh báo, nicotine và các chất độc khác không chỉ gây hại cho phổi, mà còn xâm nhập hàng rào máu não, ảnh hưởng đến khả năng tập trung và phát triển trí tuệ ở trẻ.
Nếu tiếp xúc trong thời gian dài, trẻ có nguy cơ mắc hen suyễn tăng 50–70% và nguy cơ mắc ung thư phổi tăng 20–30%.
Ngày 24 tháng 12 năm 2024, báo Lao động đưa tin: "Khói thuốc lá đọng lại" gây hại cho trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ. Nội dung như sau:
Chia sẻ với phóng viên Lao Động, bác sĩ Nguyễn Nam - Bộ môn Phục hồi Chức năng - Trường Đại học Y Hà Nội cho biết: Thuốc lá không chỉ gây hại cho người hút mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến những người xung quanh qua hình thức hít phải khói thuốc thụ động (secondhand smoke).
"Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là nhóm đối tượng dễ bị tổn thương nhất vì hệ miễn dịch và hệ hô hấp của các em còn non yếu, chưa phát triển hoàn chỉnh. Việc hít phải khói thuốc lá, dù trực tiếp hay gián tiếp, có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe lâu dài và ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ" - bác sĩ Nam nói.
Tác hại của khói thuốc thụ động đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
• Vấn đề về đường hô hấp: Khói thuốc thụ động chứa hơn 7.000 hóa chất độc hại, trong đó có hơn 70 chất gây ung thư. Khi hít phải, trẻ có thể bị kích ứng phổi, dẫn đến các bệnh lý như viêm phế quản, viêm phổi, hen suyễn, hoặc làm trầm trọng hơn các triệu chứng sẵn có.
• Nguy cơ hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS): Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng trẻ sơ sinh tiếp xúc với khói thuốc lá thụ động có nguy cơ cao mắc hội chứng đột tử, do ảnh hưởng của các hóa chất độc hại lên hệ thần kinh và hô hấp.
• Suy giảm hệ miễn dịch: Khói thuốc có thể làm suy yếu hệ miễn dịch của trẻ, khiến trẻ dễ mắc các bệnh nhiễm trùng, đặc biệt là nhiễm trùng tai, mũi, họng và phổi.
• Ảnh hưởng đến sự phát triển trí não: Một số nghiên cứu cho thấy, tiếp xúc thường xuyên với khói thuốc lá thụ động có thể ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ của trẻ, gây suy giảm khả năng học tập và nhận thức trong tương lai.
• Nguy cơ mắc bệnh mãn tính: Tiếp xúc lâu dài với khói thuốc lá thụ động có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như bệnh tim mạch và ung thư khi trẻ trưởng thành.
Tác hại từ “khói thuốc lá đọng lại” (thirdhand smoke)
Nhiều người cho rằng chỉ cần không hút thuốc trong nhà hoặc trước mặt trẻ là đủ để bảo vệ sức khỏe của trẻ. Tuy nhiên, sự thật là các hóa chất từ khói thuốc lá có thể bám vào quần áo, tóc, da, đồ nội thất, thảm, và các bề mặt khác trong nhà, tạo ra cái gọi là “khói thuốc lá đọng lại” (thirdhand smoke).
Khi trẻ tiếp xúc với người lớn vừa hút thuốc hoặc chạm vào các bề mặt nhiễm hóa chất này, trẻ vẫn có nguy cơ hấp thụ các chất độc hại qua da, đường hô hấp, hoặc qua miệng khi trẻ đưa tay lên miệng.
• Hóa chất độc hại: Khói thuốc lá đọng lại chứa các chất độc hại như nicotin, formaldehyde, và các kim loại nặng, có thể tồn tại trên bề mặt trong thời gian dài và tiếp tục phát tán vào không khí.
• Nguy cơ nhiễm độc: Trẻ nhỏ thường có thói quen bò, sờ vào mọi thứ, và đưa tay vào miệng, khiến các em dễ nhiễm độc từ các bề mặt chứa hóa chất này.
Dù hút thuốc lá ở ngoài, ngay cả khi đã thay quần áo và tắm rửa, hơi thở vẫn có thể mang theo mùi thuốc lá và chứa các hóa chất độc hại. Những hóa chất này vẫn có khả năng phát tán vào không khí xung quanh, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của trẻ nhỏ, đặc biệt là khi tiếp xúc gần như ôm hôn hoặc trò chuyện.
Đây là lý do mà việc từ bỏ thuốc lá hoàn toàn là cách hiệu quả nhất để bảo vệ sức khỏe cho trẻ. Và lý giải tại sao người lớn cần tắm rửa, thay quần áo mới trước khi tiếp xúc với trẻ?
Lời khuyên cho cha mẹ và người thân
• Không hút thuốc gần trẻ: Tuyệt đối không hút thuốc trong nhà, xe hơi, hoặc bất kỳ nơi nào mà trẻ thường xuyên có mặt.
• Hạn chế hút thuốc: Cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe của trẻ là từ bỏ thói quen hút thuốc lá.
• Giữ môi trường sạch sẽ: Thường xuyên lau chùi các bề mặt, giặt đồ, và vệ sinh đồ chơi để giảm thiểu tác hại của khói thuốc lá đọng lại.
• Truyền thông nhận thức: Giáo dục các thành viên trong gia đình về tác hại của khói thuốc thụ động và khói thuốc lá đọng lại để cùng nhau bảo vệ sức khỏe của trẻ.
