Shark Thủy lừa hơn 7.600 tỷ đồng nhưng tiêu hết, nạn nhân có cơ hội đòi lại tiền?
Theo cơ quan điều Cảnh sát điều tra, bị can Nguyễn Ngọc Thủy (Shark Thủy) đã chiếm đoạt hơn 7.600 tỷ đồng và đưa hối lộ hàng chục tỷ đồng.
Báo VOV ngày 17/12/2025 đưa tin: "Shark Thủy lừa hơn 7.600 tỷ đồng nhưng tiêu hết, nạn nhân có cơ hội đòi lại tiền?", cho biết nội dung như sau:
Shark Thủy bị cáo buộc lừa đảo hơn 7,6 nghìn tỷ đồng nhưng đã sử dụng hết
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước vừa có công bố về việc hủy tư cách đại chúng với Công ty cổ phần Đầu tư Apax Holdings (mã chứng khoán: IBC). Đây là doanh nghiệp trong hệ sinh thái của ông Nguyễn Ngọc Thuỷ, thường được gọi là Shark Thủy. Apax Holdings bị hủy tư cách đại chúng do vi phạm kéo dài nhiều năm. Với thông báo này, công ty sẽ rời sàn chứng khoán.
Shark Thủy là người mới bị C03 đề nghị truy tố về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và đưa hối lộ trong vụ án xảy ra tại Công ty cổ phần Tập đoàn giáo dục Egroup, Công ty cổ phần đầu tư và phân phối Egame, Công ty cổ phần thương mại dịch vụ Nhất Trần cùng nhiều đơn vị liên quan.
Hai người em của ông Thủy là bà Nguyễn Thị Dung và ông Nguyễn Văn Sơn cùng 26 bị can khác cũng bị đề nghị truy tố về các tội danh thuộc nhóm lừa đảo và hối lộ.
C03 xác định giai đoạn 2015 - 2023, ông Thủy chỉ đạo sử dụng pháp nhân Công ty Egame để tư vấn, giới thiệu và quảng bá Egroup như một tập đoàn giáo dục lớn, uy tín, đang mở rộng đầu tư. Với vai trò người đại diện pháp luật và là nhân vật nổi tiếng, ông kêu gọi khách hàng góp vốn, cam kết trả lãi suất cao.
C03 cáo buộc, giai đoạn 2015 - 2023, bằng nhiều thủ đoạn khác nhau, ông Thủy đã bán vượt vốn điều lệ hơn 206 triệu cổ phần, ký 26.236 hợp đồng với 10.063 nhà đầu tư, chiếm đoạt hơn 7.677 tỷ đồng. Số tiền này đã được sử dụng hết, không còn khả năng hoàn trả.
Quá trình điều tra, các bị can và gia đình đã tự nguyện nộp tiền vào tài khoản tạm giữ của cơ quan điều tra để khắc phục hậu quả, tổng số hơn 47 tỷ đồng. Ngoài ra, đã phong tỏa 1 tài khoản của ông Nguyễn Ngọc Thủy (hơn 101 triệu đồng), kê biên cổ phần, cổ phiếu liên quan đến các bị can với tổng giá trị hơn 127 tỷ đồng.
Đối với bất động sản, cơ quan điều tra xác định các công ty trong hệ sinh thái của Egroup có 32 bất động sản. Tuy nhiên, tất cả đều đang bị thế chấp tại ngân hàng.
Nguyên tắc xử lý tài sản phong tỏa, kê biên trong vụ án lừa đảo
Luật sư Hoàng Hà (Đoàn luật sư TP.HCM) cho biết, theo thông tin mà cơ quan điều tra đã công bố, tài sản tạm thời thu được từ vụ án này rất nhỏ so với số tiền mà Shark Thủy và đồng phạm đã lừa đảo từ các bị hại.
Nếu trong quá trình giải quyết vụ án, kể cả tới khi thi hành án, số tiền thu hồi được từ vụ án vẫn ít, cơ hội để các bị hại được khắc phục hậu quả là rất thấp. Khả năng thu hồi được một phần tiền là có nhưng tỷ lệ chi trả trên tổng số tiền đầu tư dự kiến sẽ không cao.
Luật sư Hoàng Hà phân tích, theo quy định của pháp luật về thi hành án hiện nay, khi phát mãi tài sản để trả nợ, số tiền thu được không được chia đều ngay lập tức mà phải tuân theo quy định tại Điều 47 về thứ tự thanh toán tiền thi hành án của Luật Thi hành án dân sự 2008.
Áp dụng vào vụ án này, ngoài các khoản chi trả hàng đầu như án phí, tiền lương, tiền công lao động…. thì số tiền thi hành án sẽ được chi trả tiếp theo là ngân hàng, đây là dạng chủ nợ có bảo đảm. Nếu các bất động sản hay tài sản giá trị của Shark Thủy đã được thế chấp cho ngân hàng để vay vốn kinh doanh trước khi vụ án xảy ra, ngân hàng được ưu tiên nhận nợ gốc và lãi trước tiên từ tiền bán tài sản đó.
Sau đó mới đến các bị hại hay còn gọi là dạng chủ nợ không có bảo đảm. Chỉ khi trả hết nợ ngân hàng nếu có thế chấp, đóng án phí, khoản tiền còn lại mới được chia cho các bị hại theo tỷ lệ.
Bản chất tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo mô hình huy động vốn thường lấy tiền người sau trả lãi người trước và chi trả chi phí vận hành khổng lồ như thuê mặt bằng, lương nhân viên…Do đó, số tiền mặt 7.677 tỷ đồng đã bị Shark Thủy tiêu hết, không có khả năng hoàn trả.
Ngoài ra, trong vụ án này tài sản kê biên phần lớn là cổ phần, cổ phần đại diện cho giá trị doanh nghiệp. Khi người đứng đầu bị bắt, thương hiệu sụp đổ, giá trị cổ phiếu, cổ phần trên thị trường gần như không còn giá trị. Dù có nắm giữ hàng triệu cổ phần bị kê biên nhưng nếu không ai mua lại, không thể quy đổi thành tiền mặt để chia cho bị hại.
Nói thêm về 32 bất động sản trong hệ sinh thái của Egroup đang bị thế chấp tại ngân hàng, theo luật sư Hoàng Hà, đối với các tài sản này, pháp luật Việt Nam quy định một nguyên tắc bất di bất dịch là ưu tiên thanh toán cho bên nhận thế chấp. Điều này có nghĩa là nếu các giao dịch thế chấp này đã được xác lập hợp pháp và có đăng ký giao dịch bảo đảm trước thời điểm khởi tố vụ án, ngân hàng sẽ luôn giữ vị thế ưu tiên số một trong danh sách chủ nợ, xếp trên quyền lợi của các nhà đầu tư (bị hại).
Chỉ đến khi nào ngân hàng đã thu hồi đủ toàn bộ khoản nợ mà vẫn còn tiền dư thừa (phần chênh lệch giữa giá bán tài sản và nợ ngân hàng), số tiền dư đó mới được nộp vào ngân sách thi hành án để chia sẻ cho các nhà đầu tư theo tỷ lệ thiệt hại.
Thực tế trong các vụ án kinh tế lớn cho thấy, phần tiền thừa này thường rất ít ỏi, bởi giá trị nợ và lãi mẹ đẻ lãi con của ngân hàng thường đã ăn mòn gần hết giá trị tài sản. Do đó, hy vọng thu hồi vốn của nhà đầu tư từ nguồn tài sản đang thế chấp là rất mong manh trừ khi có bằng chứng pháp lý để tòa án tuyên bố hợp đồng thế chấp với ngân hàng là vô hiệu.
Từ phân tích trên, luật sư Hoàng Hà cho rằng, trong vụ án hình sự, việc khắc phục hâu quả, bồi thường thiệt hại là một trong những yếu tố để xem xét giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Trong khi đó, ở vụ án này, Shark Thủy đang bị đề nghị truy tố ở các tội danh đặc biệt nghiêm trọng, có khung hình phạt cao nhất là chung thân. Vì vậy, nếu không khắc phục được hậu quả, không trả lại tiền được cho các bị hại, sau này nếu tòa tuyên có tội, cơ hội giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, giảm án là rất thấp.
Luật sư Nguyễn Thị Quỳnh Thơ (Đoàn luật sư TP.Hà Nội) cho biết, đối với các nạn nhân trong vụ án, họ cần sớm liên hệ với cơ quan điều tra, cung cấp các thông tin tài liệu và trình bày về quá trình giao dịch, chuyển tiền, nhận lãi và các vấn đề có liên quan để được tham gia tố tụng với vai trò là người bị hại.
Pháp luật quy định, người bị hại có quyền đề nghị mức xử lý đối với đối tượng phạm tội, đồng thời có quyền đưa ra yêu cầu bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả. Việc bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả để đảm bảo quyền lợi của người bị hại trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử nếu bị can hoặc những người thân thích của bị can tự nguyện bồi thường, khắc phục hậu quả.
Trong trường hợp bị can, bị cáo không tự nguyện bồi thường khắc phục hậu quả hoặc những người thân thích không bồi thường khắc phục thay, tòa án sẽ tuyên buộc các bị cáo phải bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả khi giải quyết vụ án.
Các tài sản do phạm tội mà có, tài sản có liên quan đến tội phạm và các tài sản khác thuộc quyền sở hữu hợp pháp của các bị cáo sẽ bị niêm phong, kê biên để đảm bảo thi hành án.
Tuy nhiên, bà Thơ cho rằng, với những vụ án mà các đối tượng lừa đảo chiếm đoạt tài sản của nhiều người, số tiền chiếm đoạt đặc biệt lớn, việc đảm bảo quyền lợi cho người bị hại có thể không đầy đủ được.
Trong vụ án này, nếu các bị can còn tiền, còn tài sản để bồi thường, quyền lợi của những người bị hại mới được đảm bảo. Nếu số tiền tài sản còn lại không đủ, chưa biết đến khi nào bị hại mới được bồi thường khắc phục.
Bởi thực tế, số tiền mặt 7.677 tỷ đồng đã bị Shark Thủy tiêu hết, không có khả năng hoàn trả, tài sản phong tỏa, kê biên cũng ít (riêng Shark Thủy chỉ có 101 triệu đồng) và đang bị thế chấp tại ngân hàng.
Báo Tiền phong cũng đưa tin: "Shark Thủy chi gần 32 tỷ đồng hối lộ để tạo doanh thu ảo", cho biết nội dung cụ thể như sau:
Kết luận điều tra xác định, từ năm 2016, nhằm tạo hình ảnh Egroup là doanh nghiệp có doanh thu lớn, lợi nhuận cao để thu hút nhà đầu tư, ông Thủy đã chủ động tiếp cận Tống Thị Kim Liên, Giám đốc điều hành Công ty Nhất Trần, doanh nghiệp kinh doanh thẻ điện thoại với doanh thu khoảng 2.000 tỷ đồng/năm tại TPHCM, đề nghị “tạo” doanh thu khống cho Egroup.
Nhu cầu của Egroup chỉ vài trăm tỷ đồng/năm, song để che mắt nhà đầu tư, ông Thủy giao Nguyễn Mạnh Phú, Giám đốc tài chính Egroup, trực tiếp thỏa thuận với bà Liên. Bà Liên đồng ý, nhưng kèm điều kiện, Egroup phải trả 2% doanh thu khống mỗi năm dưới dạng chi phí “đối soát”, chi ngoài sổ sách; Egroup phải hoàn trả toàn bộ phần lợi nhuận chênh lệch khi mua, bán thẻ điện thoại (từ 0,053% đến 0,354% doanh thu) để đảm bảo trên sổ sách luôn có lãi; Toàn bộ chi phí vận hành như phí giao dịch ngân hàng (0,03%) đều do phía Egroup chi trả.
Việc thanh toán tiền “chạy doanh thu” được thực hiện dưới hai hình thức chuyển khoản vào tài khoản cá nhân do bà Liên chỉ định, hoặc giao tiền mặt trực tiếp.
Cơ quan điều tra xác định, tháng 12/2016 đến tháng 9/2021, bà Liên chỉ đạo nhân viên lập 12 hợp đồng kinh tế khống, xuất hóa đơn GTGT khống, tạo điều kiện cho Egroup ghi nhận khoảng 2.348 tỷ đồng doanh thu ảo. Thực tế, Công ty Egroup không kinh doanh thẻ điện thoại, không giao, nhận hàng, không bỏ vốn và chỉ đóng vai trò trung gian ký hợp đồng, nhận, chuyển tiền theo chỉ định của doanh nghiệp bà Liên.
Việc trao đổi, ký hợp đồng và chuyển tiền của Egroup được giao cho Phạm Thị Thanh Thọ, kế toán trưởng, phối hợp với nhân viên Nhất Trần qua điện thoại và email.
Kết quả, giai đoạn 2016–2021, doanh thu từ thẻ điện thoại mà Egroup ghi nhận đạt 2.327 tỷ đồng, chiếm 70% tổng doanh thu trên báo cáo tài chính; Giá vốn mua vào hơn 2.347 tỷ đồng, khiến dòng tiền âm hơn 20 tỷ đồng.
Căn cứ sao kê và chứng từ, ông Thủy phải chi 46,6 tỷ đồng tiền phí và lợi nhuận trả lại theo thỏa thuận. Tuy nhiên, do thiếu tiền, trong giai đoạn 2017–2020, ông Thuỷ thanh toán cho bà Liên 31,9 tỷ đồng, gồm chuyển khoản vào tài khoản cá nhân và đưa tiền mặt. Trong đó, riêng từ tháng 1/2018 đến tháng 2/2020, bà Liên đã nhận 20,4 tỷ đồng từ Shark Thủy.
Cơ quan điều tra xác định, Shark Thủy là người khởi xướng, chỉ đạo toàn bộ hoạt động “làm đẹp” báo cáo tài chính bằng doanh thu khống. Bà Tống Thị Kim Liên đóng vai trò thực hiện, tổ chức hệ thống lập hợp đồng và hóa đơn khống. Nguyễn Mạnh Phú là mắt xích chủ chốt, trực tiếp đàm phán, điều phối chi tiền, và được xác định là người tố cáo hành vi đưa, nhận hối lộ.
