Phát hiện chất gây UT vượt mức 344 lần cho phép trong loạt đồ chơi trẻ em bán chạy nhất trên sàn thương mại điện tử
Các đồ chơi được lấy mẫu phát hiện phthalates vượt chuẩn đến 344 lần, nhóm chất này nếu tích tụ lâu dài có thể gây tổn thương hệ sinh sản và gây rối loạn nội tiết, thậm chí dẫn đến ung thư.
Ngày 8 tháng 11 năm 2025, tạp chí Thanh Niên Việt đăng tải bài viết với tiêu đề "Phát hiện chất gây ung thư vượt mức 344 lần cho phép trong loạt đồ chơi trẻ em bán chạy nhất trên sàn thương mại điện tử". Nội dung như sau:
Thời điểm mua sắm cuối năm như Black Friday, lễ độc thân 11/11 đang đến gần. Trong khi nhiều người tìm hàng giá rẻ từ các sàn thương mại điện tử, cơ quan hải quan Hàn Quốc vừa đưa ra cảnh báo đáng chú ý hàng giả, đặc biệt là đồ trang sức, móc khóa có nguy cơ chứa hóa chất gây ung thư ở mức cực cao.
Theo báo cáo được công bố ngày 5/11, lực lượng chức năng nước này đã phát hiện hơn 600.000 sản phẩm khả nghi, trong đó lấy mẫu 250 món trang sức tiếp xúc trực tiếp với da để kiểm nghiệm. Kết quả cho thấy 112 mẫu chứa chì, cadimi và chất làm dẻo (phthalates) vượt ngưỡng an toàn. Một số mẫu vượt chuẩn tới 5527 lần.
Trong đó, nổi bật là móc khóa nhân vật Labubu thuộc dòng sản phẩm của Pop Mart rất được giới trẻ toàn cầu ưa chuộng. Khi kiểm tra 5 mẫu hàng nhái, có 2 mẫu bị phát hiện phthalates vượt chuẩn đến 344 lần. Các nhà khoa học cảnh báo nhóm chất này nếu tích tụ lâu dài có thể gây tổn thương hệ sinh sản và gây rối loạn nội tiết.
Theo định nghĩa của Cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế (IARC), chì, cadimi và phthalates đều là chất độc có khả năng gây ung thư và tổn thương thận, hệ tiêu hóa, hệ sinh sản nếu tiếp xúc quá mức.
Giới chức hải quan Hàn Quốc khuyến nghị người tiêu dùng nên cẩn trọng với các sản phẩm giá rẻ, trôi nổi trên mạng. Những lô hàng giả thường không được sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn, tiềm ẩn nguy cơ hóa chất độc hại cao hơn rất nhiều so với hàng chính hãng.
Đáng chú ý, Phó Tổng cục trưởng Hải quan Trung Quốc từng hướng dẫn một “mẹo” phân biệt Labubu thật - giả: hàng chính hãng sẽ có đúng 9 chiếc răng nanh, trong khi hàng nhái thường thiếu một hoặc vài răng do lỗi khuôn đúc.
Các chuyên gia hóa học cũng nhắc lại rằng phthalates không chỉ có ở đồ chơi hay móc khóa. Nhóm chất này có thể xuất hiện trong nhiều vật dụng quen thuộc như hộp đựng thức ăn, đồ nhựa gia dụng… Vì vậy cần lựa chọn sản phẩm đạt tiêu chuẩn, hạn chế dùng đồ nhựa không rõ nguồn gốc, nhất là đồ tiếp xúc trực tiếp với da hoặc thực phẩm.
Báo Sức khỏe Đời sống cũng đăng tải bài viết với tiêu đề "Đồ chơi baby three chứa formaldehyde gây ung thư, cực độc hại với con trẻ". Nội dung như sau:
Hàm lượng Formaldehyde vượt mức giới hạn
Thông tin từ Công an tỉnh Quảng Ninh cho biết, đơn vị này vừa tổ chức tiêu hủy gần 2.000 con gấu bông nhãn hiệu Baby Three. Đây là số hàng hóa không rõ nguồn gốc, có chứa hàm lượng Formaldehyde vượt quy chuẩn cho phép, gây nguy hại đến sức khỏe người tiêu dùng.
Trước đó, trong quá trình tuần tra kiểm soát tại Km201+600 QL18, đoạn qua xã Yên Than (H.Tiên Yên), Phòng CSGT Công an tỉnh Quảng Ninh phát hiện xe tải biển kiểm soát 29K-163.08 do tài xế Hoàng Văn Lương (34 tuổi, trú tại H.Chi Lăng, Lạng Sơn) điều khiển, có dấu hiệu nghi vấn.
Tiến hành kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện trên xe đang vận chuyển 27 thùng carton chứa tổng cộng 1.914 con gấu bông Baby Three, bao bì in chữ nước ngoài. Lái xe không xuất trình được hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc xuất xứ của lô hàng.
Nhiều sản phẩm baby three bị tiêu hủy do có hàm lượng chất cấm.
Kết quả giám định cho thấy, sản phẩm có hàm lượng Formaldehyde vượt mức giới hạn cho phép, vi phạm quy chuẩn kỹ thuật quốc gia và có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người sử dụng.
Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH) định nghĩa formaldehyde là hóa chất không màu, có mùi hăng nồng và dễ bắt lửa. Đây là hợp chất được sử dụng phổ biến trong công nghiệp, xuất hiện trong vật liệu xây dựng như ván ép, gỗ nén và trong vai trò chất khử trùng, diệt khuẩn tại các cơ sở y tế, phòng thí nghiệm, nhà xác.
Theo chuyên gia hóa học công nghiệp, TS Vũ Đình Hưng, để tăng tính thẩm mỹ cho sản phẩm, một số nhà sản xuất còn bổ sung thêm chất trợ nhuộm vào vải - chủ yếu để giữ nếp, chống nhăn. Nếu không sử dụng các chất phụ gia kể trên, vải sẽ dễ bị nhăn, phai màu, kém bền và làm tăng đáng kể chi phí sản xuất.
Điều đáng lo ngại là nếu không kiểm soát chặt chẽ, lượng formaldehyde tồn dư trong các chất trợ nhuộm này có thể vượt quá ngưỡng an toàn, gây nguy hại cho sức khỏe người sử dụng, đặc biệt là trẻ nhỏ.
Tại Việt Nam, Thông tư số 21/2017/TT-BCT do Bộ Công thương ban hành quy định rõ mức giới hạn hàm lượng formaldehyde trong sản phẩm dệt may: Đối với trẻ dưới 36 tháng tuổi không được vượt quá 30mg/kg; đối với sản phẩm tiếp xúc trực tiếp với da là 75mg/kg; còn sản phẩm không tiếp xúc trực tiếp là 300mg/kg. Riêng amin thơm chuyển hóa từ thuốc nhuộm azo - một chất độc hại khác - cũng không được vượt quá 30mg/kg, do có thể gây tổn hại đến sức khỏe.
Cơ thể con người khi tiếp xúc với formaldehyde ở mức độ nhẹ nhất có thể gây ho và dị ứng da; ở mức độ cao hơn gây chảy nước mắt; thậm chí có thể gây đau rát cho mắt, mũi và họng. Đặc biệt, formaldehyde là chất gây dị ứng mạnh và có khả năng gây ung thư ở người.
Ngoài ra, formaldehyde xâm nhập vào cơ thể con người, hủy hoại và phá hỏng các cơ quan khiến chúng mất nhiều chức năng, khiến hệ miễn dịch cũng bị ảnh hưởng và dần suy yếu đi. Thậm chí có thể gây tử vong khi nó chuyển hóa thành axit formic làm tăng axit trong máu, gây thở nhanh và thở gấp, bị hạ nhiệt, hôn mê.
Phụ nữ mang thai tiếp xúc với fomaldehyd sẽ ảnh hưởng lớn đến sự phát triển bình thường của thai nhi, thậm chí có thể gây ra đột biến, sai lệch trong cấu trúc nhiễm sắc thể của bào thai. Từ đó, trẻ ra đời rất dễ mắc phải dị tật, bệnh bẩm sinh… Đặc biệt, trẻ em không phải lúc nào cũng phản ứng với hóa chất giống như người lớn, vì vậy cần chú ý bảo vệ trẻ tốt hơn để không tiếp xúc với hóa chất này.
Cẩn trọng với đồ chơi không rõ nguồn gốc
TS Huỳnh Khánh Duy, nguyên giảng viên Trường đại học Bách khoa TPHCM cho biết, trào lưu chơi túi mù, hộp mù có thể tạo ra lượng rác thải nhựa khổng lồ từ bao gói và các món đồ chơi bằng nhựa có trong túi, hộp. Do nhựa rất chậm phân hủy và việc tái chế rác thải có nguồn gốc từ nhựa thường đòi hỏi chi phí cao, công nghệ phức tạp nên trào lưu này để lại nhiều hệ lụy cho môi trường và hệ sinh thái.
Theo ông, việc sản xuất và tiêu thụ túi mù còn góp phần gây ra tình trạng ô nhiễm vi nhựa. Trong quá trình sản xuất, nguyên liệu nhựa bị mài mòn và phân hủy thành những hạt nhựa có kích thước rất nhỏ. Khi túi mù bị vứt ra môi trường, chúng sẽ bị phân hủy dần và sẽ giải phóng các hạt vi nhựa ra môi trường. Các hạt này có thể đi qua chuỗi thức ăn để xâm nhập vào cơ thể sinh vật và gây ra nhiều bệnh tật, bao gồm các bệnh về hô hấp, tim mạch và thần kinh. Khi vào đất, vi nhựa làm giảm khả năng thấm nước của đất và cản trở sự hấp thu dinh dưỡng của cây. Vi nhựa cũng phát tán, gây ô nhiễm không khí, làm giảm chất lượng không khí.
Baby Three, còn gọi là "Bé ba", là dòng đồ chơi được sáng tạo bởi doanh nghiệp Trung Quốc, được thể hiện dưới dạng những nhân vật có khuôn mặt tròn, biểu cảm phong phú và thường được thiết kế theo các chủ đề đa dạng như lễ hội, mùa, hoặc sự kiện đặc biệt.
Sản phẩm này ra mắt vào tháng 5/2024, gây sốt ở Việt Nam những tháng cuối năm ngoái. Vào giai đoạn cao điểm như 15/10 - 15/11/2024, người tiêu dùng chi đến 8,8 tỷ đồng mua gần 37.800 búp bê "Bé ba" trên các sàn thương mại điện tử, chưa kể mặt hàng này có thời gian được bán dạo ở nhiều vỉa hè.
Ngoài thiết kế đa dạng và có mùi hương ngẫu nhiên, Baby Three từng thu hút nhiều khách hàng nhờ hình thức đồ chơi hộp mù (blind box toy), tức sản phẩm được bán trong các hộp đóng kín mà người mua không biết trước sẽ là mẫu nào. Tuy nhiên, trào lưu Baby Three phần nào hạ nhiệt thời gian gần đây, nhất là sau vụ một mẫu sản phẩm bị phản ánh có in hình giống "đường đứt đoạn" hồi tháng 3.
