4 loại đồ uống “đầu độc” thận mỗi ngày nếu lạm dụng: Cái cuối cùng ít người ngờ tới
Nhiều người sử dụng 4 loại đồ uống này mỗi ngày mà không biết rằng chúng có thể âm thầm gây áp lực lớn lên thận.
Ngày 1 tháng 12 năm 2025, báo Đời Sống Pháp Luật đăng tải bài viết với tiêu đề "4 loại đồ uống “đầu độc” thận mỗi ngày nếu lạm dụng: Cái cuối cùng ít người ngờ tới". Nội dung như sau:
Thận thực hiện các chức năng trọng yếu của cơ thể như lọc chất thải, điều hòa huyết áp, cân bằng khoáng chất và duy trì lượng dịch. Thế nhưng, không chỉ rượu bia, 4 loại đồ uống này cũng có thể khiến thận phải làm việc quá mức và âm thầm gây tổn thương thận.
4 loại đồ uống có thể gây hại cho thận nếu lạm dụng
Times of India cho biết, ngoài rượu bia, đây là 4 loại đồ uống tệ nhất cho thận nếu uống quá nhiều và lý do chúng khiến bạn phải cảnh giác hơn.
1. Nước ngọt có ga
Uống quá nhiều nước ngọt có ga có thể gây hại cho thận (Ảnh minh họa).
Các loại nước ngọt có ga chứa nhiều axit phosphoric. Đây là loại chất làm xáo trộn cân bằng canxi - phosphate và góp phần hình thành sỏi thận, nhất là khi cơ thể thiếu nước. Lượng đường cao trong nước ngọt có ga còn làm tăng nguy cơ béo phì, tăng huyết áp và kháng insulin khi được tiêu thụ quá thường xuyên. Tất cả những yếu tố này là nguy cơ hàng đầu của bệnh thận mạn tính.
Một nghiên cứu đăng tải trên tạp chí Epidemiology (một tạp chí khoa học quốc tế chuyên ngành dịch tễ học) cũng đã ghi nhận việc uống nhiều nước ngọt có ga có thể làm thay đổi thành phần nước tiểu, tăng nguy cơ sỏi thận.
2. Nước tăng lực
Nước tăng lực (Ảnh minh họa).
Nước tăng lực chứa caffeine liều cao, đường và các chất kích thích tổng hợp khiến thận phải hoạt động căng thẳng hơn. Caffeine làm tăng lượng nước tiểu, gây mất nước nếu không bù đủ; còn đường làm tăng nhu cầu chuyển hóa và ảnh hưởng huyết áp. Cả mất nước và tăng huyết áp đều là hai yếu tố nguy cơ gây bệnh thận.
Một nghiên cứu đăng tải trên BMC Nephrology (một tạp chí khoa học tập trung vào các nghiên cứu chuyên sâu về bệnh thận và điều trị thận học) nhấn mạnh rằng lạm dụng caffeine, đặc biệt khi kết hợp với đường hoặc chất kích thích tổng hợp, có thể gây hại cho thận.
3. Đồ uống thể thao
Lạm dụng đồ uống thể thao có thể bào mòn 2 quả thận (Ảnh minh họa).
Nhiều người uống đồ thể thao thường xuyên dù không hoạt động thể chất cường độ cao. Khi đó, đường, phẩm màu và chất tạo ngọt nhân tạo trong loại đồ uống này có thể khiến thận phải hoạt động quá tải để lọc các chất thải dư thừa. Việc sử dụng thường xuyên đồ uống thể thao có thể gây áp lực kéo dài lên thận.
4. Sinh tố
Một loại sinh tố chứa cải xoăn (Ảnh minh họa).
Đây là “thủ phạm” gây hại cho thận nếu uống quá nhiều nhưng ít người ngờ tới. Việc uống quá nhiều một số loại sinh tố chứa cải xoăn, rau chân vịt, các loại hạt,… có thể làm tăng lượng oxalate, yếu tố chính gây sỏi canxi oxalat. Khi xay ở dạng cô đặc, lượng oxalate hấp thu tăng vọt.
Thêm vào đó, sinh tố thường có nhiều đường. Nếu nạp quá nhiều đường và oxalate thường xuyên có thể gây hại cho thận.
Nghiên cứu trên tạp chí Frontiers in Bioscience (chuyên công bố các nghiên cứu thuộc lĩnh vực khoa học sự sống và y sinh học) khẳng định oxalate trong chế độ ăn ảnh hưởng trực tiếp đến nguy cơ sỏi thận.
Những tổn thương thận thường tiến triển âm thầm, khó nhận biết. Việc thay đổi thói quen uống hằng ngày bao gồm uống 4 loại đồ uống trên một cách điều độ và đúng lúc, đồng thời chọn đồ uống lành mạnh hơn có thể giảm đáng kể gánh nặng lên thận, bảo vệ chức năng lọc và duy trì sức khỏe của cơ quan này.
Báo VietNamNet cũng đăng tải bài viết với tiêu đề "Không chỉ ăn mặn, làm điều ngược lại cũng có thể gây hỏng thận". Nội dung như sau:
Theo chia sẻ của bác sĩ tiếp nhận ca bệnh, nữ bệnh nhân 28 tuổi, nhân viên văn phòng, được đưa vào viện trong tình trạng buồn nôn, nhức đầu, tê tay, chuột rút về đêm và đi tiểu rất ít. Kết quả thăm khám cho thấy thận của cô đã “kiệt sức” từ lâu.
Điều đáng nói là bệnh nhân vốn có lối sống tưởng như rất lành mạnh: Không uống rượu bia, không dùng thuốc lá, kiêng tuyệt đối đồ chiên rán, ăn nhạt hoàn toàn, nhịn ăn sáng để “giải độc”, detox liên tục và mỗi ngày uống tới 4–5 lít nước. Tuy nhiên, chính sự cực đoan trong thói quen này đã khiến thận bị quá tải.
Từ trường hợp trên, bác sĩ cảnh báo: Quan điểm ăn mặn hại thận tuy đúng, nhưng không có nghĩa ăn nhạt tuyệt đối và uống thật nhiều nước là an toàn. Ngược lại, nếu lạm dụng, đây cũng là con đường gây rối loạn điện giải và làm suy thận.
Trao đổi với VietNamNet, PGS.TS.BS Nguyễn Trọng Hưng, Giám đốc Trung tâm tư vấn, phục hồi dinh dưỡng và kiểm soát béo phì (Viện Dinh dưỡng Quốc gia) cho biết, điều quan trọng không phải là “ăn nhạt hay không”, mà là “ăn, uống bao nhiêu là đủ”.
Nhu cầu nước của mỗi người phụ thuộc tuổi tác, thể trạng, mức vận động và bệnh lý đi kèm. Nếu uống quá mức khuyến nghị, cơ thể sẽ phải tăng thải nước, dẫn đến hạ natri máu, gây nhức đầu, nôn, mệt mỏi, chuột rút, thậm chí phù não. Người có bệnh lý tiềm ẩn như tim mạch, gan, rối loạn chuyển hóa càng dễ gặp nguy hiểm.
Tương tự, muối không chỉ tạo vị mà còn giữ vai trò quan trọng trong việc cân bằng điện giải, duy trì huyết áp và hoạt động của tế bào. Ăn quá nhiều natri đã được chứng minh gây tăng nguy cơ tim mạch và suy thận. Nhưng ăn quá ít muối cũng khiến cơ thể rối loạn điện giải, hạ huyết áp, mệt mỏi kéo dài và làm thận hoạt động kém hiệu quả.
“Đừng quá cực đoan. Điều gì vượt quá nhu cầu đều gây hại. Việc ăn nhạt hay detox trong 1-2 ngày có thể chấp nhận được, nhưng kéo dài thì tuyệt đối không nên,” BS Hưng khuyến cáo.
Do đó, trước khi áp dụng bất kỳ chế độ ăn đặc biệt nào, người dân cần được thăm khám, tư vấn về lượng nước và lượng muối phù hợp.
Ăn gì mới thực sự hại thận?
Theo các chuyên gia, nguyên nhân khiến tình trạng suy thận ngày càng trẻ hóa phần lớn đến từ lối sống thiếu khoa học. Giới trẻ có xu hướng sử dụng nhiều đồ ăn nhanh, ăn uống thừa năng lượng, đồng thời lại lười vận động, thức khuya, dùng chất kích thích – tất cả đều góp phần làm thận suy yếu.
Đồ ăn nhanh như pizza, hamburger, mì gói, xúc xích, thịt xông khói, đồ đóng hộp… chứa lượng muối rất cao để tăng hương vị và thời hạn bảo quản. Thừa muối khiến huyết áp tăng, buộc thận phải làm việc liên tục để đào thải – lâu dài gây tổn thương nhu mô thận.
Không chỉ vậy, các thực phẩm này còn nhiều chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, dễ dẫn đến béo phì và kháng insulin. Đây là hai yếu tố nguy cơ hàng đầu của bệnh đái tháo đường type 2 – nguyên nhân phổ biến gây suy thận mạn.
Đồ uống có đường cũng là “kẻ thù” âm thầm làm hại thận. Nước ngọt, trà sữa, cà phê pha sẵn, nước ép đóng hộp… chứa hàm lượng đường lớn, khiến thận phải tăng cường lọc và xử lý. Nếu dùng thường xuyên, cơ thể dễ thiếu nước do sử dụng đồ uống ngọt thay cho nước lọc, dẫn đến nguy cơ sỏi thận và giảm chức năng thận.
Thói quen ăn nhiều thịt, đặc biệt là thịt đỏ, cũng tạo áp lực lên thận. Protein động vật khi chuyển hóa tạo ra nhiều sản phẩm thải nitrogen, đòi hỏi thận phải lọc bỏ liên tục. Người trẻ ít ăn rau củ, lại ăn đêm với bánh rán, gà rán, khoai tây chiên, nem chua rán… càng dễ rơi vào rối loạn chuyển hóa, béo phì, đái tháo đường – từ đó gây suy thận.
Các chuyên gia khẳng định: Ăn nhạt vừa phải, uống đủ nước theo nhu cầu, hạn chế đồ ăn nhanh và đồ uống có đường, tăng rau củ và trái cây, kết hợp vận động thường xuyên – đó mới là cách bảo vệ thận bền vững.
Việc chạy theo trào lưu “detox”, “ăn sạch cực đoan” hay “uống thật nhiều nước cho đẹp da” đều tiềm ẩn rủi ro nếu không có cơ sở khoa học. Quan trọng nhất vẫn là sự điều độ và phù hợp với cơ thể mỗi người.
