Từ 1/1/2026, Nghị định 296/2025/NĐ-CP cho phép cơ quan chức năng phong tỏa tài khoản ngân hàng của cá nhân, tổ chức nếu không tự nguyện nộp phạt hành chính hoặc có dấu hiệu tẩu tán tài sản.

Theo Đời sống Pháp luật đưa tin "Từ 1/1/2026: Nhiều tài khoản ngân hàng có thể bị phong tỏa vì lý do ít ai ngờ", nội dung chính như sau: 

Phong tỏa tài khoản ngân hàng từ 1/1/2026 khi không nộp phạt hành chính theo Nghị định 296/2025/NĐ-CP đúng không?

Nghị định 296/2025/NĐ-CP quy định về cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính ban hành ngày 16/11/2025 và có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.

Nghị định 296/2025/NĐ-CP áp dụng đối với cá nhân, tổ chức Việt Nam; cá nhân, tổ chức nước ngoài bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật Việt Nam mà không tự nguyện chấp hành hoặc chấp hành không đầy đủ quyết định xử phạt vi phạm hành chính, quyết định tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính, quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả do vi phạm hành chính gây ra trong trường hợp không ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính hoặc không tự nguyện hoàn trả kinh phí cho cơ quan đã thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả.

Ảnh minh hoạ

Các biện pháp bảo đảm thi hành quyết định cưỡng chế từ 1/1/2026 (theo Điều 44 Nghị định 296/2025/NĐ-CP) như sau:

Khi có quyết định áp dụng biện pháp cưỡng chế, nếu có dấu hiệu cho thấy cá nhân, tổ chức bị áp dụng biện pháp cưỡng chế có hành vi tẩu tán hoặc làm hư hại tiền bạc, tài sản thì người đã ra quyết định cưỡng chế có quyền yêu cầu các cơ quan, tổ chức có liên quan, Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cá nhân bị cưỡng chế cư trú hoặc công tác, tổ chức bị cưỡng chế đóng trụ sở thực hiện biện pháp phong tỏa nhằm ngăn chặn việc tẩu tán tiền bạc, tài sản. Các biện pháp phong tỏa gồm:

- Phong tỏa tài khoản, tiền gửi ngân hàng;

- Niêm phong tài sản;

- Các biện pháp khác theo quy định của pháp luật để bảo đảm tài sản không bị tẩu tán.

Đồng thời, căn cứ theo khoản 2 Điều 18 Nghị định 296/2025/NĐ-CP quy định trách nhiệm của tổ chức tín dụng, Kho bạc Nhà nước, chi nhánh ngân hàng nước ngoài nơi cá nhân, tổ chức bị áp dụng biện pháp cưỡng chế mở tài khoản, sổ tiền gửi như sau:

Trách nhiệm của tổ chức tín dụng, Kho bạc Nhà nước, chi nhánh ngân hàng nước ngoài nơi cá nhân, tổ chức bị áp dụng biện pháp cưỡng chế mở tài khoản, sổ tiền gửi

...

2. Trong thời hạn 01 ngày làm việc, kể từ khi nhận được quyết định cưỡng chế khấu trừ tiền từ tài khoản, tiền gửi, tổ chức tín dụng, Kho bạc Nhà nước, chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam phải phong tỏa số tiền trong tài khoản, sổ tiền gửi tương đương với số tiền mà cá nhân, tổ chức bị áp dụng biện pháp cưỡng chế phải nộp hoặc phong tỏa toàn bộ số tiền trong tài khoản, sổ tiền gửi trong trường hợp số dư trong tài khoản, sổ tiền gửi ít hơn số tiền mà cá nhân, tổ chức bị áp dụng biện pháp cưỡng chế phải nộp và thông báo cho cá nhân, tổ chức bị áp dụng biện pháp cưỡng chế biết việc phong tỏa và trích chuyển số tiền trong tài khoản, sổ tiền gửi.

...

Lý giải cho việc "Phong tỏa tài khoản ngân hàng từ 1 1 2026 khi không nộp phạt hành chính" như sau:

- Không phải mọi trường hợp nào từ 1/1/2026 khi không nộp phạt hành chính đều áp dụng biện pháp "Phong tỏa tài khoản, tiền gửi ngân hàng".

* Đây là một trong ba biện pháp phong tỏa nhằm ngăn chặn việc tẩu tán tiền bạc, tài sản gồm (Phong tỏa tài khoản, tiền gửi ngân hàng; Niêm phong tài sản; Các biện pháp khác theo quy định của pháp luật để bảo đảm tài sản không bị tẩu tán)

- 03 biện pháp nêu trên chỉ áp dụng khi có quyết định áp dụng biện pháp cưỡng chế, nếu có dấu hiệu cho thấy cá nhân, tổ chức bị áp dụng biện pháp cưỡng chế có hành vi tẩu tán hoặc làm hư hại tiền bạc, tài sản

và người đã ra quyết định cưỡng chế có quyền yêu cầu các cơ quan, tổ chức có liên quan, Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cá nhân bị cưỡng chế cư trú hoặc công tác, tổ chức bị cưỡng chế đóng trụ sở thực hiện biện pháp phong tỏa nhằm ngăn chặn việc tẩu tán tiền bạc, tài sản.

- Không phải trường hợp nào cũng phong tỏa toàn bộ số tiền trong tài khoản ngân hàng từ 1/1/2026 mà thực hiện như sau:

Trong thời hạn 01 ngày làm việc, kể từ khi nhận được quyết định cưỡng chế khấu trừ tiền từ tài khoản, tiền gửi, tổ chức tín dụng, Kho bạc Nhà nước, chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam phải:

(1) Phong tỏa số tiền trong tài khoản, sổ tiền gửi tương đương với số tiền mà cá nhân, tổ chức bị áp dụng biện pháp cưỡng chế phải nộp

(2) Phong tỏa toàn bộ số tiền trong tài khoản, sổ tiền gửi trong trường hợp số dư trong tài khoản, sổ tiền gửi ít hơn số tiền mà cá nhân, tổ chức bị áp dụng biện pháp cưỡng chế phải nộp

=> Tất cả việc phong tỏa trên phải thông báo cho cá nhân, tổ chức bị áp dụng biện pháp cưỡng chế biết việc phong tỏa và trích chuyển số tiền trong tài khoản, sổ tiền gửi.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng hiện nay (áp dụng trước 1/1/2026) trước khi Nghị định 296/2025/NĐ-CP có hiệu lực và thay thế Nghị định 166/2013/NĐ-CP thì:

Các biện pháp bảo đảm thi hành quyết định cưỡng chế

1. Khi có quyết định áp dụng biện pháp cưỡng chế, nếu có dấu hiệu cho thấy cá nhân, tổ chức bị áp dụng biện pháp cưỡng chế có hành vi tẩu tán hoặc làm hư hại tiền bạc, tài sản thì người đã ra quyết định cưỡng chế có quyền yêu cầu các cơ quan tổ chức có liên quan, chính quyền địa phương nơi cá nhân bị cưỡng chế cư trú hoặc công tác, tổ chức bị cưỡng chế đóng trụ sở thực hiện biện pháp phong tỏa nhằm ngăn chặn việc tẩu tán tiền bạc, tài sản.

2. Trường hợp cá nhân, tổ chức bị cưỡng chế có hành vi chống đối không thực hiện quyết định cưỡng chế sau khi đã vận động, giải thích, thuyết phục nhưng không có hiệu quả thì người đã ra quyết định cưỡng chế có quyền huy động lực lượng, phương tiện để bảo đảm thi hành cưỡng chế.

3. Cá nhân bị cưỡng chế mà chưa thực hiện hoặc trốn tránh thực hiện thì bị đưa vào diện chưa được xuất cảnh.

Như vậy, hiện nay cũng đã có quy định về biện pháp phong tỏa nhằm ngăn chặn việc tẩu tán tiền bạc, tài sản đã được quy định nhằm bảo đảm thi hành quyết định cưỡng chế (tuy nhiên không quy định cụ thể 03 biện pháp như tại Nghị định 296/2025/NĐ-CP).

Lưu ý:

Nghị định 296/2025/NĐ-CP có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2026 và thay thế Nghị định 166/2013/NĐ-CP ngày 12 tháng 11 năm 2013 của Chính phủ quy định về cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính.

Đối với quyết định cưỡng chế đã được ban hành hoặc đã được thi hành xong trước thời điểm Nghị định 296/2025/NĐ-CP có hiệu lực thi hành (tức trước ngày 1/1/2026) mà cá nhân, tổ chức bị cưỡng chế còn khiếu nại, thì áp dụng quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012, Nghị định 166/2013/NĐ-CP.

Chấm dứt phong tỏa tài khoản khi nào?

Căn cứ theo Điều 19 Nghị định 296/2025/NĐ-CP quy định việc chấm dứt phong tỏa tài khoản như sau:

- Ngay sau khi nhận được thông báo bằng văn bản của tổ chức tín dụng, Kho bạc Nhà nước, chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam đang quản lý tài khoản, sổ tiền gửi của cá nhân, tổ chức bị cưỡng chế đã thực hiện khấu trừ đủ số tiền theo yêu cầu của người ra quyết định cưỡng chế về khấu trừ tiền trong tài khoản hoặc trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày thi hành xong quyết định cưỡng chế thì người ra quyết định cưỡng chế phải gửi văn bản đề nghị tổ chức tín dụng, Kho bạc Nhà nước, chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam đang quản lý tài khoản, sổ tiền gửi của tổ chức, cá nhân bị cưỡng chế chấm dứt phong tỏa tài khoản, sổ tiền gửi.

- Tổ chức tín dụng, Kho bạc Nhà nước, chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam đang quản lý tài khoản, sổ tiền gửi của cá nhân, tổ chức bị cưỡng chế thực hiện chấm dứt phong tỏa tài khoản, sổ tiền gửi ngay khi nhận được văn bản đề nghị chấm dứt phong tỏa tài khoản, sổ tiền gửi và thông báo bằng văn bản việc chấm dứt phong tỏa tài khoản, sổ tiền gửi cho người ra quyết định cưỡng chế và cá nhân, tổ chức bị áp dụng biện pháp cưỡng chế trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày chấm dứt phong tỏa tài khoản, sổ tiền gửi.

Tạp chí Nhịp sống Thị trường ngày 28/11/2025 đưa tin: "2 hình ảnh tuyệt đối không lưu giữ trên điện thoại, không gửi online, lỡ là dễ mất sạch tiền trong tài khoản", nội dung cụ thể như sau:

Các ngân hàng cảnh báo, chỉ cần lưu hoặc gửi đi hình chụp hai mặt thẻ ngân hàng và giấy tờ tùy thân như căn cước công dân, hộ chiếu, kẻ gian có thể lợi dụng để chiếm đoạt tiền trong tài khoản. Đây là “kho dữ liệu vàng” giúp chúng dễ dàng giả mạo chủ tài khoản, vượt qua các bước xác thực và thực hiện giao dịch trái phép.

Thời gian qua, nhiều nạn nhân đã mất số tiền lớn sau khi nghe theo hướng dẫn của đối tượng lừa đảo, cung cấp hình ảnh thẻ và giấy tờ cá nhân hoặc nhập mã xác thực theo yêu cầu. Phần lớn các vụ việc không xuất phát từ lỗi hệ thống ngân hàng mà do người dùng bị lừa cung cấp thông tin nhạy cảm cho tội phạm công nghệ cao.

Chiêu trò giả mạo ngày càng tinh vi

Một thủ đoạn phổ biến là giả danh Công an, tòa án hoặc cơ quan nhà nước, gọi điện thông báo đang “xử lý vi phạm”, “cập nhật điểm giấy phép lái xe” rồi yêu cầu nạn nhân chụp và gửi hai mặt thẻ ngân hàng, căn cước công dân hoặc cài ứng dụng VNeID giả mạo. Sau khi nạn nhân cài app giả, cấp quyền truy cập và nhập mã xác thực (OTP), tiền trong tài khoản lập tức bị rút sạch.

Ngoài ra, kẻ lừa đảo còn mạo danh nhân viên ngân hàng, bảo hiểm, công ty tài chính với các lời mời như rút tiền từ thẻ tín dụng, hoàn phí bảo hiểm, nâng hạn mức thẻ, hay hỗ trợ khuyến mãi, ưu đãi lãi suất để dụ người dân cung cấp thông tin thẻ và mã OTP. Chúng liên tục thay đổi kịch bản, đánh đúng tâm lý lo lắng hoặc ham lợi để khiến nạn nhân mất cảnh giác.

Những thao tác tuyệt đối phải tránh

Theo Công an tỉnh Nghệ An, Ngân hàng TMCP Bắc Á và Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đưa ra khuyến cáo không lưu ảnh chụp căn cước công dân, hộ chiếu hoặc hai mặt thẻ ngân hàng trên điện thoại, cũng như không gửi qua các ứng dụng mạng xã hội, email, tin nhắn OTT dưới bất kỳ hình thức nào.

Nếu điện thoại bị mất, bị cài mã độc hoặc tài khoản mạng xã hội bị chiếm quyền, các hình ảnh này có thể bị trích xuất và sử dụng để mở tài khoản, vay tiền, hoặc chiếm đoạt tài khoản ngân hàng của chủ nhân.

Người dân tuyệt đối không cung cấp mã OTP, số CVV, mật khẩu, tên đăng nhập, hay bất kỳ thông tin bảo mật nào cho người khác, kể cả người xưng là nhân viên ngân hàng, công an, tòa án hoặc cơ quan chức năng. Mọi yêu cầu cung cấp thông tin bí mật qua điện thoại, tin nhắn, link lạ hoặc mã QR đều phải được coi là dấu hiệu nguy hiểm cần dừng lại ngay.

Lưu ý khi thanh toán và sử dụng thẻ

Khi thanh toán tại cửa hàng, khách hàng được khuyến nghị tự thao tác quẹt thẻ hoặc chèn thẻ, không đưa thẻ cho người khác mang đi khuất tầm mắt để tránh việc bị chụp lại hai mặt thẻ hoặc sao chép thông tin. Người dùng nên tắt tính năng thanh toán trực tuyến của thẻ tín dụng khi không có nhu cầu, không lưu thông tin thẻ trên các website, ứng dụng, và tránh liên kết thẻ với ví điện tử, nền tảng trực tuyến không uy tín.

Bên cạnh đó, không nên cho mượn thẻ, không sử dụng dịch vụ rút tiền mặt qua POS hoặc đáo hạn thẻ tín dụng tại các điểm dịch vụ trôi nổi, bởi thông tin thẻ rất dễ bị sao chụp, lưu lại hoặc bán cho đối tượng xấu. Nếu phát hiện giao dịch bất thường hoặc nghi ngờ bị lộ thông tin, người dùng cần lập tức khóa thẻ, liên hệ ngân hàng và báo ngay cho cơ quan Công an để được hỗ trợ kịp thời.