3 loại cá dễ “ôm ổ ký sinh trùng”, dân buôn cũng ngại ăn
Không tinh ý, bạn có thể vô tình đưa ký sinh trùng vào cơ thể mình khi ăn các loại cá này.
Ngày 18 tháng 11 năm 2025, tạp chí Phụ Nữ Mới đăng tải bài viết với tiêu đề "3 loại cá dễ “ôm ổ ký sinh trùng”, dân buôn cũng ngại ăn". Nội dung như sau:
Sáng thứ Bảy hôm đó, tôi ghé qua khu chợ quen thuộc mua ít cá tươi. Lúc anh chủ quầy đang lom khom lựa cho tôi con cá trắm ngon, anh vẫn nhiệt tình trò chuyện như mọi khi. Nhưng ngay khi quay lưng đi cân, tôi bất giác nhìn thấy anh lén vớt một con cá rô phi nhỏ từ bể sang chiếc xô riêng đặt sát chân mình.
Chỉ một thao tác rất nhanh, nhưng khiến tôi hơi khựng lại.
Khi về nhà làm cá, tôi phát hiện ở phần mang có những đốm trắng li ti. Cùng lúc đó, hình ảnh hành động “tách riêng cá” của người bán sáng nay lại hiện lên trong đầu. Một cảm giác khó chịu và nghi ngại đeo bám tôi suốt cả tuần.
Cuối tuần, tôi tìm đến người bác họ làm nghề buôn thủy sản hơn 20 năm để hỏi cho rõ. Ngồi trong căn phòng nhỏ nhưng chất đầy tài liệu, bác nhìn tôi rồi khẽ gật đầu: “Cháu để ý thế là đúng đấy. Nghề này, nhiều thứ nằm ở những chi tiết rất nhỏ”.
1. Cá hồi vân
Bác họ cho biết, nhiều quán ăn quảng cáo “cá hồi nước ngọt” hay “cá hồi giá rẻ” thực chất là cá hồi vân (rainbow trout), loại cá nước ngọt được nuôi phổ biến.
Khác với cá hồi biển, môi trường nước ngọt là nơi thuận lợi để nhiều loại ký sinh trùng phát triển, đặc biệt nếu mật độ nuôi dày hoặc nguồn nước không được kiểm soát.
“Có nơi người ta dùng cá hồi vân để làm món sống. Bên trong nghề ai cũng biết”, bác nói. Gia đình bác có quy tắc bất di bất dịch muốn ăn sống phải chọn cá biển được ghi rõ nguồn gốc. Còn cá nước ngọt thì chỉ ăn khi đã nấu chín kỹ.
2. Cá “đánh bắt tự nhiên”
Mẹ tôi rất thích cá diếc hoặc cá rô “đồng”, luôn nghĩ cá tự nhiên thì ngon và sạch hơn. Nhưng bác họ lại lắc đầu.
“Ngon thì có, nhưng sạch hay không là chuyện khác”, bác giải thích. Sông ngòi có thể nhận nước thải từ nhiều nguồn, chất bẩn lắng xuống đáy. Mà phần lớn các loài cá nhỏ đều kiếm ăn sát nền đáy nên dễ tiếp xúc trứng ký sinh trùng hơn cá nuôi có kiểm soát.
Bác kể có lần nhận được ít cá tự nhiên bạn tặng. Dù giữ lại nhưng bác vẫn phải nuôi lưu nước vài ngày, thay nước liên tục, rồi hầm thật lâu mới dám ăn.
3. Cá rô phi giá rẻ bất thường
Rô phi là loại cá quen thuộc và giá khá mềm. Nhưng bác họ khuyên, nếu gặp giá rẻ “bất thường”, nên cẩn trọng.
“Rô phi sống tốt trong môi trường ấm, cũng là điều kiện cho một số ký sinh trùng phát triển. Trang trại lớn sẽ kiểm định định kỳ, nhưng những nơi nuôi nhỏ lẻ thì không phải lúc nào cũng làm đúng quy trình”, bác phân tích.
Điều này khiến tôi nhớ đến những quầy cá “siêu rẻ” ngoài chợ. Giờ nghĩ lại mới hiểu vì sao người có kinh nghiệm vẫn thích mua cá có nguồn gốc rõ ràng, dù giá cao hơn.
Vài kinh nghiệm rút ra khi mua cá
Từ câu chuyện nhỏ ấy, tôi ghi nhớ ba nguyên tắc đơn giản nhưng hữu ích:
- Ưu tiên mua ở nguồn đáng tin cậy: siêu thị, quầy hàng cố định hoặc nơi có chuỗi cung ứng rõ ràng.
- Dụng cụ chế biến phải tách biệt: thớt, dao dùng cho cá sống không được dùng lại cho đồ chín.
- Nấu chín hoàn toàn: dù là hấp, kho hay canh, phải đảm bảo thịt cá chín kỹ.
Trước đó, báo VietNamNet cũng đăng tải bài viết với tiêu đề "Đi chợ đừng bao giờ chọn 4 loại cá này vì 'bẩn nhất chợ', không tươi lại có thể rước bệnh về nhà". Nội dung như sau:
Khi xã hội phát triển, con người dần nhận ra tầm quan trọng của việc lựa chọn thực phẩm đối với sức khỏe. Giờ đây, chúng ta không chỉ cần ăn ngon, ăn no bụng mà còn cần phải tiêu thụ các loại thực phẩm an toàn. Cùng là một loại rau, loại thịt nhưng chất lượng khác nhau thì nguồn dinh dưỡng mà nó mang lại cho cơ thể chắc chắn sẽ khác nhau.
Ngay cả với việc chọn cá cũng vậy. Cá tuy rất giàu axit béo omega-3, muối vô cơ, vitamin, canxi, sắt... nhưng cần chú ý không nên tiêu thụ các loại cá hư hỏng, chứa chất bảo quản. Nhưng làm sao để có thể tránh được những loại cá này?
Theo tiết lộ của một người bán cá lâu năm trên tờ Daydaynews, khi đi chợ, bạn tốt nhất không nên chọn mua 4 loại cá dưới đây dù có được giảm giá sâu đến mấy, bởi chúng không còn tươi ngon, thịt tanh, thậm chí còn chứa nhiều vi khuẩn và các chất gây hại cho sức khỏe.
4 loại cá bẩn nhất chợ vừa không tươi ngon lại gây bệnh cho cả gia đình
1. Cá để đông lạnh quá lâu
Khi đi chợ, nếu bạn thấy cá đã để đông quá lâu, dấu hiệu là thịt cá trắng xóa, cứng như đá thì không nên mua về ăn vì chúng không còn tươi ngon, thịt bị bở, lúc này dinh dưỡng cũng không còn nhiều.
Cá bảo quản lâu, sau khi rã đông số vi khuẩn sẽ phát triển rất nhanh. Hơn nữa để bảo quản cá, không ít người đã sử dụng chất formaldehyde . Chất này thường được sử dụng như một chất bảo quản thực phẩm.
Khi đi chợ, nếu bạn thấy cá đã để đông quá lâu, dấu hiệu là thịt cá trắng xóa, cứng như đá thì không nên mua về ăn.
WHO từng cảnh báo rằng nếu con người tiếp xúc nhiều với formaldehyde thì cơ thể sẽ phải đối mặt với việc bị kích ứng da, mắt, mũi, làm hại cho bào thai, thậm chí làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư mũi, họng...
2. Cá có mùi khó chịu
- Mùi hôi tanh kỳ lạ: Bản chất của cá là có mùi tanh. Nhưng nếu bạn thấy cá có mùi tanh quá nồng, quá hăng rất khó chịu thì chứng tỏ chúng không còn tươi nữa. Khi cá chết, hệ thống miễn dịch ngừng hoạt động vì thế vi khuẩn sẽ sinh sôi và phát triển rất nhanh. Quá trình phân hủy của cá sẽ biến chất đạm tạo thành axit amin độc có tên là histamin. Histamin là chất độc dù nấu chín thì vẫn không mất đi.
- Mùi dầu hỏa: Nếu cá có mùi dầu hỏa thì rất có thể loại cá này sinh trưởng trong môi trường nước thải công nghiệp, có chứa nhiều kim loại nặng, dẫn đến việc cơ thể chúng chứa một lượng độc tố lớn.
- Mùi thuốc khử trùng: Nhằm giữ cho cá được tươi lâu, nhiều người bán đã sử dụng formaldehyde để ngâm cá, chất này có tác dụng khử trùng và làm tăng màu sắc, nhưng chúng lại có mùi khử trùng rất dễ nhận biết.
3. Cá bị tróc vảy
Những người bán cá lâu năm khuyên mọi người nên quan sát vảy cá khi đi mua. Cá còn tươi thì vảy cá sẽ óng ánh và bám rất chắc, ngược lại nếu cá sắp chết hoặc đã chết lâu thì phần vảy sẽ tự động bong ra. Loại cá này không chỉ kém tươi ngon mà còn có thể chứa lượng vi khuẩn "khổng lồ".
Nếu cá sắp chết hoặc đã chết lâu thì phần vảy sẽ tự động bong ra.
4. Cá bụng phình to
Ra chợ mua cá, nếu bạn thấy cá không còn cử động nhưng phần bụng bị phình lên rất to thì có thể đã chết từ lâu, nội tạng bên trong hư hỏng nên tạo thành khí, khiến bụng cá phình lên. Loại cá này thịt bở, mùi tanh nồng, nhiều vi khuẩn vì thế mua về ăn khả năng gây hại cho cơ thể và hệ tiêu hóa là rất cao.
