Tuổi nghỉ hưu tăng, điều kiện hưởng lương hưu thay đổi từ 2026
Tuổi nghỉ hưu tăng theo lộ trình đạt 61 tuổi 6 tháng với nam, 57 tuổi với nữ từ ngày 1/1/2026 khiến tuổi điều kiện hưởng lương hưu cũng nâng theo.
Báo VnExpress ngày 6/12/2025 đưa tin: "Tuổi nghỉ hưu tăng, điều kiện hưởng lương hưu thay đổi từ 2026", nội dung như sau:
Bộ luật Lao động hiện hành quy định tuổi hưu của người làm việc trong điều kiện bình thường tăng lần lượt ba và bốn tháng cho đến khi đạt 62 tuổi với nam vào năm 2028 và 60 với nữ vào 2035. Từ ngày 1/1/2026, tuổi nghỉ hưu của nam là 61 tuổi 6 tháng, nữ là 57 tuổi.
Lao động được nghỉ hưu sớm không quá 5 năm so với quy định áp dụng với người suy giảm khả năng lao động; làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; công tác ở vùng đặc biệt khó khăn.
Người có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao và một số trường hợp đặc biệt có thể nghỉ hưu ở tuổi cao hơn nhưng không quá 5 tuổi so với quy định tại thời điểm nghỉ hưu.
Tuổi hưu theo lộ trình đến năm 2035. Đồ họa: Việt Chung
Tuổi điều kiện hưởng lương hưu cũng tăng đồng bộ với tuổi nghỉ hưu, lao động nam đủ 61 tuổi 6 tháng, lao động nữ đủ 57 tuổi và đóng 15 năm BHXH thì đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Tỷ lệ hưởng hưu trí của lao động nữ đủ 57 tuổi làm việc trong điều kiện bình thường được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH, tương ứng với 15 năm tham gia. Mức tích lũy mỗi năm sau đó cộng thêm 2% cho đến khi đạt tỷ lệ tối đa 75%, tương ứng 30 năm đóng BHXH.
Mức hưởng của lao động nam đủ tuổi 61 tuổi 6 tháng tính bằng 45% bình quân tiền lương làm căn cứ tham gia, tương ứng với 20 năm đóng BHXH. Với người đóng từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm thì tỷ lệ hưởng hàng tháng bằng 40%, tương ứng 15 năm tham gia. Sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 1%. Từ năm thứ 20 trở đi, tỷ lệ tích lũy được tính 2%.
Nghỉ hưu trước tuổi áp dụng với người suy giảm khả năng lao động 61% trở lên. Thời gian nghỉ trước không quá 5 năm với người suy giảm từ 61% đến dưới 81% và không quá 10 tuổi với người suy giảm trên 81%. Mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi, lao động bị trừ 2% tỷ lệ hưởng. Người nghỉ trước tuổi dưới 6 tháng thì không bị trừ, từ đủ 6 tháng đến dưới 12 tháng thì bị trừ 1%.
Người làm việc trong điều kiện bình thường đủ tuổi nghỉ hưu, đóng BHXH bắt buộc từ đủ 14 năm 6 tháng đến dưới 15 năm, còn thiếu tối đa 6 tháng thì được đóng tiếp một lần cho số tháng còn thiếu để hưởng lương hưu. Mức đóng hàng tháng tính bằng tổng tỷ lệ của lao động và chủ sử dụng trước khi nghỉ việc, tức 22% vào Quỹ Hưu trí và tử tuất.
Quy định hiện hành người từ đủ 75 tuổi không lương hưu, không trợ cấp BHXH thì được trợ cấp hưu trí xã hội mức 500.000 đồng mỗi tháng, song Chính phủ cho phép địa phương cân đối ngân sách để hỗ trợ thêm. Tại Hà Nội, từ 1/1/2026, người đủ 75 tuổi sẽ nhận trợ cấp 650.000 đồng mỗi tháng, cao hơn so với mức chung cả nước theo Nghị quyết HĐND TP Hà Nội hồi cuối tháng 11.
Người cao tuổi Hà Nội thư giãn bên vườn hoa Thành Công. Ảnh: Ngọc Thành
Năm 2024, tuổi thọ bình quân của cả nước là 74,7, trong đó nam giới 72,3, nữ giới 77,3, theo Tổng cục Thống kê. Lương hưu bình quân người Việt đạt gần 7 triệu đồng mỗi tháng, tính cả lực lượng vũ trang; nếu tách riêng dân sự thì tiền hưởng thấp hơn, đạt khoảng 6,2 triệu đồng, tăng chủ yếu do Nhà nước điều chỉnh.
Cả nước có gần 3,4 triệu người hưởng các chế độ hưu trí và trợ cấp BHXH hàng tháng. Tỷ lệ hưởng lương hưu của người Việt thuộc nhóm cao nhất Đông Nam Á, tối đa 75% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH. Song mức hưởng lương hưu của người Việt thuộc nhóm trung bình do tiền đóng bảo hiểm chưa cao, chủ yếu tăng do điều chỉnh lương cơ sở và lương tối thiểu.
Trước đó, báo Lao động đăng bài: "Điều kiện hưởng lương hưu từ 1.6.2026 thay đổi theo đề xuất mới", nội dung chính như sau:
Công ty Luật TNHH Youme trả lời: Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi đề xuất điều kiện hưởng lương hưu từ đủ 15 năm đóng BHXH, bổ sung quy định nghỉ hưu sớm và đối tượng làm nghề nặng nhọc, vùng khó khăn.
Bộ Nội vụ đề xuất sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội
Bộ Nội vụ đã xây dựng dự thảo Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội. Trong đó, Bộ Nội vụ đề xuất sửa đổi điểm b khoản 1 và điểm b khoản 2 Điều 64, đối tượng và điều kiện hưởng lương hưu, có hiệu lực từ 1.6.2026.
Điều kiện hưởng lương hưu từ đủ 15 năm đóng BHXH
Cụ thể: đối tượng quy định tại các điểm a, b, c, g, h, i, k, l, m và n khoản 1 và khoản 2 Điều 2 của Luật này khi nghỉ việc có thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc từ đủ 15 năm trở lên thì được hưởng lương hưu, nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
Đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại khoản 3 Điều 169 của Bộ luật Lao động và có tổng thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc từ đủ 15 năm trở lên khi làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm do Bộ trưởng Bộ Nội vụ ban hành. Hoặc làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 1.1.2021.
Đối tượng quy định tại các điểm d, đ và e khoản 1 Điều 2 của Luật này khi nghỉ việc có thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc từ đủ 15 năm trở lên thì được hưởng lương hưu nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
Có tuổi thấp hơn tối đa 10 tuổi so với tuổi quy định tại khoản 2 Điều 169 của Bộ luật Lao động và có tổng thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc từ đủ 15 năm trở lên khi làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm do Bộ trưởng Bộ Nội vụ ban hành hoặc làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 1.1.2021.
Hưởng lương hưu thấp hơn khi nghỉ hưu sớm
Bộ Nội vụ cũng đề xuất sửa đổi điểm c khoản 1 và điểm b khoản 2 Điều 65 như sau:
Đối tượng quy định tại các điểm a, b, c, g, h, i, k, l, m và n khoản 1 và khoản 2 Điều 2 của Luật này khi nghỉ việc có thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc từ đủ 20 năm trở lên thì được hưởng lương hưu với mức thấp hơn so với người đủ điều kiện hưởng lương hưu quy định tại các điểm a, b và c khoản 1 Điều 64 của Luật này nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
Có từ đủ 15 năm trở lên làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm do Bộ trưởng Bộ Nội vụ ban hành và bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên.
Đối tượng quy định tại các điểm d, đ và e khoản 1 Điều 2 của Luật này khi nghỉ việc có thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc từ đủ 20 năm trở lên, bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên thì được hưởng lương hưu với mức thấp hơn so với người đủ điều kiện hưởng lương hưu quy định tại điểm a và điểm b khoản 2 Điều 64 của Luật này nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
Có từ đủ 15 năm trở lên làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm do Bộ trưởng Bộ Nội vụ ban hành.
Mục tiêu sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội
Theo Bộ Nội vụ, dự thảo Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội đảm bảo phù hợp với định hướng tổng kết thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 25.10.2017 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và các nghị quyết kết luận của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư về sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp trong thời gian tới.
