Không khí lạnh "lạ thường" tăng cường dồn dập, dự báo ngày rét đậm nhất 2025
Dự báo thời tiết trong tháng 11, không khí lạnh gia tăng, tác động mạnh đến miền Bắc và Bắc Trung Bộ. Đặc biệt, khi kết hợp với hoàn lưu bão, hiện tượng này có thể gây ra thêm các đợt mưa lớn diện rộng ở miền Trung.
Ngày 4 tháng 11 năm 2025, tạp chí Người Đưa Tin đăng tải bài viết với tiêu đề "Không khí lạnh "lạ thường" tăng cường dồn dập, dự báo ngày rét đậm nhất 2025". Nội dung như sau:
Tin không khí lạnh tăng cường
Thông tin từ Đài Khí tượng thủy văn Bắc Bộ cho biết, do ảnh hưởng của không khí lạnh tăng cường kết hợp nhiễu động gió Đông trên cao, nên ngày 4/11, trên địa bàn Hà Nội nhiều mây, mưa nhỏ.
Mùa đông không đến sớm hơn mọi năm, song không khí lạnh cường độ mạnh ngay từ những đợt đầu khiến người dân cảm nhận rõ rệt hơn cái lạnh đầu mùa. Ảnh minh họa.
Các xã, phường ghi nhận gió Đông Bắc mạnh cấp 2 - 3; trời rét, nhiệt độ đêm và sáng ở mức 17 - 19 độ C, trưa và chiều tăng lên 19 - 21 độ C.
Dự báo thời tiết từ ngày 5/11, không khí lạnh suy yếu, Hà Nội giảm mưa, có lúc hửng nắng, gió Đông Bắc mạnh cấp 2, rét về đêm và sáng.
Đến khoảng ngày 7/11, Hà Nội lại chịu ảnh hưởng của một đợt không khí lạnh tăng cường yếu và dải hội tụ nhiệt đới. Thời tiết sẽ có mưa, dông và lạnh.
Các nơi còn lại của miền Bắc và Bắc miền Trung, ngày 4/11 tiếp tục có mưa rải rác, trời rét, vùng núi cao miền Bắc có nơi rét đậm.
Nhiệt độ thấp nhất trong đợt không khí lạnh này ở miền Bắc và Bắc miền Trung phổ biến 16 - 19 độ C, vùng núi có nơi dưới 15 độ C.
Cơ quan khí tượng cũng cho biết, tháng 11/2025 vẫn là giai đoạn thời tiết diễn biến phức tạp, khi nhiều hình thái nguy hiểm tiếp tục xuất hiện.
Dự kiến có 2-3 cơn bão hoặc áp thấp nhiệt đới xuất hiện trên Biển Đông, trong đó 1-2 cơn có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền Việt Nam. Trong khi đó, số lượng này trung bình nhiều năm là 1,5 cơn trên Biển Đông và đổ bộ vào đất liền nước ta 0,9 cơn.
Cùng lúc, không khí lạnh gia tăng về tần suất và cường độ, tác động mạnh đến Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ.
Cũng thời kỳ này, tại các tỉnh từ Hà Tĩnh đến Đắk Lắk và Khánh Hòa có khả năng xuất hiện các đợt mưa lớn diện rộng. Phía Tây Lâm Đồng và khu vực Nam Bộ có nhiều ngày mưa rào và giông, một số ngày có thể xảy ra mưa vừa, mưa to.
Về nhiệt độ trung bình tháng 11, trên cả nước thấp hơn trung bình nhiều năm khoảng 0,5 độ, riêng Nghệ An đến Huế thấp hơn 0,5-1 độ.
"Trên phạm vi cả nước tiếp tục có khả năng xuất hiện các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như: giông, lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.
Bão, áp thấp nhiệt đới và không khí lạnh sẽ gây ra gió mạnh, sóng lớn trên biển và ảnh hưởng đến các hoạt động của tàu thuyền. Đặc biệt, đề phòng mưa lớn có thể gây ra lũ lụt, ngập úng ở các vùng trũng và sạt lở đất ở vùng núi", cơ quan khí tượng cảnh báo.
Theo các chuyên gia khí tượng, trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng rõ rệt, các hiện tượng thời tiết cực đoan như mưa lớn trong thời gian ngắn, lũ quét, sạt lở đất có xu hướng gia tăng.
Do đó, chính quyền và người dân cần thường xuyên cập nhật thông tin dự báo, cảnh báo ngắn hạn 1-3 ngày, chủ động điều chỉnh kế hoạch sản xuất; vận hành hồ chứa và triển khai phương án ứng phó phù hợp, bảo đảm an toàn cho công trình, hạ du và đời sống dân sinh.
Nhận định về xu thế thời tiết mùa đông năm nay
Dự báo trong các tháng chính đông miền Bắc năm 2025 - 2026 có nền nhiệt độ ở mức xấp xỉ đến thấp hơn mức trung bình nhiều năm. Mùa đông sẽ rét hơn so với các mùa đông những năm gần đây với các đợt rét đậm, rét hại từ nửa cuối tháng 12/2025 - 2/2026, cảnh báo có thể sẽ có mưa tuyết, băng giá.
Ông Nguyễn Đức Hòa, Phó trưởng phòng Dự báo khí hậu, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, chia sẻ với báo Thanh Niên về diễn biến thời tiết mùa đông 2025 - 2026:
Theo số liệu quan trắc khí quyển và đại dương mới nhất, chuẩn sai nhiệt độ mặt nước biển (SSTA) tại khu vực Nino3.4 - đại diện cho vùng trung tâm và phía đông xích đạo Thái Bình Dương - trong các tháng gần đây lần lượt là: -0,1 độ C (tháng 7), -0,4 độ C (tháng 8) và -0,5 độ C (tháng 9). Diễn biến này cho thấy đến hết tháng 9, SSTA tại khu vực Nino3.4 đã giảm xuống ngưỡng -0,5 độ C, dự báo trong 3 tháng tới (từ tháng 11/2025 - 1/2026), SSTA có khả năng duy trì trong khoảng -0,5 đến -1 độ C khiến xác suất xuất hiện La Nina ở mức 60 - 75%, trong khi xác suất trạng thái trung tính chỉ ở mức 25 - 40%.
Đáng chú ý từ tháng 2 - 4/2026, SSTA được dự báo có xu hướng tăng dần, dao động trong khoảng -0,5 đến +0,5 độ C, tương ứng 55 - 65% khả năng trở lại trạng thái trung tính, 25 - 30% khả năng duy trì La Nina, và 5 - 20% khả năng chuyển sang El Nino. Như vậy, từ nay đến đầu năm 2026, điều kiện khí quyển - đại dương nhiều khả năng duy trì trạng thái La Nina yếu, sau đó chuyển dần về trung tính vào mùa xuân năm 2026.
Theo thống kê chuỗi ENSO nhiều năm, trong những năm La Nina, nhiệt độ trung bình các tháng mùa đông tại Việt Nam thường thấp hơn so với trung bình nhiều năm, đặc biệt là ở miền Bắc và Bắc Trung bộ.
Với kịch bản La Nina yếu đến trung bình nhiều khả năng duy trì trong các tháng cuối năm 2025 và đầu năm 2026 như đã phân tích ở phần trên, các mô hình dự báo khí hậu hạn dài hiện nay cho thấy dự báo nhiệt độ ở miền Bắc trong các tháng chính đông (12/2025 và tháng 1 - 2/2026) ở mức xấp xỉ đến thấp hơn so bình thường.
Rét đậm, rét hại ở miền Bắc tập trung trong khoảng thời gian từ nửa cuối tháng 12/2025 - 2/2026, trong đó có khả năng xuất hiện các trị số nhiệt độ thấp hơn bình thường. Thời tiết rét kèm theo mưa nhỏ, mưa phùn diễn ra chủ yếu trong khoảng thời gian nửa cuối tháng 2 và tháng 3/2026.
Báo Sức Khỏe Đời Sống cũng đăng tải bài viết với tiêu đề 'Vì sao miền Bắc chuyển rét sâu ngay từ những đợt không khí lạnh đầu mùa?'. Nội dung như sau:
Miền Bắc rét sâu ngay từ các đợt không khí lạnh đầu tiên
Trong tháng 10, miền Bắc đã trải qua ba đợt không khí lạnh.
Đợt thứ nhất, xuất hiện ngày 19/10, khiến nền nhiệt giảm sâu, phổ biến 18–20°C ở đồng bằng, 15–17°C tại vùng núi, nhiều nơi dưới 13°C. Một số trạm quan trắc ghi nhận nhiệt độ rất thấp như Mẫu Sơn (Lạng Sơn) 9°C, Tam Đảo (Phú Thọ) và Sìn Hồ (Lai Châu) khoảng 12°C.
Đợt thứ hai, ngày 26/10, nhiệt độ thấp nhất phổ biến 19–22°C, vùng núi 17–19°C, vùng núi cao dưới 15°C.
Đợt thứ ba bắt đầu từ ngày 30/10 và kéo dài đến nay, Mẫu Sơn giảm còn 10°C, Hà Nội khoảng 17°C, vùng núi cao 12°C. Buổi sáng và tối, trời trở lạnh, người dân phải mặc áo ấm khi ra đường.
Thông tin từ Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, điều kiện khí quyển – đại dương hiện đang trong trạng thái La Nina và khả năng cao sẽ duy trì đến đầu năm 2026, tác động rõ rệt đến khí hậu Việt Nam trong những tháng cuối năm 2025 và đầu năm 2026.
Miền Bắc chuyển rét ngay từ các đợt không khí lạnh đầu mùa. Ảnh: Tuấn Anh
Ảnh hưởng của La Nina khiến nhiệt độ trung bình trên phạm vi toàn quốc trong các tháng 11–12/2025 có xu hướng thấp hơn khoảng 0,5°C so với trung bình nhiều năm (TBNN). Riêng Bắc Bộ và phía nam các tỉnh duyên hải Nam Trung Bộ, nhiệt độ tháng 12/2025 vẫn xấp xỉ TBNN. Sang tháng 1/2026, nhiệt độ trung bình trên cả nước nhìn chung ở mức tương đương cùng thời kỳ.
Theo dự báo, trong khoảng thời gian từ tháng 11/2025 đến tháng 1/2026, xác suất La Nina duy trì ở mức 60–75%. Hiện tượng này sẽ khiến miền Trung tiếp tục là tâm điểm mưa lớn của cả nước.
Tháng 11/2025, tổng lượng mưa ở hầu khắp các khu vực phổ biến cao hơn TBNN từ 10–30%, có nơi cao hơn nữa.
Đáng chú ý, tháng 12/2025, các tỉnh từ Quảng Trị đến Đà Nẵng, phía đông Quảng Ngãi đến Đắk Lắk có thể đạt 250–580 mm mưa, cao hơn TBNN từ 50–150 mm. Trong khi đó, các tỉnh từ Thanh Hóa đến Hà Tĩnh có lượng mưa chỉ từ 15–40 mm, riêng Hà Tĩnh 80–150 mm, thiếu hụt nhẹ so với trung bình.
Sang tháng 1/2026, lượng mưa cả nước trở lại mức xấp xỉ trung bình. Tuy nhiên, khu vực Nam Bộ có khả năng xuất hiện mưa trái mùa, hiện tượng thường gặp trong pha La Nina.
TS Trương Bá Kiên, Phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khí tượng Khí hậu (Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi Khí hậu), phân tích gió mùa đông bắc năm nay đến vào thời điểm xấp xỉ trung bình nhiều năm, tức giữa đến cuối tháng 10. Tuy nhiên, so với các năm gần đây tháng 10 chỉ se lạnh, đến cuối tháng 11 hoặc tháng 12 mới rét rõ ràng thì đợt không khí lạnh đầu tiên năm nay đã khiến nhiệt độ giảm sâu ngay cả ban ngày, tạo cảm giác mùa đông đến sớm.
Sau đợt lạnh ngày 22-23/10, các sóng lạnh liên tiếp tăng cường, khối không khí lạnh lệch đông mang hơi ẩm từ biển vào đất liền. Sự kết hợp này khiến miền Bắc mưa nhỏ, sương mù, thời tiết ẩm ướt kéo dài, khác với kiểu rét khô thường gặp.
La Nina nhiều khả năng kéo dài đến đầu năm 2026 nên mùa đông 2025-2026 lạnh hơn năm ngoái, các đợt rét đậm, rét hại có thể xuất hiện dày hơn vào giữa và cuối mùa, khoảng tháng 12/2025 đến 2/2026. Cùng với đó, mưa phùn và sương mù ở Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ có thể xuất hiện sớm và kéo dài; trong khi Nam Bộ và Tây Nguyên nhiều khả năng bước vào mùa khô muộn hơn.
Các đợt lạnh có thể kéo dài bất thường
Báo cáo Đánh giá lần thứ sáu của Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu (IPCC AR6) cũng chỉ ra sự nóng lên toàn cầu đang làm thay đổi các hệ thống hoàn lưu quy mô lớn như gió mùa châu Á và ENSO (dao động khí quyển đại dương gây ra El Nino và La Nina). Nền khí hậu đang ấm lên khiến các đợt lạnh trở nên biến động và cực đoan hơn, có thể xuất hiện mạnh hoặc kéo dài bất thường ngay trong bối cảnh toàn cầu nóng lên.
Các nghiên cứu gần đây cho thấy La Nina và El Nino vẫn chi phối chu kỳ thời tiết, song các "sóng lạnh" hiện nay diễn ra trên nền khí hậu ấm và bất ổn hơn, khiến mưa phùn, sương mù và các đợt lạnh cực đoan có xu hướng gia tăng.
Các mô hình dự báo tháng 11 có ba đợt không khí lạnh, đợt giữa tháng là mạnh nhất. Miền Bắc có thể trải qua những ngày rét khô, trời âm u. Sang tháng 12, không khí lạnh hoạt động mạnh và liên tục hơn, xuất hiện ba đợt rét rõ rệt, đặc biệt cuối tháng 12 kéo dài sang đầu tháng 1/2026 được dự báo là đợt rét đậm, rét hại trên diện rộng đầu tiên của mùa. Nhiệt độ ban đêm có thể xuống 15-17 độ C, vùng núi xuất hiện sương muối hoặc băng giá.
Tháng 1/2026 tiếp tục là giai đoạn cao điểm của mùa đông với ba đợt không khí lạnh, trong đó đợt cuối tháng 1 mạnh và kéo dài, trời rét khô, ít mưa, nhiều nơi xuất hiện hanh
Từ tháng 2–4/2026, xác suất duy trì La Nina giảm còn 25–30% và nhiều khả năng trở lại trạng thái trung tính. Nhiệt độ trung bình cả nước phổ biến xấp xỉ trung bình nhiều năm, nhưng lượng mưa tại Đà Nẵng – Lâm Đồng – Nam Bộ vẫn cao hơn 10–30 mm.
Giai đoạn này, bão và áp thấp nhiệt đới ít có khả năng xuất hiện, trong khi không khí lạnh vẫn duy trì mạnh đến tháng 2 rồi suy yếu dần từ tháng 3. Khu vực Bắc Bộ có thể xuất hiện mưa nhỏ, mưa phùn dấu hiệu đặc trưng của cuối mùa đông.
Từ cuối tháng 2 đến tháng 3/2026, nắng nóng bắt đầu xuất hiện ở miền Đông Nam Bộ, sau đó mở rộng sang miền Tây Nam Bộ từ cuối tháng 3 – đầu tháng 4. Vùng Tây Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ (Thanh Hóa – Huế) có thể xuất hiện nắng nóng đầu mùa vào tháng 4/2026.
