Con trai độc nhất của tôi lương tháng 30 triệu, đẹp trai, học thức đàng hoàng cứ nằng nặc đòi cưới một cô gái tên Lan ở tận Lai Châu xa xôi
Tôi từng tin rằng, với gốc gác Hà Nội “phố cổ chính hiệu”, gia đình danh giá và con trai thành đạt, tôi có quyền lựa chọn cho nó một người vợ “xứng tầm”. Thế rồi, một cô gái miền núi nhỏ bé, chân chất, với đôi giày vải mòn gót và giọng nói mộc mạc đã khiến mọi tiêu chuẩn của tôi sụp đổ. Từ ánh mắt đầu tiên đầy định kiến cho đến khoảnh khắc tôi cúi đầu thừa nhận sai lầm, đó là hành trình mà tôi – một người cha – học lại cách nhìn người, và hiểu thế nào là hạnh phúc đích thực.
Tôi sinh ra và lớn lên ở Hà Nội, gốc gác ba đời tại quận Hoàn Kiếm, nơi nhà cửa san sát mặt phố cổ, mái ngói rêu phong nhưng bên trong hiện đại và chỉn chu. Căn nhà ba tầng của tôi, nội thất gỗ lim bóng đến soi được mặt, từng viên gạch lát sàn cũng được lựa kỹ từ những chuyến hàng thủ công. Gia đình tôi không chỉ có tiền, mà còn có danh.
Con trai tôi – Minh – là niềm tự hào của cả họ. Nó cao ráo, mặt sáng, học giỏi, tốt nghiệp Đại học Ngoại thương với thành tích xuất sắc. Ra trường, nó vào làm cho một công ty nước ngoài, lương tháng ba chục triệu, lại sống lễ phép, điềm đạm. Ở tuổi ba mươi, Minh vẫn chưa lấy vợ, khiến họ hàng ai cũng sốt ruột, còn tôi thì dốc lòng mai mối. Bao cô gái được giới thiệu, từ tiểu thư nhà danh giá cho tới cháu của giám đốc ngân hàng, tôi đều đích thân tìm hiểu. Nhưng Minh vẫn một mực từ chối, chỉ lắc đầu cười: “Chưa hợp, bố ạ.”
Cho đến một hôm, nó bất ngờ đưa về nhà một cô gái tên Lan. Vừa trông thấy, tôi đã nhíu mày. Cô gái mặc chiếc áo len sờn cũ, quần vải xám bạc màu, đôi giày vải đã mòn gót. Nét mặt mộc mạc, làn da ngăm, giọng nói có phần quê mùa. Minh nói nhẹ như không: “Cô ấy là giáo viên tiểu học trên Lai Châu.”
Tôi tưởng nó nói đùa. Nhưng hai hôm sau, Minh lại xác nhận: “Con sẽ cưới Lan.” Tôi hỏi lý do, nó chỉ đáp: “Con yêu cô ấy, bố tin con đi.” Vợ tôi – người vốn dịu dàng, cẩn trọng – cũng không phản đối, chỉ nói: “Miễn là con thấy hạnh phúc.”
Còn tôi thì không thể chấp nhận dễ dàng như vậy. Nhà tôi không thể gả con trai như người ta gả vội con trâu, con bò. Một gia đình Hà Nội nề nếp, có học, có danh, không thể kết thông gia tùy tiện như thế. Tôi quyết định “thử” xem cô gái ấy là ai, và gia đình cô ta như thế nào.
Tôi bảo Minh tổ chức lễ dạm hỏi đơn giản. Ba tráp lễ, toàn đồ sơ sài: vài cặp bánh chưng, chút trà, rượu gạo, vài hộp bánh kẹo loại rẻ tiền. Tổng chi phí chưa đến một triệu đồng. Tôi muốn xem họ phản ứng ra sao, chắc mẩm nhà gái sẽ coi đó là vinh hạnh, người miền núi nghèo mà, được nhà tôi để mắt đến là may mắn lớn.
Chuyến đi lên Lai Châu kéo dài gần một ngày. Đường núi quanh co, xóc nảy người, tôi ngồi trên xe mà lòng thì đầy nghi hoặc. Nhưng vừa đặt chân đến nơi, cảnh tượng trước mắt khiến tôi đứng lặng.
Ngôi nhà của gia đình Lan nằm giữa một mảnh đất rộng, mái ngói đỏ au, sân lát gạch chỉn chu. Cờ phướn bay phấp phới, tiếng trống chiêng dập dồn. Người làng đứng hai bên cổng, xếp thành hàng, có cả đội múa xòe Thái biểu diễn chào đón. Tôi chưa kịp hiểu chuyện gì thì cô Lan bước ra, vận áo dài thêu tay, tóc búi cao, tay nâng mâm trà, dáng vẻ đài các đến không ngờ.
Sau cô là một người đàn ông trung niên mặc vest, tay cầm micro nói lớn:
– “Xin mời đoàn nhà trai vào. Hôm nay là ngày vui của gia đình tôi – Lê Văn Thành, giám đốc công ty dược liệu Thiên Sơn.”
Tôi sững sờ. Cô Lan – người mà tôi tưởng là cô giáo bản nghèo – lại là con gái của giám đốc công ty lớn nhất vùng này?
Tôi quay sang vợ. Bà ấy cũng không giấu nổi vẻ ngạc nhiên. Minh thì chỉ mỉm cười nhẹ, như đã đoán trước được phản ứng của tôi. Lúc ấy, tôi cảm thấy lưng mình nóng bừng, mồ hôi ướt đẫm sau gáy – không phải vì nắng, mà vì xấu hổ. Những tráp lễ sơ sài của nhà tôi trông lạc lõng giữa khung cảnh sang trọng, trang trọng và đầy chuẩn bị kỹ lưỡng của nhà gái.
Bữa tiệc được tổ chức tại nhà hàng lớn nhất thị xã. Không khí rộn ràng, nhưng tôi ngồi như trên đống lửa. Tôi thấy mình nhỏ bé và quê mùa. Mọi ánh mắt đều thân thiện, nhưng tôi lại chỉ thấy sự đối lập. Ông Thành – bố cô dâu – vẫn giữ phong thái điềm tĩnh, trò chuyện nhã nhặn, không một lời trách móc. Chính sự điềm đạm ấy lại khiến tôi càng thêm xấu hổ.
Sau buổi lễ, ông mời tôi ngồi uống trà riêng. Tôi chưa kịp mở lời xin lỗi, ông đã nhẹ nhàng nói:
– “Tôi hiểu, làm cha mẹ ai cũng muốn chọn điều tốt nhất cho con. Nhưng đôi khi, thứ tốt nhất không nằm ở danh tiếng hay vẻ ngoài. Nó nằm ở sự chân thành.”
Tôi không nói được gì. Ông kể rằng vợ mất sớm, ông một mình nuôi con. Lan học giỏi, được học bổng, ra trường có thể ở lại Hà Nội làm việc, nhưng nhất quyết quay về bản dạy học. Cô từng từ chối một cuộc hôn nhân môn đăng hộ đối, chỉ vì người kia không hiểu và không trân trọng giá trị sống của cô.
Tôi lặng đi. Hóa ra, cô gái mà tôi cho là “không xứng” ấy lại chính là người đã chọn con tôi – bằng trái tim và sự tự trọng. Không phải con tôi cứu vớt cuộc đời cô, mà ngược lại, chính Minh – và cả tôi – được cô ban cho một cơ hội để hiểu ra điều gì là quan trọng nhất.
Trên đường về, tôi ngồi lặng, nghe tiếng gió rít bên tai và nhìn ánh mắt hai đứa trẻ ngồi phía trước – đầy tin tưởng, ấm áp. Tôi nhận ra mình đã sai, sai vì mang định kiến làm thước đo con người. Tôi đã để những thứ phù phiếm che mờ tầm nhìn của một người cha.
Hôm sau, tôi gọi Minh lại. Nhìn con trai mình – từng là niềm tự hào, giờ còn là người thầy dạy tôi bài học sâu sắc – tôi nghẹn ngào:
– “Bố sai rồi. Con đã chọn đúng. Hãy sống hạnh phúc.”
Minh gật đầu, mắt nó sáng như chưa từng có. Lần đầu tiên trong đời, tôi – một người đàn ông Hà Nội gốc, tự hào vì gốc gác và nề nếp – học được một bài học lớn lao nhất: Tình yêu và sự hiểu biết không có biên giới. Nó không đến từ chỗ ta sinh ra, mà từ cách ta chọn sống và đối xử với người khác.
