3 thói quen nấu ăn là “sát thủ vô hình” trong bếp, khiến cả cặp vợ chồng cùng mắc ung thư phổi
Hiện tại, người chồng đã qua đời vì ung thư phổi. Còn người vợ đang chống chọi với căn bệnh quái ác này từng ngày trong bệnh viện.
Ngày 25/06/2025, Đời sống pháp luật đưa tin "3 thói quen nấu ăn là “sát thủ vô hình” trong bếp, khiến cả cặp vợ chồng cùng mắc ung thư phổi". Nội dung chính như sau:
Bác sĩ chuyên khoa Phổi và Phẫu thuật lồng ngực Chu Bách Khiêm (Đài Loan, Trung Quốc) cảnh báo: “Nhiều người vẫn cho rằng ung thư phổi là hậu quả của việc hút thuốc, hít khói thuốc hoặc sống trong môi trường ô nhiễm nặng, làm việc với hóa chất độc hại. Tuy nhiên, ngay cả trong bếp cũng ẩn chứa những chất cực độc cho phổi nếu nấu nướng không đúng cách”.
Khi tham gia một chương trình trực tuyến của “Health 2.0” (Đài Loan, Trung Quốc) gần đây, ông đã kể về một ca bệnh tương tự. Đó là một cặp vợ chồng sống tại Đài Loan (Trung Quốc) ngoài 50 tuổi, không hút thuốc, không uống rượu bia, gần như ngày nào cũng tập thể dục nhưng lại cùng phát hiện mắc ung thư phổi.
Ảnh minh họa
Ba năm trước, người vợ là bà Ngô bị ho kéo dài, tức ngực suốt 2 tháng. Đắn đo mãi mới chịu đi khám, bác sĩ phát hiện trong phổi trái của bà có một khối u ác tính 0,3cm và nhiều nốt tổn thương tiền ung thư ở cả hai bên phổi. Sau khi hỏi han về lối sống, bác sĩ tìm ra nguyên nhân gây bệnh là 3 “sát thủ vô hình” ngay trong căn bếp. Vì vậy, đã yêu cầu chồng bà là ông Ngô đi tầm soát ngay sau đó.
Kết quả, ông Ngô thật sự mắc căn bệnh ung thư giống hệt bà Ngô, thậm chí còn ở giai đoạn nặng hơn. Tuy nhiên, ông thường dùng nhiều thuốc bổ nên dấu hiệu bị lu mờ. Lại vì là trụ cột gia đình nên ông cũng ít chia sẻ những khó chịu trong người, sợ mọi người lo lắng. Sau khoảng 2 năm phát hiện bệnh, ông đã qua đời còn bà Ngô hiện tại vẫn đang chống chọi từng ngày trong bệnh viện.
3 “sát thủ vô hình” gây ung thư phổi trong nhà bếp
Bác sĩ Chu cho biết, khi nhận ra 3 “sát thủ vô hình” gây bệnh cho mình ở ngay trong căn bếp, cả ông Ngô và bà Ngô đều rất bất ngờ, không tin vào sự thật. Họ còn cho rằng rất nhiều gia đình cũng làm giống như họ, không thể nào lại gây ra hậu quả nặng như vậy.
Hóa ra, vợ chồng họ kinh doanh 1 quán ăn nhỏ đã gần 20 năm. Mỗi ngày đều dành rất nhiều giờ trong bếp, có 3 thói xấu tạo ra những “sát thủ vô hình” với phổi sau đây:
- Khói dầu do để dầu ăn sôi tới bốc khói mới nấu: Khi dầu bốc khói, nó tạo ra aldehyde và hydrocarbon thơm đa vòng - các chất gây ung thư mạnh. Khói dầu dễ hít vào phổi, gây tổn thương tế bào, viêm nhiễm mãn tính và tăng nguy cơ ung thư phổi. Thói quen này đặc biệt nguy hiểm khi bếp kín, ít thông gió.
Ảnh minh họa
- Khói bếp (ga, củi, than) và khói dầu sót lại do dùng máy hút mùi sai cách: Không dùng máy hút mùi hoặc tắt ngay khi vừa xong để tiết kiệm điện, nhưng khói dầu và bụi siêu mịn sẽ tích tụ trong không khí. Những hạt này nhỏ tới mức có thể xâm nhập sâu vào phế nang trong phổi, gây kích ứng, viêm nhiễm kéo dài và làm tổn thương DNA tế bào. Bác sĩ Chu khuyên nên bật máy hút mùi trước khi nấu và tiếp tục duy trì thêm ít nhất 5-10 phút sau khi nấu xong.
- Cặn thức ăn bị cháy khét do không vệ sinh kỹ nồi chảo, nhất là khi chuyển món: Chuyển món ngay trên cùng nồi chảo mà không rửa sạch khiến dầu mỡ thừa bị đốt cháy nhiều lần, tạo ra acrolein và PAHs các chất gây đột biến tế bào và ung thư phổi. Cặn thức ăn cháy khét khi bị đốt lại sẽ phát tán khói độc hại, dễ dàng xâm nhập vào phổi khi hít phải. Đặc biệt, nồi chảo chống dính cũ, bong tróc còn thải ra hóa chất độc khi bị đun nóng nhiều lần.
Ảnh minh họa
Qua trường hợp của vợ chồng bà Ngô, bác sĩ Chu hy vọng mỗi chúng ta - dù trong căn bếp nhỏ của gia đình hay nấu nướng kinh doanh cũng sẽ có ý thức hơn để bảo vệ bản thân và người thưởng thức món ăn. Hãy luôn cố gắng hạn chế hít phải khói trong bếp, dùng máy hút mùi, để không gian thông thoáng… ưu tiên các món dùng ít dầu mỡ và khám sức khỏe định kỳ để bảo vệ lá phổi của mình.
Ngày 18 tháng 6 năm 2025, báo Đời sống Pháp luật đưa tin "Bé trai 11 tuổi bị ung thư phổi vì hít khói thuốc của cha suốt nhiều năm". Nội dung như sau:
Một bé trai 11 tuổi ở Trịnh Châu, tỉnh Hà Nam (Trung Quốc) mới đây được chẩn đoán mắc ung thư phổi sau thời gian dài sốt, ho liên tục. Điều đáng chú ý, nguyên nhân được bác sĩ xác định không đến từ yếu tố di truyền hay môi trường ô nhiễm thông thường mà là do hít phải khói thuốc lá thụ động từ người cha hút thuốc trong nhà suốt nhiều năm.
Theo bác sĩ Lưu - bác sĩ phẫu thuật lồng ngực, cho biết bé trai sống trong môi trường có người hút thuốc từ nhỏ và chính khói thuốc thụ động trở thành yếu tố then chốt dẫn đến căn bệnh nguy hiểm này. Hiện bé đang được điều trị tích cực tại bệnh viện.
"Bệnh nhân là một bé trai 11 tuổi. Chúng tôi phát hiện nguyên nhân chủ yếu là do bé tiếp xúc thường xuyên với khói thuốc lá thụ động. Yếu tố này liên quan chặt chẽ đến việc cha bé hút thuốc lâu năm trong nhà" bác sĩ Lưu nói.
Theo thống kê y tế, khói thuốc lá thụ động chứa hơn 7.000 chất hóa học, trong đó ít nhất 69 chất là chất gây ung thư như benzopyrene và nitrosamine. Đặc biệt, nồng độ chất độc trong luồng khói phụ (khói bay ra từ đầu điếu thuốc đang cháy) cao gấp 3–50 lần so với khói người hút thuốc thở ra.
Với trẻ em, tác hại của khói thuốc càng nghiêm trọng hơn bởi phổi chưa phát triển hoàn chỉnh, nhịp thở nhanh nên lượng độc tố hấp thụ cao gấp 3 lần người lớn. Cùng với đó, khả năng sửa chữa gen ở trẻ em kém hơn so với người trưởng thành khiến nguy cơ tổn thương tế bào và ung thư gia tăng đáng kể.
Không chỉ khói thuốc trong không khí, các chất độc còn lưu lại trên quần áo, rèm cửa, sofa... trong nhiều tháng cũng gây hại. Đây được gọi là khói thuốc lá thứ cấp và chúng có thể tồn tại hơn 6 tháng.
Ngay cả, khi phụ huynh ra ban công để hút thuốc, trẻ vẫn có thể nhiễm độc qua tiếp xúc với đồ vật, không khí trong phòng hoặc khi ôm cha mẹ.
Đáng lo ngại hơn, nhiều phụ huynh vẫn tin rằng "hút thuốc khi mở cửa sổ là vô hại". Nhưng trên thực tế, phải mất tới 16 giờ mới có thể pha loãng hạt bụi siêu mịn PM2.5 trong phòng – vốn là thành phần chính trong khói thuốc.
Bác sĩ Lưu cảnh báo, nicotine và các chất độc khác không chỉ gây hại cho phổi, mà còn xâm nhập hàng rào máu não, ảnh hưởng đến khả năng tập trung và phát triển trí tuệ ở trẻ.
Nếu tiếp xúc trong thời gian dài, trẻ có nguy cơ mắc hen suyễn tăng 50–70% và nguy cơ mắc ung thư phổi tăng 20–30%.
