10 tên cấm kỵ ở Việt Nam mà cha mẹ không để ý, khiến con cả đời trắc trở
Việc đặt tên cho con không chỉ là nét văn hóa quan trọng mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống và thủ tục pháp lý sau này.
Thời báo Văn học Nghệ thuật ngày 1/11/2025 đăng bài: "10 tên cấm kỵ ở Việt Nam mà cha mẹ không để ý, khiến con cả đời trắc trở", cho biết nội dung như sau:
Những kiểu tên dễ bị từ chối khi làm giấy khai sinh
Theo quy định của Bộ luật Dân sự Việt Nam, công dân phải có họ tên bằng tiếng Việt hoặc tiếng dân tộc trong nước và không được xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của người khác. Dựa trên nguyên tắc này, các cơ quan chức năng có thể từ chối đăng ký khai sinh nếu cha mẹ chọn các kiểu tên sau:
Tên hoàn toàn bằng tiếng nước ngoài: Trẻ mang quốc tịch Việt Nam bắt buộc phải sử dụng tên tiếng Việt hoặc tên dân tộc trong nước, do đó tên chỉ bằng ngôn ngữ nước ngoài sẽ không được chấp nhận.
Tên chứa số hoặc ký tự đặc biệt: Những cái tên có số (ví dụ: 1, 2) hoặc ký tự đặc biệt (như @, $, &) được coi là không hợp lệ.
Tên xâm phạm quyền, lợi ích của người khác: Nếu tên đặt ra với mục đích gây tổn hại đến danh dự hoặc quyền lợi của người khác, có thể dẫn đến rắc rối pháp lý.
Tên không phù hợp với bản sắc và truyền thống dân tộc: Cơ quan chức năng sẽ đánh giá mức độ phù hợp dựa trên từng trường hợp cụ thể để đảm bảo tên gọi hợp pháp và văn hóa.
Tên quá dài: Mặc dù chưa có quy định giới hạn cụ thể, các thông tư khuyến nghị tên nên ngắn gọn, thường gồm 3–4 chữ (họ, tên đệm và tên chính), giúp thuận tiện trong giao dịch và giấy tờ sau này.
Những điều kiêng kỵ khi đặt tên cho con theo quan niệm dân gian
Việc đặt tên cho con từ lâu đã trở thành một nét văn hóa quan trọng của người Việt, mang theo niềm hy vọng về may mắn, bình an và tương lai tốt đẹp. Ngày nay, nhiều gia đình còn nhờ đến chuyên gia phong thủy hay nhân số học để chọn ra những cái tên “vừa đẹp vừa hợp vận mệnh”. Tuy nhiên, bên cạnh những xu hướng hiện đại, cha mẹ vẫn nên lưu ý các kiêng kỵ truyền thống để tránh những điều không may.
Tránh tên húy kỵ, tên vua chúa, thần thánhViệc đặt tên trùng với các vị vua chúa, thần thánh hay những nhân vật lịch sử có số phận bi kịch được cho là không may mắn. Dù quan niệm này ngày nay đã bớt khắt khe, nhiều gia đình vẫn cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đặt tên cho con.
Tránh vi phạm luật bằng – trắcTrong tiếng Việt, tên gọi cần cân bằng thanh điệu. Tên toàn vần bằng (không dấu hoặc dấu huyền) dễ nhạt nhòa, trong khi tên toàn vần trắc (sắc, hỏi, ngã, nặng) có thể tạo cảm giác nặng nề, khó nghe. Việc lựa chọn tên phù hợp về bằng – trắc sẽ giúp tên gọi nhẹ nhàng, dễ nhớ và thuận tai.
Tránh tên khó phân biệt giới tínhNhững cái tên không rõ là nam hay nữ có thể gây nhầm lẫn trong giao tiếp và khiến trẻ dễ bị bạn bè trêu chọc. Người xưa cũng kiêng đặt tên con gái giống con trai và ngược lại vì lo ngại những điều không tốt.
Tránh tên có nghĩa tiêu cực khi đọc lái hoặc ghép chữCha mẹ cần kiểm tra kỹ lưỡng các cách đọc và ghép chữ để tránh tạo ra những ý nghĩa xấu, có thể gây ảnh hưởng tâm lý khi trẻ lớn lên.
Tránh tên mang ý nghĩa quá tuyệt đối hoặc cầu lợiNhững cái tên như "Trạng Nguyên", "Vô Địch", "Diễm Lệ" hay "Bạch Tuyết" có thể vô tình tạo ra áp lực tâm lý cho trẻ, đồng thời trở thành chủ đề trêu chọc từ bạn bè.
Một cái tên đẹp không chỉ là danh xưng, mà còn là món quà ý nghĩa, gửi gắm hy vọng về một tương lai tươi sáng. Cha mẹ nên chọn những cái tên tích cực, vui tươi, đồng thời tránh những tên chứa đựng cảm xúc tiêu cực như "Hận" hay "Hoài", để tên gọi thực sự mở ra một hành trình cuộc sống thuận lợi và hạnh phúc cho con trẻ.
Trước đó, trang Phụ nữ số từng đăng bài: "Băn khoăn không biết nên đặt tên con 3 chữ hay 4 chữ, mẹ có quyết định ngay sau khi biết điều này", nội dung cụ thể như sau:
Đặt tên con 3 chữ hay 4 chữ thì tốt hơn?
Một cái tên của con có thể là 2 chữ, 3 chữ, 4 chữ, thậm chí là nhiều hơn như 5, 6 chữ. Tuy nhiên, xét về mức độ phổ biến thì những cái tên có 3 hoặc 4 chữ được ưu ái hơn. Những cái tên thông thường gồm họ + tên đệm + tên chính. Những cái tên như Hoàng Hải An, Lưu Châu Anh, Nguyễn Hà Vy... đã trở nên quá quen thuộc.
Tuy nhiên, về sau này, cái tên mà cha mẹ chọn cho con có xu hướng phức tạp hơn, nhiều chữ hơn mang ý nghĩa sâu sắc. Tất cả đều mong thể hiện sự yêu thương, trân trọng của cha mẹ đối với con cái. Những cái tên 4 chữ thường được tạo ra bởi công thức họ bố + họ mẹ + tên đệm + tên chính. Những cái tên này cực kỳ kêu và hay.
Theo một số người quan niệm, những người có tên 4 chữ cũng sẽ có cuộc sống sung túc, đủ đầy. Một số cũng cho rằng tên bé gái 4 chữ thường sẽ tạo ra cảm giác mềm mại, nhẹ nhàng, bay bổng hơn so với những cái tên 3 chữ. Tên con trai thì cũng có vẻ như mạnh mẽ, đầy đủ hơn.
Nhưng cũng có người cho rằng con trai thì nên đặt 3 chữ, con gái nên đặt 4 chữ. Bởi lẽ, theo phong thủy, số lẻ dược coi là số dương, số chẵn được coi là số âm. Tên con trai đặt số lẻ chữ (thuộc hành dương) thể hiện sức mạnh, quyết đoán của đấng nam nhi chính trực; con gái đặt tên số chẵn chữ (thuộc hành âm), biểu hiện tình cách ôn nhu, dịu dàng, thùy mị.
Ngoài ra, tên 3 chữ sẽ tạo cảm giác ngắn gọn, mạnh mẽ, quyết đoán hơn, phù hợp với con trai. Tên 4 chữ thể hiện sự yểu điệu, mềm mại sẽ phù hợp với con gái hơn.
Tên 3 chữ hay 4 chữ thì ảnh hưởng như thế nào đến tương lai của bé?
Đặt tên con có 3 chữ
Thời xưa, chữ "Thị" hoặc "Văn" sẽ được thêm vào giữa tên. Tuy nhiên, hiện nay, cách tên này không còn phổ biến nữa. Theo quan niệm, cha mẹ đặt tên con 3 chữ muốn con sẽ thông minh, lanh lợi, gặp được nhiều điều tốt đẹp, có cuộc sống an lành, đạt thành công trên con đường công danh sự nghiệp.
Bên cạnh đó, tên 3 chữ cũng gọn gàng, dễ đọc, dễ thuộc. Khi con viết tên vào bài kiểm tra/cô gọi... đều sẽ trở nên dễ dàng hơn. Đặt tên con có 3 chữ là hoàn toàn phổ biến và được chấp nhận trong văn hóa Việt Nam. Chỉ cần đó không phải là cái tên quá đặc biệt hay quá xấu xí thì đều có thể dùng để đặt tên cho bé.
Đặt tên con có 4 chữ
Nếu như trước đây chỉ có họ bố xuất hiện trong tên con, thì ngày nay những người mẹ cũng muốn lưu dấu ấn về họ của mình trong tên của bé.
Kết cấu tên 4 chữ thường là họ + tên đệm 1 + tên đệm 2 + tên chính. Trong đó, nhiều nhà có thể chọn họ của bố + họ của mẹ + tên đệm + tên chính để đặt tên cho con. Ngoài ra, nhiều người đặt tên đẹp/tên lót của con bằng các từ khác (thường là từ Hán Việt) để gửi gắm một cách cô đọng, hàm súc những mong muốn về tương lai tốt đẹp, thành công của con.
Cách đặt tên này thể hiện đầy đủ và diễn đạt nhiều ý nghĩa, mong đợi gửi gắm vào cái tên nhiều hơn nên được nhiều bố mẹ ưa thích.
Tuy nhiên, tên 4 chữ sẽ có nhược điểm là viết hơi mất thời gian, gặp khó khăn trong quá trình đi học. Tất nhiên, ba mẹ chỉ cần lưu ý một chút là sẽ có cái tên hay cho con.
Đặt tên con 3 chữ hay 4 chữ thì tốt hơn
Việc đặt tên cho con 3 chữ hay 4 chữ tùy thuộc vào sở thích cá nhân và ý nghĩa mà cha mẹ muốn gửi gắm vào tên của con. Ở Việt Nam, cả hai phong cách đều phổ biến. Tên 3 chữ, bao gồm họ, đệm và tên, thường gọn gàng và dễ nhớ, còn tên 4 chữ có thể mang nhiều ý nghĩa, chi tiết hơn và thể hiện được sự sâu sắc trong quan niệm về văn hóa và gia đình.
Tên 3 chữ thường đủ để phản ánh truyền thống, giá trị gia đình hay một lời chúc phúc. Nó đơn giản nhưng không kém phần sâu sắc và thường dễ gọi, dễ nhớ.
Tên 4 chữ, thêm vào đó một chữ đệm hoặc một chữ tên thứ hai, cho phép cha mẹ thể hiện rõ hơn mong muốn hoặc lời cầu chúc cho tương lai của con, cũng như kết nối với ý nghĩa gia đình và tổ tiên.
Cuối cùng, quyết định nên đặt tên 3 chữ hay 4 chữ còn phụ thuộc vào cách tên ấy vang lên cùng họ, và liệu có phản ánh được mong đợi của cha mẹ hay không. Cả hai lựa chọn đều không hề kém cạnh nhau về mặt ý nghĩa, chỉ là vấn đề cá nhân hóa và phù hợp với kỳ vọng của mỗi gia đình.
Như vậy, sau khi đọc thông tin trên, chắc hẳn ba mẹ đã có lựa chọn tốt nhất cho riêng mình.
Những lưu ý nên tránh khi đặt tên con
Khi đặt tên con, nên đảm bảo sự hài hòa về thanh điệu, vần điệu giữa các phần của tên như họ, tên đệm và tên chính để tên bé không bị trúc trắc, khó đọc.
Trước đây, các cụ có quan niệm đặt tên xấu cho dễ nuôi. Tuy nhiên, đây là quan niệm không còn phù hợp ở thời điểm hiện tại. Do đó, cha mẹ không nên áp dụng quy tắc này để đặt tên cho con, tránh tình huống trẻ cảm thấy tự ti vì cái tên của mình.
Ngoài ra, cha mẹ nên tránh kiểu đặt tên khó phân biệt nam nữ. Kiểu đặt tên này nghe có vẻ thú vị nhưng có thể gây ra rắc rối cho bé khi làm các loại giấy tờ, dễ bị bạn bè trêu trọc hoặc dễ làm người khác gọi nhầm từ anh thành chị, từ ông thành bà và ngược lại.
Mặc dù việc đặt tên con là gửi gắm mong ước của cha mẹ về việc con có cuộc sống tốt đẹp nhưng nên tránh đặt những tên có ý nghĩa quá cầu toàn như Mỹ Nhân, Kiều Diễm, Bạch Tuyết, Hoa Khôi, Trạng Nguyên... Những tên này không xấu nhưng lại tạo ra cảm giác bố mẹ quá cực đoan, cầu toàn, vô tình tạo áp lực cho đứa trẻ. Đây cũng là cái tên khiến trẻ dễ bị bạn bè trêu trọc.
Những tên trúc trắc về âm đọc, gây khó khăn trong việc phát âm, dễ bị gọi nhầm cũng nên tránh.
