Siết chặt hậu kiểm mĩ phẩm: Nhiều sản phẩm vi phạm bị đình chỉ, thu hồi
Thời gian qua, cơ quan quản lí nhà nước liên tục ban hành các quyết định đình chỉ lưu hành, thu hồi nhiều sản phẩm mĩ phẩm vi phạm chất lượng, đồng thời phát đi cảnh báo để người tiêu dùng nâng cao cảnh giác. Những động thái quyết liệt này cho thấy nỗ lực không ngừng của Cục Quản lí Dược (Bộ Y tế) trong việc làm lành mạnh hóa thị trường mĩ phẩm, bảo vệ quyền lợi và sức khỏe người tiêu dùng.
Theo báo Tiền Phong đăng tải bài viết với tiêu đề: "Siết chặt hậu kiểm mĩ phẩm: Nhiều sản phẩm vi phạm bị đình chỉ, thu hồi", nội dung chính như sau:
Liên tiếp thu hồi mĩ phẩm không đạt chất lượng
Gần đây nhất, chỉ trong một ngày Cục Quản lí Dược đã liên tiếp ban hành các thông báo đình chỉ, thu hồi và tiêu hủy mĩ phẩm không đạt chất lượng.
Cụ thể, Cục yêu cầu đình chỉ lưu hành, thu hồi và tiêu hủy lô Kem dưỡng da Vitamin E Carebeau – Trắng (250g), số lô 561, sản xuất tháng 8/2024, hạn dùng đến tháng 8/2027. Dù sản phẩm được công bố chứa Tocopherol (Vitamin E), kết quả kiểm nghiệm của Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương cho thấy thành phần thực tế chỉ có Tocopheryl acetate, không đúng với hồ sơ đã khai báo. Sản phẩm do SB Interlab Co., Ltd (Thái Lan) sản xuất và Công ty TNHH Đầu tư thương mại và dịch vụ Thương Tín phân phối tại Việt Nam.
Cùng ngày, Cục Quản lí Dược tiếp tục ban hành quyết định thu hồi ba sản phẩm của Công ty Cổ phần Mĩ phẩm Vimac, gồm: dầu gội đầu suôn mượt, dầu xả suôn mượt và gel tắm dưỡng da. Nguyên nhân là doanh nghiệp không có Hồ sơ thông tin sản phẩm (PIF) - tài liệu bắt buộc theo quy định quản lí mĩ phẩm. Việc thiếu PIF đồng nghĩa doanh nghiệp không chứng minh được tính an toàn, chất lượng và hiệu quả của sản phẩm lưu hành trên thị trường.
Chưa dừng lại, thêm bốn sản phẩm của Công ty TNHH thẩm mĩ Zacy cũng bị đình chỉ lưu hành do vi phạm về công thức và nhãn mác. Ba sản phẩm có công thức thực tế không trùng khớp với hồ sơ công bố, trong khi một sản phẩm mặt nạ bị xác định ghi nhãn không đúng tên hàng hóa so với phiếu công bố.
Những quyết định xử lí kịp thời, dứt khoát này thể hiện rõ vai trò “gác cổng” của Cục Quản lí Dược trong công tác hậu kiểm, góp phần ngăn chặn sản phẩm kém chất lượng tiếp cận người tiêu dùng.
Theo TS. Tạ Mạnh Hùng, Phó Cục trưởng Cục Quản lí Dược (Bộ Y tế), thị trường mĩ phẩm Việt Nam đang tăng trưởng rất nhanh, kéo theo nhiều thách thức như hàng không đạt chất lượng, hàng giả, hàng nhái, nhập lậu, sai nhãn và quảng cáo sai công dụng.
Việt Nam hiện áp dụng cơ chế doanh nghiệp tự công bố sản phẩm, cơ quan nhà nước thực hiện hậu kiểm phù hợp với Hiệp định mĩ phẩm ASEAN và thông lệ châu Âu. Cơ chế này tạo môi trường kinh doanh thông thoáng nhưng cũng đòi hỏi doanh nghiệp phải tự chịu trách nhiệm hoàn toàn về chất lượng sản phẩm đưa ra thị trường.
Trong bối cảnh đó, Cục Quản lí Dược đã chủ động triển khai công tác hậu kiểm theo nguyên tắc quản lí rủi ro, tập trung vào các nhóm sản phẩm và doanh nghiệp có nguy cơ cao hoặc có dấu hiệu vi phạm. Hoạt động thanh tra, kiểm tra được thực hiện với sự phối hợp chặt chẽ giữa nhiều bộ, ngành như Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, lực lượng Quản lí thị trường, Hải quan và UBND các tỉnh, thành phố.
Nhờ cơ chế phối hợp đa ngành, nhiều vụ việc vi phạm đã được phát hiện và xử lí kịp thời. Đây được đánh giá là điểm sáng trong nỗ lực kiểm soát thị trường mĩ phẩm vốn ngày càng phức tạp, đặc biệt trong bối cảnh thương mại điện tử bùng nổ.
Kiểm soát chặt, xử lí nghiêm, không có vùng cấm
Trong giai đoạn 2020 - 2025, Bộ Y tế đã tiếp nhận hơn 150.000 phiếu công bố mĩ phẩm nhập khẩu; các Sở Y tế địa phương tiếp nhận hơn 50.000 phiếu công bố mĩ phẩm sản xuất trong nước. Hơn 1.000 cơ sở đã được kiểm tra, xử phạt hành chính hơn 3,3 tỉ đồng; thu hồi hàng chục nghìn số tiếp nhận sản phẩm và hàng trăm mẫu mĩ phẩm vi phạm chất lượng.
Đáng chú ý, tỉ lệ mĩ phẩm vi phạm đã giảm từ 2% năm 2021 xuống còn 1,5% năm 2024, cho thấy hiệu quả rõ rệt của công tác hậu kiểm. Một số vụ việc có dấu hiệu hình sự cũng đã được chuyển sang cơ quan công an để điều tra, xử lí theo quy định pháp luật.
TS. Tạ Mạnh Hùng khẳng định, kiểm soát chất lượng mĩ phẩm luôn là nhiệm vụ trọng tâm của ngành y tế; mọi hành vi vi phạm đều bị xử lí nghiêm, không có vùng cấm, không có ngoại lệ. Trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lí, xây dựng hệ thống dữ liệu mĩ phẩm quốc gia phục vụ truy xuất nguồn gốc, đồng thời tăng cường phối hợp liên ngành để phòng chống mĩ phẩm giả, buôn lậu và gian lận thương mại.
Trong bối cảnh thị trường mĩ phẩm Việt Nam dự báo tiếp tục tăng trưởng mạnh, những nỗ lực bền bỉ, quyết liệt của Cục Quản lí Dược được kỳ vọng sẽ góp phần xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, an toàn và bền vững, đặt lợi ích của người tiêu dùng lên hàng đầu.
Báo Lao động cũng đăng tải bài viết với tiêu đề: "Hơn 200.000 mỹ phẩm lưu hành, hậu kiểm thu hồi hàng nghìn sản phẩm", nội dung chính như sau:
Hơn 200.000 sản phẩm được công bố
Hiện nay, thị trường mỹ phẩm Việt Nam đang chứng kiến sự gia tăng nhanh cả về số lượng sản phẩm lẫn cơ sở tham gia sản xuất, kinh doanh.
Theo số liệu từ Bộ Y tế, cả nước có khoảng 200.000 sản phẩm mỹ phẩm (gồm mỹ phẩm nhập khẩu và sản xuất trong nước) đã được tiếp nhận Phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm của khoảng 2.500 cơ sở.
Trong đó, Bộ Y tế (Cục Quản lý Dược) tiếp nhận công bố đối với khoảng 150.000 sản phẩm mỹ phẩm nhập khẩu, còn các Sở Y tế địa phương tiếp nhận công bố khoảng 50.000 sản phẩm mỹ phẩm sản xuất trong nước.
Việc tiếp nhận công bố sản phẩm mỹ phẩm được thực hiện theo Hiệp định mỹ phẩm ASEAN – mà Việt Nam là thành viên – và Thông tư số 06/2011/TT-BYT của Bộ Y tế về quản lý mỹ phẩm. Theo quy định, doanh nghiệp công bố mỹ phẩm nhập khẩu chỉ cần nộp hồ sơ trực tuyến gồm: Phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm (thông tin về tên sản phẩm, nhà sản xuất, đơn vị nhập khẩu, thành phần, công dụng…); Giấy ủy quyền của nhà sản xuất hoặc chủ sở hữu; và Giấy chứng nhận lưu hành tự do (CFS).
Điều đáng lưu ý là cơ quan quản lý không cấp phép trước mà tiếp nhận công bố. Tổ chức, cá nhân đứng tên công bố phải tự chịu trách nhiệm hoàn toàn về tính an toàn, chất lượng, hiệu quả của sản phẩm khi đưa ra thị trường và trong suốt quá trình lưu thông.
Tỉ lệ mẫu không đạt dưới 2%
TS Tạ Mạnh Hùng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) cho biết, hằng năm, các cơ quan quản lý ở Trung ương và địa phương đều triển khai thanh tra, kiểm tra, hậu kiểm mỹ phẩm theo nguyên tắc quản lý rủi ro. Số liệu cho thấy, từ năm 2020 đến 2024, mỗi năm có từ 2.400 – 3.400 mẫu mỹ phẩm được lấy kiểm tra chất lượng. Tỉ lệ mẫu không đạt dao động từ 1,5 – 2,13%.
Năm 2024 có 3.469 mẫu được lấy, trong đó 52 mẫu không đạt, chiếm 1,50%. Dù tỉ lệ không cao, song với quy mô thị trường lớn, số lượng sản phẩm vi phạm vẫn gây nhiều lo ngại cho người tiêu dùng.
Gia tăng đình chỉ, thu hồi sản phẩm
Số liệu về đình chỉ lưu hành và thu hồi mỹ phẩm cho thấy xu hướng gia tăng mạnh trong những năm gần đây. Năm 2024, có tới 305 sản phẩm bị đình chỉ lưu hành, tăng gấp hơn 3 lần so với năm 2023. Tính đến hết tháng 11.2025, con số này là 199 sản phẩm.
Đáng chú ý, số phiếu công bố bị thu hồi tại Cục Quản lý Dược và các Sở Y tế tăng nhanh. Riêng năm 2024, các Sở Y tế đã thu hồi tới 3.788 phiếu công bố, và đến năm 2025 (tính đến hết tháng 11.2025) con số này đã lên 7.946 phiếu. Ngoài ra, số thu hồi tự nguyện của doanh nghiệp cũng tăng mạnh, phản ánh phần nào áp lực siết chặt quản lý và ý thức tuân thủ pháp luật.
Cục Quản lý Dược cho biết, mỗi năm đơn vị này tiến hành hậu kiểm từ 20–30 cơ sở, trong khi các Sở Y tế kiểm tra khoảng 300 cơ sở trên toàn quốc. Riêng năm 2024, Cục đã kiểm tra 23 cơ sở, trực tiếp xử phạt 2 cơ sở với số tiền 255 triệu đồng, đồng thời chuyển Thanh tra Bộ Y tế xử phạt thêm 4 cơ sở với tổng số tiền 350 triệu đồng.
Tính đến hết tháng 11.2025, Cục Quản lý Dược đã kiểm tra 35 cơ sở, xử phạt 11 cơ sở với tổng số tiền lên tới 1,058 tỉ đồng.
Thời gian qua, Cục Quản lý Dược đã ban hành và tham mưu Bộ Y tế ban hành nhiều văn bản chỉ đạo gửi UBND các tỉnh, thành phố; Sở Y tế; các trung tâm và viện kiểm nghiệm; cũng như các cơ sở sản xuất, nhập khẩu mỹ phẩm, yêu cầu tăng cường hậu kiểm, lấy mẫu kiểm nghiệm, xử lý nghiêm vi phạm.
Trong bối cảnh thị trường mỹ phẩm phát triển nhanh, đa dạng và tiềm ẩn nhiều rủi ro, việc siết chặt hậu kiểm, nâng cao trách nhiệm của doanh nghiệp và minh bạch thông tin được xem là giải pháp then chốt nhằm bảo vệ quyền lợi, sức khỏe người tiêu dùng, đồng thời lập lại trật tự trong hoạt động sản xuất, kinh doanh mỹ phẩm.
