Loại 'dép độc' này có thể gây dậy thì sớm ở trẻ em nhưng nhiều bố mẹ vẫn mua cho con đi!
Mùa hè đến, nhiều trẻ em đã chuyển sang đi dép nhựa, vừa mát mẻ thoáng khí lại tiện chơi nước. Tuy nhiên, các loại dép kiểu “kẹo dẻo”, dép có lỗ... đang tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe của trẻ.
Ngày 9/7/2025, Tạp chí Người đưa tin đã đăng tải bài viết với tiêu đề: "Loại 'dép độc' này có thể gây dậy thì sớm ở trẻ em nhưng nhiều bố mẹ vẫn mua cho con đi!". Nội dung như sau:
Theo một cuộc khảo sát do Trung tâm phát triển phúc lợi công cộng bảo vệ môi trường không rác thải Thâm Quyến (Trung Quốc), một tổ chức từ thiện bảo vệ môi trường, 10 mẫu trong số 10 sản phẩm bán chạy nhất đã được mua từ 5 nền tảng thương mại điện tử và gửi đến một cơ quan kiểm tra bên thứ ba đủ điều kiện để kiểm tra. Kết quả cho thấy 25 trong số 50 đôi dép trẻ em bằng nhựa PVC được lấy mẫu có hàm lượng phthalate vượt quá tiêu chuẩn, với tỷ lệ vượt quá chung là 50%.
Lượng phthalate vượt mức trung bình trong 25 đôi dép trẻ em là 365 lần, cao nhất là 509 lần. Một mẫu có lượng phthalate vượt mức chuẩn 496 lần thậm chí đã bán được hơn 1 triệu đôi. Ngoài ra, khảo sát còn phát hiện ra rằng 20 trong số 25 đôi dép mẫu vượt mức chuẩn là sản phẩm không có nhãn mác, chiếm 80%.
Phthalates là chất hóa dẻo được sử dụng rộng rãi và rẻ tiền, đồng thời cũng là chất gây rối loạn nội tiết có thể xâm nhập vào cơ thể con người qua tiếp xúc với da, đường hô hấp và các đường khác. Tiếp xúc lâu dài có thể dẫn đến: sự phát triển bất thường ở trẻ em, dậy thì sớm, suy giảm sự phát triển của hệ thống sinh sản, rối loạn tăng động giảm chú ý; tăng nguy cơ mắc các bệnh như hen suyễn, dị ứng và ngộ độc kim loại nặng mãn tính; giảm chất lượng tinh trùng ở nam giới trưởng thành và rối loạn nội tiết ở phụ nữ.
Làm thế nào để chọn dép cho trẻ em?
- Chọn kênh uy tín: Nên đến các trung tâm mua sắm, siêu thị hoặc cửa hàng thương hiệu uy tín trên các nền tảng thương mại điện tử để mua và ưu tiên các thương hiệu và sản phẩm có uy tín, có danh tiếng tốt. Những sản phẩm như vậy được đảm bảo hơn về mặt kiểm soát chất lượng và an toàn.
- Kiểm tra nhãn cẩn thận: Nhãn sản phẩm chính thức phải bao gồm thông tin như tên sản phẩm, tên và địa chỉ nhà máy, tiêu chuẩn thực hiện, thành phần vật liệu... Tiêu chuẩn thực hiện sản phẩm phải được ghi rõ trên giấy chứng nhận hợp chuẩn và sản phẩm được đánh dấu tiêu chuẩn quốc gia bắt buộc đối với giày trẻ em "GB 30585" phải được ưu tiên.
- Từ chối mua “sản phẩm ba không” không có logo liên quan.
- Hãy cẩn thận khi lựa chọn sản phẩm: Tránh mua dép có màu sắc tươi sáng hoặc mùi mạnh, vì những sản phẩm như vậy có nguy cơ cao chứa quá nhiều chất độc hại như kim loại nặng và chất làm dẻo. Từ chối mua giày không có họa tiết chống trượt ở đế để tránh trẻ bị trượt ngã. Cẩn thận khi chọn dép có họa tiết nhỏ để tránh trẻ xé và vô tình ăn phải.
- Hãy để con bạn thử giày và đi lại nhiều hơn, quan sát xem tư thế đi có tự nhiên không, có khó chịu không như bị ép, ma sát... và đảm bảo giày vừa vặn và không trơn trượt. Nên chọn sản phẩm có chất liệu đồng đều, không có mùi hôi, ít trang trí và gia công tinh xảo.
- Kiểm tra thông tin chất lượng: Đối với một số thương hiệu dép, bạn có thể kiểm tra báo cáo kiểm tra chất lượng thông qua trang web chính thức của công ty hoặc nền tảng thương mại điện tử, tập trung vào kết quả kiểm tra chất hóa dẻo (7 loại phthalate), hàm lượng formaldehyde (≤20mg/kg đối với giày trẻ em, ≤75mg/kg đối với vật liệu tiếp xúc trực tiếp với da giày trẻ em), hiệu suất chống trượt và các chỉ số khác.
Trước đó, báo VnExpress đã đăng tải bài viết với tiêu đề: "Trung Quốc phát hiện một số mẫu dép trẻ em chứa chất gây dậy thì sớm". Cụ thể như sau:
Cuộc kiểm tra do tổ chức Toxic-Free Pioneer thực hiện trên 5 nền tảng thương mại điện tử lớn hồi đầu tháng 5. Họ chọn 10 mẫu dép trẻ em phổ biến (cỡ không quá 170 mm) để gửi đi phân tích tại các cơ quan giám định độc lập. Kết quả cho thấy một nửa số mẫu vượt mức giới hạn cho phép, có mẫu vượt 509 lần, mẫu khác vượt 496 lần và từng tiêu thụ hơn một triệu đôi.
Đáng lưu ý, trong số 25 mẫu vượt ngưỡng tiêu chuẩn, có tới 80% không dán nhãn, tức không có thông tin về thương hiệu, nhà sản xuất hay tiêu chuẩn áp dụng. Việc thiếu thông tin này gây khó khăn trong truy xuất nguồn gốc và làm tăng rủi ro cho người tiêu dùng.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), phthalate là hormone môi trường có thể bắt chước tác động của estrogen. Phơi nhiễm dài hạn ảnh hưởng đến khả năng sinh sản nam giới, tăng nguy cơ ung thư vú ở phụ nữ hoặc gây dị tật bẩm sinh nếu thai phụ tiếp xúc quá mức. Chất này có thể thẩm thấu qua da và tích tụ trong cơ thể người.
Phthalate là chất hóa dẻo phổ biến, có khả năng gây rối loạn nội tiết nếu tiếp xúc lâu dài. Với trẻ em, điều này có thể dẫn đến dậy thì sớm, hen suyễn, dị ứng và rối loạn tăng động giảm chú ý. Theo Trung tâm Phát triển Phúc lợi Công cộng Bảo vệ Môi trường Không Rác thải Thâm Quyến, nhiều mẫu dép trẻ em làm từ nhựa PVC chứa phthalate ở mức báo động, từng dẫn đầu bảng tìm kiếm nóng trên Weibo.
Phthalate là nhóm hóa chất có thể can thiệp vào hoạt động bình thường của hệ nội tiết, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển và điều hòa hormone trong cơ thể. Ở trẻ nhỏ, tiếp xúc với phthalate có liên quan đến nguy cơ dậy thì sớm, rối loạn hành vi, chậm phát triển trí tuệ và rối loạn phát triển thần kinh. Ở người trưởng thành, phthalate có thể làm giảm chất lượng tinh trùng, gây rối loạn nội tiết sinh sản và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh chuyển hóa như tiểu đường và béo phì. Với trẻ em, điều này có thể dẫn đến dậy thì sớm, hen suyễn, dị ứng và rối loạn tăng động giảm chú ý.
Tại Trung Quốc, tiêu chuẩn GB 30585-2014 quy định rõ hàm lượng phthalate trong các bộ phận tiếp xúc của giày trẻ em dưới 14 tuổi (cỡ không quá 170 mm) không được vượt quá 0,1%. Tuy nhiên, thực tế kiểm tra cho thấy việc vi phạm tiêu chuẩn vẫn phổ biến.
Thống kê từ ba năm qua của Toxic-Free Pioneer cho thấy tỷ lệ dép trẻ em vượt giới hạn phthalate lần lượt là 88%, 82% và 50%. Dù xu hướng có giảm, mức độ vi phạm vẫn ở mức đáng lo ngại.
Tổ chức này khuyến cáo phụ huynh nên mua sản phẩm từ các kênh uy tín, tránh hàng không rõ nguồn gốc. Khi mua trực tuyến, cần kiểm tra kỹ thông tin về tên sản phẩm, nhà sản xuất, địa chỉ, tiêu chuẩn thực hiện và chứng nhận chất lượng. Trường hợp sản phẩm không đạt yêu cầu, người tiêu dùng có quyền khiếu nại với nền tảng.
Bên cạnh đó, các sàn thương mại điện tử cần tăng cường kiểm tra ngẫu nhiên các mẫu giày dép, đặc biệt là dép PVC trẻ em, mặt hàng có nguy cơ cao, đồng thời yêu cầu đơn vị kinh doanh cung cấp đầy đủ thông tin sản phẩm trên website để đảm bảo minh bạch và an toàn cho người tiêu dùng.
