Không phải cứ có tóc bạc là lão hóa: Có 2 loại tóc trắng này trên đầu thì bạn cần đi khám sớm xem có mắc bệnh nào không
Tóc bạc không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình mà còn liên quan mật thiết đến sức khỏe.
Ngày 13 tháng 10 năm 2025, tạp chí Thanh Niên Việt đăng tải bài viết với tiêu đề "Không phải cứ có tóc bạc là lão hóa: Có 2 loại tóc trắng này trên đầu thì bạn cần đi khám sớm xem có mắc bệnh nào không". Nội dung như sau:
Nói về việc trông già đi, tóc bạc có lẽ là một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất. Một số sợi tóc bạc ẩn hiện trong mái tóc đen, một số khác lại mọc công khai ở hai bên thái dương hay đỉnh đầu... Không chỉ ở người trung niên và cao tuổi, ngày nay càng nhiều người trẻ cũng bắt đầu xuất hiện tóc bạc sớm.
Tóc bạc không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình mà còn liên quan mật thiết đến sức khỏe. Trang LifeTime đã tổng hợp ý kiến từ nhiều chuyên gia, giúp bạn hiểu rõ những cảnh báo sức khỏe đằng sau tóc bạc như sau:
Có 2 loại tóc bạc này xuất hiện, cần kiểm tra bệnh lý ngay
Bác sĩ Lục Vĩ, Phó trưởng khoa Da liễu, Bệnh viện Nhân dân tỉnh Chiết Giang (Trung Quốc), cho biết màu sắc của tóc phụ thuộc vào melanin trong các tế bào hắc tố ở nang tóc, và trong nang tóc có một số tế bào gốc đóng vai trò là "kho dự trữ" cho các tế bào hắc tố. Khi tóc mọc, các tế bào gốc sẽ biến thành tế bào hắc tố, tạo ra melanin để "nhuộm màu" cho tóc.
Nguyên nhân khiến tóc bạc là gì?
Một số yếu tố sinh lý hoặc bệnh lý có thể ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất của tế bào hắc tố, dẫn đến tế bào bị phá hủy hoặc không sản xuất đủ melanin, từ đó gây ra tóc bạc.
Các yếu tố sinh lý bao gồm:
Lão hóa: Khi cơ thể già đi, tế bào hắc tố suy giảm ở một mức độ nhất định, khiến tóc dần chuyển bạc. Người châu Á thường bắt đầu có tóc bạc từ khoảng 30-50 tuổi. Tuy nhiên, yếu tố di truyền hoặc một số đột biến gen có thể gây ra tóc bạc sớm, hay còn gọi là "thiếu niên tóc bạc".
Thiếu vi chất: Thiếu hụt vitamin B12, axit folic, kẽm, sắt… có thể khiến melanin không được tổng hợp.
Thói quen sống không lành mạnh: Áp lực tinh thần kéo dài, giờ giấc sinh hoạt thất thường, hút thuốc lá… cũng có thể gây tóc bạc.
Các yếu tố bệnh lý bao gồm: Các bệnh như bạch tạng, bệnh tự miễn (như bạch biến, rụng tóc từng mảng), rối loạn chức năng tuyến giáp, rối loạn chức năng tuyến yên… cũng có thể gây rối loạn tổng hợp và chuyển hóa melanin.
Bác sĩ Duan Xiaohan, Phó trưởng khoa Da liễu, Bệnh viện Bắc Kinh Thanh Hoa Trường Canh thuộc Đại học Thanh Hoa (Trung Quốc), khuyến cáo rằng: Tóc bạc xuất hiện trong hai trường hợp sau, bạn nên đi khám để loại trừ các bệnh lý hệ thống khác:
1. Xuất hiện nhiều tóc bạc trong thời gian ngắn.
2. Không có tiền sử gia đình bị "thiếu niên tóc bạc" tức là tóc bạc sớm, nhưng đã có nhiều tóc bạc trước 25 tuổi.
Vị trí tóc bạc ẩn chứa nguy cơ sức khỏe
Bác sĩ Quách Tân, Phó trưởng khoa Phòng bệnh, Bệnh viện Trung y Bắc Kinh thuộc Đại học Y khoa Thủ đô (Trung Quốc), cho biết, sự khỏe mạnh của tóc liên quan mật thiết đến gan, lá lách và thận. Tùy thuộc vào vị trí mọc tóc bạc, tình trạng sức khỏe của các cơ quan nội tạng cũng khác nhau.
1. Tóc bạc ở hai bên thái dương: Gan và túi mật hỏa hoạn hoặc gan khí trì trệ
Hai bên thái dương thuộc kinh Túc Thiếu Dương Đởm, kinh này bắt đầu từ khóe mắt ngoài, chạy dọc theo hai bên đầu và liên quan mật thiết đến gan mật. Nếu khí gan đình trệ, khí huyết lưu thông không thông thoáng, tóc thiếu dinh dưỡng, dẫn đến tóc bạc.
Triệu chứng đi kèm: Dễ cáu gắt, miệng đắng, khô miệng, đau tức vùng ngực sườn, đầy bụng, mất ngủ, mộng mị.
Khuyến nghị điều dưỡng: Từ 23h đến 3h sáng là thời điểm kinh gan mật hoạt động mạnh, rất tốt để điều dưỡng gan mật. Vì vậy, nên duy trì thói quen sinh hoạt tốt, đảm bảo ngủ đủ giấc, đi ngủ trước 23h.
Có thể kết hợp xoa bóp huyệt Thái Xung (vùng lõm giữa ngón chân cái và ngón chân thứ hai hướng lên trên), đây là huyệt tiêu khí của kinh can, giúp thư giãn và thanh nhiệt gan.
2. Tóc bạc ở vùng trán: Lá lách và dạ dày yếu
Vùng trán thuộc kinh Túc Dương Minh Vị, liên quan mật thiết đến tỳ vị. Do đó, tóc bạc ở trán chủ yếu liên quan đến chức năng của tỳ vị.
Triệu chứng đi kèm: Sắc mặt vàng vọt, mệt mỏi, chán ăn, phân lỏng.
Khuyến nghị điều dưỡng: Ăn uống đúng giờ, đúng lượng, tránh ăn uống quá độ. Có thể ăn các thực phẩm bổ tỳ như khoai lang, táo đỏ, đậu lăng, ý dĩ…
Kết hợp xoa bóp huyệt Túc Tam Lý (phía trước ngoài cẳng chân, cách mắt đầu gối ngoài 4 ngón tay), đây là một huyệt quan trọng của kinh Túc Dương Minh Vị. Xoa bóp 5-10 phút mỗi ngày giúp điều hòa tỳ vị.
3. Tóc bạc ở đỉnh đầu: Thận khí không đủ
Đỉnh đầu và vùng sau gáy thuộc kinh Đốc mạch và kinh Bàng Quang, liên quan mật thiết đến thận.
Khuyến nghị điều dưỡng: Ăn nhiều thực phẩm màu đen như đậu đen, vừng đen, gạo đen, gạo tím, mộc nhĩ đen, dâu tằm…
Ngoài ra, có thể dùng hai tay nắm lại, lòng bàn tay hướng vào trong, xoa lên xuống vùng thắt lưng phía sau, thực chất là xoa bóp huyệt Mệnh Môn và Thận Du, giúp làm ấm thận và tăng cường sức khỏe vùng thắt lưng.
Cách đối phó với tóc bạc một cách khoa học
Khi xuất hiện tóc bạc, trước tiên cần tìm nguyên nhân, đặc biệt là ở người trẻ. Theo các bằng chứng y học hiện nay, nếu loại trừ yếu tố bệnh lý, việc cải thiện các thói quen sống sau có thể làm chậm quá trình tóc bạc.
- Bổ sung dinh dưỡng: Điều chỉnh chế độ ăn uống hợp lý, bổ sung nhiều thực phẩm giàu sắt, vitamin và protein chất lượng cao. Có thể bổ sung thêm mè đen, đậu đen và các thực phẩm khác, nhưng không nên ăn quá nhiều.
- Điều chỉnh giờ giấc sinh hoạt: Duy trì thói quen sinh hoạt tốt, không thức khuya, đảm bảo ngủ đủ giấc.
- Giải tỏa căng thẳng: Giữ tinh thần thoải mái, tập thể dục vừa phải để điều hòa sức khỏe tâm lý và thể chất.
- Massage da đầu: Thường xuyên massage da đầu bằng lược hoặc ngón tay để tăng cường tuần hoàn máu.
Cách thực hiện:
Dùng phần thịt của 10 đầu ngón tay, dùng lực vừa phải, chải đầu từ trước ra sau.
Dùng 10 đầu ngón tay xoa đều toàn bộ da đầu, từ trước ra sau, từ trái sang phải.
Cuối cùng, dùng lực thích hợp để ấn và massage da đầu.
- Không nên nhổ tóc bạc: Nhổ một vài sợi tóc bạc lẻ tẻ không phải vấn đề lớn. Tuy nhiên, nhổ thường xuyên hoặc nhổ nhiều có thể làm tổn thương da đầu và nang tóc, gây nhiễm khuẩn, dẫn đến viêm nang lông và rụng tóc.
Ngoài ra, cần cai thuốc lá, hạn chế rượu bia, giảm tần suất uốn và nhuộm tóc. Thông thường, khoảng cách giữa hai lần uốn tóc nên tối thiểu 6 tháng. Với người đã có tóc bạc, cần đặc biệt chú ý giảm số lần uốn nhuộm.
Hiện nay, y học chưa có "thuốc đặc trị" cho tóc bạc. Vì vậy, đừng tin vào các sản phẩm hay thuốc trị tóc bạc trên thị trường để tránh làm tổn thương thêm nang tóc hoặc ảnh hưởng đến chức năng gan thận.
Báo VnExpress cũng đăng tải bài viết với tiêu đề "Nguyên nhân tóc bạc sớm". Nội dung như sau:
Bác sĩ Thái Thanh Yến, Khoa Da liễu - Thẩm mỹ Da, Bệnh viện Đại học Y dược, TP HCM, giải thích màu sắc của tóc do sắc tố melanin quyết định. Theo thời gian, melanin dần chết đi, chuyển sang màu xám và cuối cùng là màu trắng.
Quá trình bạc tóc bình thường bắt đầu vào giữa độ tuổi 30 ở người da trắng, cuối độ tuổi 30 ở người châu Á và giữa độ tuổi 40 ở phụ nữ Mỹ. Tuy nhiên, tóc bạc sớm có thể xuất hiện với một số người trẻ tuổi do quá trình sản xuất các sắc tố melanin bị rối loạn ở bên trong nang tóc.
Không có cách nào để ngăn chặn các sợi tóc bạc xuất hiện. Do đó, nhiều người có thói quen nhổ tóc với mong muốn loại bỏ sợi màu trắng. Ban đầu, chúng ta có thể nhổ một hoặc hai sợi tóc bạc ở chân tóc, lâu dài thành "nghiện" dẫn đến nhổ nhiều hơn, gây tổn thương nghiêm trọng như nhiễm trùng, mụn mủ vùng nang tóc.
Nhổ tóc nhiều lần có thể làm tăng sắc tố sau viêm, nguy cơ gây rụng tóc sớm khó thể phục hồi do nang tóc bị tổn thương, mất chức năng hoạt động, chu kỳ tóc ít đi khiến tóc càng mỏng, thưa hơn. Do đó, chúng ta không nên nhổ tóc bạc.
Nguyên nhân:
- Stress: Khi cơ thể bị căng thẳng quá mức sẽ kích thích các hệ thần kinh giao cảm sản xuất ra các noradrenaline. Đây là một chất dẫn truyền thần kinh khiến cho các melanin có thể di chuyển ra khỏi nang lông và làm cho tóc bị bạc màu nhanh hơn.
- Hút thuốc lá: Hoạt chất nicotine trong thuốc lá là một trong những nguyên nhân khiến cho tóc bạn bạc nhanh hơn.
- Di truyền: Nếu trong gia đình có bố mẹ hoặc là người thân bị chứng tóc bạc sớm thì bạn cũng có nguy cơ.
- Chế độ dinh dưỡng hợp lý và thói quen không lành mạnh: Nếu không bổ sung đầy đủ các dưỡng chất có thể khiến cho cơ thể của bạn dễ bị suy nhược hơn dẫn đến sự thiếu hụt vitamin và khoáng chất, làm giảm lượng máu cung cấp đến nang tóc và bạn sẽ bạc nhanh hơn nhiều. Lúc này, cơ thể không cung cấp được những dưỡng chất cần thiết để nuôi tóc khiến tóc trở nên yếu hơn, dễ bị gãy rụng và bạc màu sớm hơn. Đặc biệt, nếu cơ thể thiếu đi các dưỡng chất vitamin nhóm B, E và D cùng với nhiều loại khoáng chất quan trọng khác cũng sẽ ảnh hưởng đến tóc của bạn.
- Bệnh lý khác liên quan: Tóc bị bạc sớm còn có thể bắt nguồn từ nhiều loại bệnh lý khác nhau như rối loạn tuyến yên, tuyến giáp, bạch biến hoặc những người bị chứng thiếu máu mạn tính. Lạm dụng thuốc kháng sinh, sử dụng hóa chất làm tóc, thường xuyên để tóc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời cũng khiến cho mái tóc chuyển bạc sớm hơn.
- Tiếp xúc với hóa chất độc hại: Những người làm việc trong điều kiện độc hại cũng có thể nhận thấy tóc bạc sớm như những công nhân tiếp xúc nhiều với formaldehyde và những tạo mẫu tóc sử dụng hóa chất làm tóc.
Điều trị:
Hiện chưa có bất cứ một phương pháp nào điều trị triệt để tình trạng tóc bạc sớm. Để giảm thiểu, chúng ta có thể khắc phục và ngăn ngừa tình trạng này bằng phương pháp sau:
- Ngủ đủ giấc mỗi ngày và giữ một trạng thái tinh thần thoải mái, tránh stress hoặc căng thẳng.
- Bổ sung thêm đầy đủ những dưỡng chất, vitamin cần thiết để nuôi dưỡng một mái tóc chắc khỏe, bóng mượt như cung cấp đủ các vitamin nhóm B, vitamin A, vitamin C và vitamin E cùng acid folic hoặc riboflavin, thực phẩm giàu đồng, canxi, crom, kẽm, iốt và sắt, các sản phẩm từ sữa, thịt bê, trứng, nấm và các loại đậu.
- Không nên sử dụng quá nhiều các loại hóa chất như thuốc nhuộm, uốn, thuốc duỗi khiến tóc bị ảnh hưởng. Nên ưu tiên các sản phẩm có thành phần tự nhiên, an toàn hơn và ít gây nên thương tổn, kích ứng cho da đầu.
- Đội mũ rộng vành, bảo vệ mái tóc tránh khỏi sự tác động của tia UV và ánh nắng mặt trời.
- Không sử dụng các thức uống, chất kích thích có hại cho sức khỏe như rượu, bia, thuốc lá.
- Không nên nhổ tóc thường xuyên để không khiến các nang chân tóc bị tổn thương và viêm.
- Sử dụng những loại dược liệu thiên nhiên có khả năng làm đen tóc, giúp cấu trúc tóc chắc khỏe, bóng mượt hơn như hà thủ ô, hạt đỗ đen, hạt vừng đen.
- Uống đủ nước mỗi ngày.
