Bí ẩn nghề xin lỗi chuyên nghiệp: Dịch vụ không tưởng, thay mặt chồng hẹn gặp vợ 23 lần để "xin lỗi hộ"
Trong một con hẻm cũ ở Tây An, Trung Quốc, Cao Thục Đông, 55 tuổi, đang tập mỉm cười trước gương. Công việc của anh là nói "Tôi xin lỗi" thay mặt cho người lạ.
Theo báo Phụ nữ mới có bài Bí ẩn nghề xin lỗi chuyên nghiệp: Dịch vụ không tưởng, thay mặt chồng hẹn gặp vợ 23 lần để "xin lỗi hộ". Nội dung như sau:
Nghề nghiệp tưởng chừng như vô lý này đã âm thầm phát triển giữa chốn đô thị phồn hoa của thế kỷ 21, trở thành một góc nhìn độc đáo để quan sát các mối quan hệ giữa người với người hiện đại.
Khi "lời xin lỗi " trở thành một dịch vụ
Năm 2004, sau khi hòa giải mâu thuẫn giữa các đồng nghiệp, ông Dương ở Đại Liên bỗng nảy ra một ý tưởng: Nếu ai cũng ngại xin lỗi, tại sao không khởi nghiệp một công ty chuyên xin lỗi thay người khác? Dịch vụ xin lỗi của ông có giá từ hàng trăm đến hàng ngàn nhân dân tệ, tùy thuộc vào mức độ phức tạp của mâu thuẫn. Ý tưởng này nhanh chóng lan rộng khắp cả nước, và những người hành nghề như Cao Thục Đông ở Tây An và Tiêu Hiệp ở Thái Nguyên lần lượt xuất hiện, thậm chí còn xuất hiện cả chuỗi "công ty xin lỗi" .
Công việc của những người môi giới xin lỗi chuyên nghiệp không chỉ đơn thuần là nói "Tôi xin lỗi". Họ cần phải hành động như những "thám tử cảm xúc", thấu hiểu sâu sắc những góc khuất của xung đột. Cao Thục Đông đã từng đi lại giữa hai gia đình của một cặp vợ chồng 23 lần để hòa giải xung đột, cuối cùng giải quyết những bất bình của họ thông qua "thư gia đình". Mô hình làm việc này tương tự như tư vấn tâm lý, nhưng nhấn mạnh hơn vào hành động. Họ không chỉ phân tích vấn đề mà còn thiết kế kế hoạch xin lỗi, và thậm chí còn đích thân đến gặp cặp đôi để xin lỗi.
Mật mã tâm lý đằng sau lời xin lỗi
Tại sao người ta lại trả tiền để xin lỗi? Các nhà tâm lý học xã hội chỉ ra rằng điều này có liên quan mật thiết đến "văn hóa thể diện" của người Trung Quốc. Theo quan niệm truyền thống, xin lỗi được coi là "cúi đầu và thừa nhận thất bại", điều này có thể làm tổn hại đến phẩm giá cá nhân. Những người xin lỗi chuyên nghiệp đóng vai trò như một "tấm đệm cảm xúc", giữ thể diện cho khách hàng trong khi vẫn thể hiện sự chân thành.
Trong cuốn sách "Sức mạnh của lời xin lỗi", nhà tâm lý học người Mỹ Alan Lazar lập luận rằng một lời xin lỗi hiệu quả cần ba yếu tố: thừa nhận sai lầm, bày tỏ sự hối hận và đề nghị bồi thường. Các chuyên gia xin lỗi chuyên nghiệp rất am hiểu nguyên tắc này. Ví dụ, khi hòa giải tranh chấp doanh nghiệp, Cao Thục Đông khuyên khách hàng không chỉ xin lỗi mà còn đưa ra các biện pháp cải thiện cụ thể, chẳng hạn như điều chỉnh kế hoạch hợp tác hoặc bồi thường thiệt hại. Lời xin lỗi "giải thích dựa trên cam kết" này hiệu quả hơn 47% trong việc khắc phục thiệt hại so với một lời xin lỗi đơn thuần bằng lời nói.
Lời xin lỗi có thể bán được không?
Sự xuất hiện của các chuyên viên xin lỗi chuyên nghiệp đã gây ra tranh cãi về mặt đạo đức. Một số người cho rằng xin lỗi là nghĩa vụ đạo đức cá nhân, và việc ủy thác cho người khác là trốn tránh trách nhiệm. Năm 2024, sau khi một nhân viên tuyển dụng tại một công ty ở Phật Sơn bị phanh phui vì lăng mạ người tìm việc, nỗ lực của công ty nhằm xoa dịu sự phẫn nộ của công chúng thông qua quản lý khủng hoảng bằng cách thuê một chuyên viên xin lỗi chuyên nghiệp đã thất bại. Điều này chứng minh rằng hiệu quả của một lời xin lỗi chuyên nghiệp phụ thuộc vào sự chân thành của khách hàng, chứ không phải hình thức xin lỗi.
Tuy nhiên, những người ủng hộ cho rằng những người cung cấp dịch vụ xin lỗi chuyên nghiệp đáp ứng một nhu cầu xã hội. Một khảo sát của Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc cho thấy 76% số người được hỏi đã bỏ lỡ cơ hội xin lỗi vì họ quá xấu hổ. Những người cung cấp dịch vụ xin lỗi chuyên nghiệp cung cấp một "mạng lưới an toàn", dành cho những người không thể tự mình xin lỗi do tính cách hướng nội, rào cản giao tiếp hoặc xung đột leo thang cơ hội để sửa chữa.
Khi sự phân công lao động trong xã hội ngày càng chuyên môn hóa, các đại lý xin lỗi chuyên nghiệp đang phát triển theo hướng chuyên môn hóa. Công ty Cao Thục Đông có trụ sở tại Tây An đã tập hợp một đội ngũ bao gồm các chuyên gia tư vấn tâm lý và chuyên gia pháp lý, mở rộng hoạt động sang các lĩnh vực như quan hệ công chúng khủng hoảng doanh nghiệp và hòa giải tranh chấp xuyên biên giới. Năm 2024, khi một tập đoàn đa quốc gia phải đối mặt với các cuộc biểu tình của người tiêu dùng do vấn đề chất lượng sản phẩm, đội ngũ của Cao Thục Đông đã giúp công ty xây dựng lại niềm tin thông qua việc kết hợp tổ chức họp báo xin lỗi và bồi thường vì lợi ích công cộng .
Tại Nhật Bản, các dịch vụ xin lỗi chuyên nghiệp thậm chí còn tạo ra một mô hình mới mang tên "bí ẩn nhập vai xin lỗi ", cho phép khách hàng rèn luyện kỹ năng giao tiếp trong môi trường ảo bằng cách mô phỏng các tình huống xin lỗi thông qua nhập vai. Mô hình sáng tạo này đang được các chuyên gia ở Trung Quốc áp dụng. Một công ty xin lỗi ở Thâm Quyến đã ra mắt dịch vụ "phòng thí nghiệm cảm xúc", sử dụng công nghệ VR để tái tạo các tình huống xung đột và giúp khách hàng phát triển các chiến lược xin lỗi được cá nhân hóa.
Lời xin lỗi là cầu nối để kết nối lại
Sự tồn tại của các nhà môi giới xin lỗi chuyên nghiệp về cơ bản là một giải pháp cho những khó khăn trong các mối quan hệ giữa người với người hiện đại. Trong nhịp sống đô thị hối hả, con người thường bỏ bê việc giao tiếp cảm xúc do bận rộn và bỏ lỡ cơ hội hòa giải vì giữ thể diện. Các nhà môi giới xin lỗi chuyên nghiệp hoạt động như những "người đưa tin cảm xúc" , truyền tải những lời xin lỗi bị kìm nén đến đối phương.
Khi nhìn thế giới từ góc nhìn của một người xin lỗi chuyên nghiệp, chúng ta khám phá ra sức mạnh to lớn ẩn chứa trong ba từ "Tôi xin lỗi". Nó không chỉ là sự thừa nhận sai lầm, mà còn là sự tôn trọng nhân loại. Trong thời đại đầy rẫy những hiểu lầm và xung đột này, những người biện hộ chuyên nghiệp chứng minh bằng hành động của mình rằng lòng dũng cảm thực sự không phải là không bao giờ phạm sai lầm, mà là dám đối mặt với lỗi lầm và nỗ lực sửa chữa.
Theo báo Thanh niên Việt có bài Thí nghiệm đem 4 người đàn ông và 4 phụ nữ sống chung trong “nhà kính” biệt lập suốt 2 năm: Phải kết thúc trước thời hạn vì kết quả quá tàn khốc. Nội dung như sau:
Thí nghiệm Sinh quyển 2 (Biosphere 2) , được tiến hành vào năm 1991 tại Mỹ, là một trong những dự án khoa học táo bạo và tốn kém nhất trong lịch sử, nhằm mục đích mô phỏng một hệ sinh thái khép kín hoàn hảo. Mục tiêu là chứng minh khả năng con người có thể sống tự cung tự cấp trong không gian biệt lập, mở đường cho việc định cư trên các hành tinh xa xôi như Sao Hỏa.
Sự ra đời của một ý tưởng đột phá
Vào thập niên 1980, khi các chương trình không gian của con người đang phát triển mạnh mẽ, niềm hy vọng về việc chinh phục các hành tinh khác trở nên lớn hơn bao giờ hết. Chính trong bối cảnh đó, ông John Allen , một cựu cầu thủ bóng đá người Mỹ, đã nảy ra ý tưởng xây dựng một Trái đất thu nhỏ hoàn toàn độc lập, gọi là Sinh quyển 2 (Trái đất được xem là Sinh quyển 1).
Ý tưởng này nhanh chóng thu hút sự chú ý và nhận được sự tài trợ khổng lồ từ doanh nhân Edward Bass . Với tổng vốn đầu tư lên đến 150 triệu USD , dự án được triển khai trên sa mạc ở Arizona, Mỹ . Phải mất gần 8 năm để hoàn thành công trình có diện tích 1,2 hecta, được xây dựng bằng 80.000 dầm thép và hơn 6.000 tấm kính.
Nhìn từ bên ngoài, công trình trông như một nhà kính khổng lồ; nhưng bên trong, nó là một thế giới mô phỏng phức tạp, bao gồm các môi trường thiên nhiên đa dạng như đại dương, sông, núi, rừng mưa nhiệt đới, sa mạc và đầm lầy. Hơn 3.000 loài động thực vật cùng 1.000 loài vi sinh vật đã được đưa vào, cùng với hệ thống tạo mưa nhân tạo, nhằm đạt được khả năng tự đổi mới thông qua chu trình sinh thái khép kín.
Cuộc sống biệt lập và những thách thức bất ngờ
Ngày 26 tháng 9 năm 1991, dưới sự quan tâm của toàn cầu, 8 nhà khoa học (gồm 4 nam, 4 nữ) đã bước vào Sinh quyển 2. Họ cam kết sẽ sống biệt lập hoàn toàn với thế giới bên ngoài trong vòng hai năm , bắt đầu một thí nghiệm mô phỏng sự sống còn trong không gian.
Tuy nhiên, hệ sinh thái giả lập này nhanh chóng bộc lộ sự mong manh và phức tạp của nó. Hàng loạt thách thức bất ngờ ập đến, đẩy thí nghiệm vào tình thế nguy hiểm.
Đầu tiên là khủng hoảng lương thực và dinh dưỡng . Dù nhóm nghiên cứu đã được đào tạo nghiêm ngặt về kỹ năng trồng trọt, nhưng việc ứng dụng thực tế trong không gian hạn chế đã thất bại. Họ không thể sản xuất đủ lương thực để đáp ứng nhu cầu, dẫn đến tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng trên diện rộng cho cả 8 thành viên.
Ngay sau đó là vấn đề mất cân bằng sinh thái . Hệ sinh thái bên trong mất kiểm soát nhanh chóng khi một số loài động vật chết hàng loạt, trong khi thực vật và một số loài côn trùng lại sinh sản quá mức và phát triển nhanh chóng, khiến toàn bộ hệ sinh thái bị mất cân bằng trầm trọng.
Ngoài ra, cuộc sống khép kín kéo dài đã tạo ra áp lực tâm lý khổng lồ. Các thành viên bắt đầu có biểu hiện tâm trạng thất thường và gặp rào cản giao tiếp. Tám nhà khoa học đã rơi vào mâu thuẫn căng thẳng , tạo thành các phe phái và không thể hòa giải với nhau.
Bài học từ sự thất bại sớm
Đối mặt với những thách thức nghiêm trọng về an toàn tính mạng, đặc biệt là sự sụt giảm nguồn dưỡng khí và khủng hoảng lương thực, thí nghiệm Sinh quyển 2 buộc phải kết thúc sớm hơn thời hạn .
Mặc dù nỗ lực táo bạo này cuối cùng đã thất bại trong việc chứng minh khả năng sống tự lập trong hai năm, nhưng nó lại mang đến những bài học vô giá.
Thí nghiệm bộc lộ rõ ràng sự phức tạp và độ ổn định khó thay thế của Sinh quyển 1 (Trái đất) . Việc tái tạo một hệ sinh thái cân bằng, tự duy trì là vô cùng khó khăn.
Đồng thời, thí nghiệm đã làm nổi bật vai trò quan trọng của yếu tố tâm lý và xã hội khi sự mâu thuẫn nội bộ và căng thẳng tâm lý đã trở thành một yếu tố đe dọa không kém gì vấn đề sinh học.
Mặc dù dự án không đạt được mục tiêu ban đầu, 8 nhà khoa học tham gia vẫn được vinh danh vì sự dũng cảm tiên phong của họ. Sinh quyển 2 được xem là một bước đi quan trọng trong việc khám phá khả năng tồn tại và phát triển trong tương lai của loài người, dạy chúng ta cách đối mặt và đối phó với những yếu tố chưa biết trên con đường chinh phục không gian.
