Trong 5 tiếng, 1 TikToker nổi tiếng có thể bán được 650 triệu USD
Nhấn mạnh xu hướng thời đại mua sắm theo thần tượng, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan cho rằng, sức mạnh của truyền thông, người nổi tiếng "không bỏ qua được". Nhưng theo ông, cần có công cụ hướng dẫn đơn giản, dễ tiếp cận, để vừa phát huy kênh quảng cáo thương mại điện tử, vừa hạn chế tối đa vi phạm.
Theo báo Tiền phong ngày 4/6 có bài Trong 5 tiếng, 1 TikToker nổi tiếng có thể bán được 650 triệu USD. Nội dung như sau:
Phó Chủ tịch Quốc hội kể chuyện
Sáng 4/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo .
Báo cáo một số vấn đề lớn về tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật, Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, có ý kiến đề nghị siết chặt quy định về người chuyển tải sản phẩm quảng cáo là người có ảnh hưởng theo hướng "chỉ những người có chuyên môn liên quan đến sản phẩm mới được chuyển tải sản phẩm quảng cáo".
Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh. Ảnh: QH.
Ủy ban thẩm tra cho rằng, hiện nay, trong cơ chế thị trường, việc tham gia hoạt động quảng cáo của người nổi tiếng là hoạt động thương mại có ý nghĩa tích cực, góp phần thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, phát triển kinh tế, khuyến khích đổi mới sáng tạo trong hoạt động quảng cáo. Pháp luật về an toàn thực phẩm cũng quy định cụ thể về hoạt động quảng cáo của cơ sở y tế, nhân viên y tế… Do vậy, dự thảo luật giữ quy định "không hạn chế quảng cáo đối với người có ảnh hưởng".
“Nhiều người ảnh hưởng không phân biệt được ranh giới giữa đánh giá sản phẩm và nghe nói lại, hoặc quảng cáo có trả phí, dẫn đến rủi ro, vi phạm pháp luật. Vì thế, cần công cụ hướng dẫn đơn giản, dễ tiếp cận như video, info, bộ hỏi đáp chi tiết… làm sao để vừa phát huy kênh quảng cáo thương mại điện tử , vừa hạn chế tối đa vi phạm", Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan.
Cũng theo ông Vinh, có ý kiến đề nghị làm rõ tính khả thi của quy định yêu cầu người có ảnh hưởng khi chuyển tải sản phẩm quảng cáo phải có nghĩa vụ xác minh độ tin cậy của người quảng cáo. Về việc này, cơ quan thẩm tra cho rằng, việc bổ sung các quy định cụ thể, rõ ràng về quyền và nghĩa vụ của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo là cần thiết, nhằm khắc phục tình trạng một số người nổi tiếng , người có ảnh hưởng có hành vi quảng cáo sai sự thật, quảng cáo hàng giả , hàng nhái…
Tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan kể, khi ông đi Trung Quốc, nghe phóng viên thường trú nói, chỉ cần 5 tiếng đứng ở vựa sầu riêng, 1 tiktoker nổi tiếng có thể bán được 650 triệu USD. Hay quảng cáo xe ô tô, người ta cũng phải mời cầu thủ bóng đá nổi tiếng đứng cạnh xe để quảng cáo.
Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan. Ảnh: QH.
Điều đó cho thấy xu hướng thời đại mua sắm theo thần tượng, cũng cho thấy sức mạnh của truyền thông , người nổi tiếng "không bỏ qua được". Nhưng theo ông Hoan, phải đề phòng rủi ro cũng như những vi phạm pháp luật như thời gian qua.
Đại biểu mặc trang phục đeo logo - không phải là quảng cáo
Nêu ý kiến thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải nêu, khi thảo luận về nội quy kỳ họp, có đại biểu kiến nghị bổ sung các hành vi cấm tại nghị trường, như: Cấm trang phục, phụ kiện có logo doanh nghiệp, khẩu hiểu thương mại hoặc biểu tượng cá nhân dễ gây hiểu nhầm về lợi ích đại diện...
Nêu trăn trở với ý kiến này, bà Hải đặt vấn đề, nội dung này liệu có nằm trong hoạt động quảng cáo không? "Việc mặc trang phục đeo logo của đại biểu Quốc hội khi phát biểu trong hội trường có phải là truyền tải tới người tiếp nhận quảng cáo là các cử tri đang theo dõi hay không?”, bà Hải nêu.
Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải. Ảnh: QH
Theo đại biểu, việc này không chỉ ở kỳ họp Quốc hội, mà khi đi tiếp xúc cử tri, trang phục thế nào, có được sử dụng các vấn đề liên quan quảng cáo cho doanh nghiệp nào không?
Từ đó, bà Hải mong muốn làm rõ nội dung này có được coi là quảng cáo, có sinh lợi hay không, bởi đây cũng là những người có ảnh hưởng.
Giải trình thêm sau đó, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng cho rằng, việc đại biểu Quốc hội mặc áo có thương hiệu, có logo mà nói quảng cáo là không phải.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng khẳng định, theo nghĩa pháp lý đây không phải quảng cáo. "Khi và chỉ khi có yếu tố thương mại, truyền thông bằng hợp đồng mới là hoạt động quảng cáo. Cần trả lời như thế để đại biểu yên tâm mặc trên hội trường", ông Hùng nêu rõ.
Theo báo Đời sống pháp luật ngày 23/5 có bài Tịch thu 38 kg vàng, trị giá 53 tỷ đồng trong căn nhà của cặp vợ chồng chuyên bán hàng livestream. Nội dung như sau:
Cửa hàng bán thực phẩm chức năng giả núp bóng trong khu dân cư
Năm 2022, một vụ án triệt phá đường dây lừa đảo quy mô lớn chuyên bán thực phẩm chức năng giả cho người cao tuổi đã gây chấn động dư luận Trung Quốc. Do số tiền và vàng mà những kẻ lừa đảo kiếm được quá khổng lồ, cho đến nay, vụ án vẫn được truyền thông nước này nhiều lần đưa ra làm dẫn chứng để người dân cảnh giác.
Vụ việc bắt đầu được phát hiện vào tháng 5/2022, trong quá trình kiểm tra rà soát, cảnh sát khu vực thành phố Hoài Nam, tỉnh An Huy, Trung Quốc đã phát hiện một cửa hàng bán thực phẩm chức năng hoạt động một cách đáng ngờ bên trong một tòa nhà dân cư, không có mặt tiền kinh doanh. Nghi ngờ tính hợp pháp của cửa hàng này, cảnh sát âm thầm theo dõi và nhận thấy sản phẩm tại đây không hề có đóng ký hiệu “mũ xanh” - một chứng nhận bắt buộc đối với thực phẩm chức năng tại Trung Quốc.
Cuộc điều tra sau đó xác định cửa hàng này chỉ bán sản phẩm cho người trên 50 tuổi và chủ yếu bán hàng qua mạng. Riêng tại thành phố Hoài Nam, hệ thống này đã mở thêm 3 cửa hàng tương tự ở các khu vực dân cư khác, đóng vai trò là đại lý phân phối sản phẩm. Vì được hoạt động giống như một công ty hợp pháp, nhiều người cao tuổi đã dễ dàng tin tưởng và mua hàng tại cơ sở này.
Trụ sở bán thực phẩm chức năng giả trong vụ việc
Khi mở rộng điều tra, cảnh sát phát hiện đứng sau các cửa hàng tại Hoài Nam là một công ty có trụ sở tại thành phố Duy Phường, tỉnh Sơn Đông, với quy mô cực kỳ lớn và tổ chức bài bản. Công ty này sở hữu hơn 600 cửa hàng tại nhiều tỉnh thành khắp Trung Quốc, thu hút hơn 260.000 khách hàng, phần lớn là người cao tuổi. Bộ máy của công ty có sự phân công rõ ràng, bao gồm các phòng ban như đào tạo, chăm sóc khách hàng, truyền thông trực tuyến và phát triển đại lý.
Qua phân tích dòng tiền, cơ quan điều tra xác định thủ phạm chính là 2 người mang họ Doãn và họ Trương. Trong vòng 1 năm, 2 người này sở hữu các tài khoản ngân hàng có tổng dòng tiền lên tới hơn 3 tỷ NDT (hơn 10 nghìn tỷ đồng), cho thấy quy mô và mức độ tinh vi của đường dây lừa đảo.
Lật tẩy tổng hành dinh đường dây lừa đảo
Ngày 30/5/2022, lực lượng chức năng đã đồng loạt triển khai các đợt truy quét tại Hoài Nam và trụ sở công ty tại Duy Phường. Kết quả bắt giữ 26 đối tượng, thu giữ nhiều tang vật như máy tính, điện thoại di động, sổ ghi chép kịch bản tư vấn, nhật ký công việc và sổ ghi đơn hàng. Qua lời khai, hai đối tượng chính cho biết trước đây từng làm việc trong ngành kinh doanh thực phẩm chức năng. Cuối năm 2020, họ gặp nhau tại một hội chợ thực phẩm ở Sơn Đông và quyết định thành lập công ty vào năm 2021.
Những người này nhanh chóng phát triển mạng lưới đại lý trên toàn Trung Quốc, đồng thời xây dựng hệ thống bán hàng chuyên nghiệp thông qua các buổi livestream, “chuyên gia” tư vấn và kịch bản tiếp cận khách hàng được đào tạo bài bản. Điều đáng nói là sản phẩm được tiêu thụ thực chất chỉ là kẹo do một nhà máy bánh kẹo sản xuất, có giá thành khoảng 10 NDT (khoảng 36 nghìn đồng) mỗi gói, nhưng được đóng gói như thực phẩm chức năng có tác dụng chữa bệnh và bán với giá cao.
Hai kẻ chủ mưu khai rằng họ cũng không ngờ “việc kinh doanh” này lại mang về lợi nhuận khổng lồ đến vậy. Chỉ trong hơn 1 năm, mỗi người đã thu về gần 100 triệu NDT (hơn 350 tỷ đồng). Khi kiểm tra tài khoản ngân hàng của vợ người họ Doãn, cảnh sát phát hiện số dư lên tới hơn 20 triệu NDT (khoảng 72 tỷ đồng). Tại nhà riêng của họ, cơ quan chức năng còn phát hiện 38 kg vàng trị giá hơn 15 triệu NDT (hơn 53 tỷ đồng) do Doãn mua về cất giữ vì lo ngại lượng tiền bất chính trong tài khoản quá lớn, muốn để lại tài sản cho con gái.
Số vàng bất chính thu được trong nhà kẻ lừa đảo họ Doãn
Trong khi đó, cơ quan chức năng cũng phát hiện tài khoản ngân hàng người họ Trương có số dư hơn 40 triệu NDT (hơn 143 tỷ đồng). Sau khi triệt phá toàn bộ đường dây lừa đảo nói trên, cảnh sát đã áp dụng biện pháp cưỡng chế hình sự theo quy định pháp luật Trung Quốc với những kẻ chủ mưu và toàn bộ các đối tượng liên quan. Vụ án là một hồi chuông cảnh tỉnh đối với xã hội, đặc biệt là với người cao tuổi – đối tượng dễ bị lợi dụng bởi những chiêu trò tinh vi và sự tổ chức bài bản của các đường dây lừa đảo đội lốt kinh doanh hợp pháp.
