Trường quy định học sinh không gọi nhau là 'con vợ, thằng chồng, ông xã, bà xã'
Hiệu trưởng Trường THCS Trực Thuận (Trực Ninh - Nam Định) khẳng định, nhà trường có bộ quy tắc ứng xử văn hóa trong trường học, nhưng từ ngữ trong bộ quy tắc lan truyền trên mạng xã hội là chưa đúng.
Ngày 4/12/2024 báo Dân Trí đăng tải bài báo "Thực hư nhà trường quy định học sinh không gọi bạn là "ông xã, bà xã"" với nội dung như sau:
Mạng xã hội đang lan truyền thông tin Trường THCS Trực Thuận, huyện Trực Ninh, tỉnh Nam Định, đưa ra quy định học sinh không gọi nhau bằng những từ chỉ quan hệ vợ chồng như "con vợ, thằng chồng, ông xã, bà xã"; không gọi nhau bằng những từ ngữ phim ảnh, giang hồ (đại ca, sư tỉ…).
Từ đầu năm học 2024-2025 Trường THCS Trực Thuận áp dụng bộ quy tắc ứng xử văn hóa trong trong trường học (Ảnh: Trường THCS Trực Thuận).
Về thông tin này, ông Đặng Văn Tâm, Hiệu trưởng Trường THCS Trực Thuận, khẳng định: "Nhà trường đúng là có bộ quy tắc ứng xử văn hóa trong trường học và được triển khai trong năm học 2024-2025.
Tuy nhiên, những từ ngữ lan truyền trên mạng xã hội như học sinh không gọi nhau bằng "con vợ, thằng chồng, ông xã, bà xã…" là không đúng trong bộ quy tắc nhà trường. Trong bộ quy tắc, chúng tôi dùng từ ngữ đúng tính chất sư phạm, chứ không giống như mạng xã hội đang chia sẻ".
Ông Tâm chia sẻ, trong điều 18 ứng xử với bạn bè, chương III, của Bộ quy tắc ứng xử văn hóa trong trường học của Trường THSC Trực Thuận, nêu rõ.
Chào hỏi xưng hô với bạn đảm bảo thân mật, cởi mở, trong sáng; không có hành vi, lời nói xúc phạm, khiếm nhã, trêu trọc, khiêu khích. Không gọi nhau, xưng hô bằng những từ chỉ để dành cho những người tôn kính như ông bà, cha mẹ.
Không gọi tên bạn gắn với tên cha mẹ hoặc khiếm khuyết ngoại hình, hoặc đặc điểm cá biệt về tính nết. Thăm hỏi, giúp đỡ bạn chân thành, tế nhị, không che dấu khuyết điểm của nhau, không xa lánh, coi thường người bị bệnh, tàn tật hoặc có hoàn cảnh khó khăn.
Khi chúc mừng bạn đảm bảo vui vẻ, thân tình, không cầu kỳ, không gây khó xử. Đối thoại, trò chuyện, trao đổi với bạn đảm bảo chân thành, thẳng thắn, cởi mở, ôn tồn, không cãi vã, chê bai, dè bỉu, xúc phạm, nói tục.
Biết lắng nghe tích cực và phản hồi mang tính chất xây dựng khi thảo luận, tranh luận. Khi có mâu thuẫn, hai bên kiềm chế, bình tĩnh giải thích rõ ràng, tránh hiểu lầm, biết xin lỗi và thứ lỗi cho nhau. Quan hệ với bạn khác giới phải đảm bảo tôn trọng, trong sáng, đúng mức.
Ông Tâm cho biết thêm, từ đầu năm học 2024-2025 khi bộ quy tắc ứng xử được áp dụng với học sinh toàn trường, văn hóa ứng xử trong trường học đã có biến chuyển tốt hơn so với các năm trước.
Bộ quy tắc ứng xử văn hóa trong trường học của Trường THCS Trực Thuận bao gồm 3 chương và 27 điều. Bộ quy tắc này áp dụng đối với cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh của nhà trường.
Trước đó, báo Tuổi Trẻ đã đăng tải thông tin "Trường quy định học sinh không gọi nhau là 'con vợ, thằng chồng, ông xã, bà xã'" nội dung như sau:
Thí sinh tham dự kỳ thi vào lớp 10 năm 2024 tại Hà Nội - Ảnh: NGUYÊN BẢO
Từ đầu năm học 2024 - 2025, hiệu trưởng Trường THCS Trực Thuận, huyện Trực Ninh, Nam Định đã ra thông báo về quy tắc ứng xử văn hóa của học sinh trong trường đối với thầy cô giáo, bạn bè, gia đình.
Không lôi khiếm khuyết của bạn ra để gọi tên
Theo đó, Trường THCS Trực Thuận quy định giữa các học sinh ứng xử trong xưng hô phải đảm bảo thân mật, cởi mở, trong sáng, không cầu kỳ, kiểu cách.
Không gọi nhau bằng những từ chỉ dành để gọi những người tôn kính như ông, bà, cha, mẹ; không gọi nhau bằng những từ chỉ quan hệ vợ chồng như "con vợ, thằng chồng, ông xã, bà xã"; không gọi nhau bằng những từ ngữ phim ảnh, giang hồ (đại ca, sư tỉ…).
Đặc biệt, học sinh không gọi tên bạn gắn với tên cha mẹ, ông bà hay những khiếm khuyết về ngoại hình, đặc điểm về tính nết của người khác. Phải xưng hô với bạn bè trong trường là bạn hay xưng tên mình.
Thực tế, đã có những học sinh do có khiếm khuyết trên cơ thể bị bạn bè lôi ra lấy làm biệt danh, từ đó mang trong mình tâm lý mặc cảm, tự ti, ngại giao tiếp...
Khi ứng xử thăm hỏi bạn bè, nhà trường yêu cầu học sinh phải đảm bảo chân thành tế nhị, không che giấu khuyết điểm của nhau, không xa lánh, coi thường người bị bệnh, tàn tật hoặc người có hoàn cảnh khó khăn...
Đối với thầy giáo, cô giáo, nhân viên nhà trường và khách đến trường, nhà trường quy định học sinh ứng xử khi hỏi và trả lời đảm bảo tôn ti trật tự trên dưới, câu hỏi và trả lời ngắn gọn, rõ ràng, có dạ thưa lịch sự, phù hợp đúng với môi trường sư phạm.
Ngôn ngữ hỏi, trả lời phải có chủ ngữ, thể hiện sự lễ phép, như "em chào cô, em chào thầy, thưa thầy, thưa cô, thưa bác (đúng theo vai vế phù hợp với lứa tuổi)…
Khi làm phiền nên nói "em thưa thầy, thưa cô cho em làm phiền một chút; thưa bác, thưa chú cho cháu làm phiền một chút…" với thái độ cần thiết tới sự giúp đỡ của thầy, cô.
Khi mắc lỗi thì lựa chọn thời điểm phù hợp để xin lỗi, tránh lúc đông người hay đang giờ làm việc, giờ lên lớp. Lời xin lỗi phải thể hiện sự chân thành, thực sự biết lỗi và muốn sửa lỗi, như "em xin lỗi thầy, cô, em biết mình đã sai".
Không sử dụng mạng xã hội để nói xấu người khác
Tại Bắc Ninh, Trường THCS Lãng Ngâm (huyện Gia Bình) cũng quy định học sinh phải tôn trọng sự khác biệt của người khác, không gọi tên bạn bè gắn với những khiếm khuyết ngoại hình hoặc đặc điểm cá biệt về tính nết.
Đồng thời yêu cầu học sinh không xa lánh, coi thường người bị bệnh, tàn tật hoặc có hoàn cảnh khó khăn. Khi chúc mừng bạn đảm bảo vui vẻ, thân tình, không cầu kỳ, không gây khó xử. Không kỳ thị, phân biệt tôn giáo, thành phần gia đình.
Trong khi giải quyết những bất đồng, mâu thuẫn đảm bảo từ tốn, có lý có tình, không kiêu căng, thách thức, hiếu thắng; biết lắng nghe tích cực và góp ý mang tính xây dựng, giữ gìn sự đoàn kết.
Trước đó, Trường tiểu học Tiền Phong, huyện Yên Dũng, Bắc Giang cũng ra quy tắc ứng xử giữa học sinh với học sinh, trong đó nhà trường quy định học sinh không sử dụng mạng Internet, mạng xã hội để nói xấu, tuyên truyền nhằm bôi nhọ, kích động hận thù đối với người khác.
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành thông tư số 06/2019, quy định quy tắc ứng xử trong cơ sở giáo dục mầm non, cơ sở giáo dục phổ thông, cơ sở giáo dục thường xuyên. Theo đó, các thủ trưởng có thể dựa vào những quy định tại thông tư này để xây dựng bộ quy tắc ứng xử trong cơ sở giáo dục.
Việc xây dựng, sửa đổi, bổ sung nội dung bộ quy tắc ứng xử phải được thảo luận dân chủ, khách quan, công khai và được sự đồng thuận của đa số các thành viên trong cơ sở giáo dục.
