'Mỏ vàng' trôi vào bản sau cơn lũ, xã lập tổ 10 người thay nhau canh gác
Cơn lũ đầu tháng 10 vừa qua mang theo hơn 100.000m3 cát vàng đổ về thôn Làng Chút, xã Văn Bàn (Lào Cai). Theo lãnh đạo địa phương, lượng cát này có giá khoảng 30-35 tỷ đồng.
Báo Vietnamnet ngày 26/10/2025 đăng bài: "'Mỏ vàng' trôi vào bản sau cơn lũ, xã lập tổ 10 người thay nhau canh gác", đưa tin với nội dung như sau:
Cuối tháng 9, đầu tháng 10, do ảnh hưởng của bão số 10, nước lũ dâng cao tràn về thôn Làng Chút, nhấn chìm 30 ngôi nhà, khiến nhiều công trình bị đổ sập, hư hỏng nặng. Sau khi lũ rút, cát sỏi phủ kín mái nhà, ruộng vườn. Nhiều đoạn suối bị cát lấp đầy.
Theo chính quyền xã Văn Bàn, sau khi lũ rút, một khối lượng cát vàng khổng lồ đã bị "bỏ" lại tại Làng Chút - một thôn còn gặp nhiều khó khăn trong xã, ảnh hưởng tới 50 hộ gia đình với khoảng 200 nhân khẩu. Lượng cát đã bao phủ gần như trọn vẹn tầng 1 (khoảng 2-3m) các căn nhà tại đây.
Chiều 24/10, trao đổi với PV VietNamNet, ông Vũ Xuân Thủy, Chủ tịch UBND xã Văn Bàn cho biết, hiện tại, các hộ gia đình bị cát bao phủ không thể tiếp tục sinh sống tại thôn Làng Chút nên đã di dời tới nơi ở khác để đảm bảo an toàn. Lượng cát trên làm hư hỏng, ảnh hưởng khoảng 50% kết cấu, chất lượng các căn nhà trong thôn. Theo các quy định hiện hành, với thực trạng trên, các hộ chưa thể được hỗ trợ kinh phí để khắc phục hậu quả thiên tai.
Ông Thủy cho biết thêm, sáng 24/10, đại diện lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lào Cai đã về làm việc với địa phương để xác định phương án xử lý khẩn cấp lượng cát trên. Đồng thời, xã cũng đề nghị sở, ngành liên quan đề nghị UBND tỉnh lên phương án sắp xếp dân cư để đảm bảo an sinh, xã hội cho nhân dân tại đây.
Theo ông Thủy, hiện nay, giá cát vàng trên thị trường dao động từ 300.000-350.000 đồng/m3. Với khối lượng cát tại thôn Làng Chút, ước tính ít nhất có giá trị khoảng 30-35 tỷ đồng. Tuy nhiên, nếu để nguyên như vậy sẽ lãng phí tài nguyên, đặc biệt là làm thay đổi dòng chảy của suối khi có cơn lũ mới và ảnh hưởng đến đời sống người dân.
"Xã đã đề xuất, kiến nghị với UBND tỉnh Lào Cai để hình thành, cấp quyền, đấu giá khai thác mỏ cát theo quy định. Tuy nhiên, việc khai thác này rất khó khăn, do đường giao thông nhỏ, các phương tiện vận tải di chuyển sẽ không đảm bảo an toàn, ảnh hưởng tới đời sống dân sinh. Theo chỉ đạo mới nhất từ Sở Nông nghiệp và Môi trường, UBND tỉnh Lào Cai, địa phương được phép xử lý khối lượng cát trên theo phương án xử lý tình trạng khẩn cấp về thiên tai", ông Thủy nói.
Chủ tịch xã Văn Bàn cho biết thêm, do đây là loại khoáng sản có giá trị khá cao, khối lượng lớn, nếu không có phương án quản lý, bảo vệ nghiêm ngặt rất dễ phát sinh tình hình mất an ninh trật tự. Vì vậy, hiện tại, xã Văn Bàn xác định sẽ múc, san gạt số cát trên và chia ra tập kết tại các bãi trên địa bàn. Các phương tiện tham gia múc, vận chuyển cát sẽ được đánh số để kiểm soát chặt chẽ số lượng cát vận chuyển đi tập kết, đảm bảo không bị thất thoát.
"UBND xã đã lập tổ công tác 10 người, trong đó có lực lượng công an, để bảo vệ các bãi tập kết cát. Tất cả các bãi tập kết sẽ được lắp camera giám sát toàn thời gian để quản lý chặt chẽ. Sau đó, các sở, ngành liên quan sẽ thực hiện thủ tục đấu giá và nộp kinh phí về ngân sách nhà nước", ông Vũ Xuân Thủy khẳng định.
Trước đó, báo VnExpress đăng bài: "Hơn 100.000 m3 cát vàng trôi vào làng sau lũ", cho biết xã Văn Bàn đang thu gom hơn 100.000 m3 cát vàng sau đợt mưa lũ do bão Bualoi để đấu giá, số tiền thu được sẽ nộp ngân sách nhà nước.
UBND xã Văn Bàn cho biết ngày 29-30/9, ảnh hưởng của bão Bualoi, 30 ngôi nhà ở thôn Làng Chút bị nước lũ nhấn chìm, một số bị đổ sập. Lũ rút để lại hơn 100.000 m3 cát sỏi, dày 2-3 m, phủ kín đến mái nhà dân, bồi lấp ruộng vườn, chặn dòng chảy của suối.
Nhằm khắc phục hậu quả bão lũ, chính quyền xã Văn Bàn đưa ra hai giải pháp. Thứ nhất, dùng cát sỏi đắp 100.000 bao tải thành đê chống lũ, làm hai cầu tạm để người dân đi lại. Thứ hai, khơi thông tạo dòng chảy cho suối, giúp nước không tràn vào nhà dân. Về lâu dài, xã sẽ xem xét phương án xây kè, làm cầu bắc qua suối, quy hoạch khu dân cư.
Quá trình san gạt, khơi thông suối, xã ước tính thu được hơn 100.000 m3 cát vàng, số lượng lớn nhất từ trước đến nay trên địa bàn. Trước đó sau mỗi đợt mưa lũ, cát vàng tràn xuống ruộng vườn, nhà dân, nhưng khối lượng ít.
Theo phương án được sở ngành chấp thuận, xã Văn Bàn sẽ tổ chức khai thác số cát này, làm thủ tục đấu giá công khai, tiền thu được nộp vào ngân sách nhà nước. Để minh bạch, chính quyền sẽ thành lập tổ kiểm tra, giám sát, lắp đặt camera theo dõi 24/24h tại các điểm khai thác và tập kết cát.
Bão Bualoi đổ bộ Nghệ An - bắc Quảng Trị ngày 29/9 với sức gió cấp 8-11, gây mưa diện rộng ở miền Bắc làm 36 người chết, 21 người mất tích, hơn 150.000 ngôi nhà tốc mái, hư hỏng, 147 người bị thương. 8.200 cột điện gãy đổ làm gần 2,7 triệu khách hàng mất điện.
Tại Lào Cai, mưa bão làm 7 người chết, ba người mất tích, 563 nhà bị thiệt hại, 9.400 nhà bị ngập. Hơn 3.600 ha lúa, gần 1.400 ha hoa màu hư hại. Nhiều tuyến giao thông bị sạt lở, chia cắt. Thiệt hại kinh tế khoảng 2.750 tỷ đồng.
