Đề xuất đánh thuế mua bán vàng từ 1 lượng, áp dụng ngay năm nay
Đồng tình phải quy định rõ thu nhập từ hoạt động giao dịch mua bán vàng thuộc đối tượng chịu thuế thu nhập cá nhân, chuyên gia đề xuất nên đánh thuế với giao dịch từ 1 lượng vàng trở lên, áp dụng ngay năm nay.
Ngày 15 tháng 9 năm 2025, báo Thanh Niên đăng tải bài viết với tiêu đề "Đề xuất đánh thuế mua bán vàng từ 1 lượng, áp dụng ngay năm nay". Nội dung như sau:
Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết 278 phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 9.2025.
Tại phiên họp, liên quan dự án luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), Chính phủ cho rằng, luật cần quy định rõ thu nhập từ hoạt động giao dịch mua bán vàng thuộc đối tượng chịu thuế để nâng cao tính minh bạch của thị trường, hạn chế đầu cơ vàng; giao Bộ Tài chính phối hợp Ngân hàng Nhà nước thống nhất nội dung này trong dự thảo luật.
Chính phủ cho rằng, luật Thuế thu nhập cá nhân cần quy định rõ thu nhập từ hoạt động giao dịch mua bán vàng thuộc đối tượng chịu thuế
ẢNH: NGỌC THẮNG
Trao đổi với Thanh Niên, ông Nguyễn Văn Được, Trưởng ban Chính sách của Hội Tư vấn và Đại lý thuế TP.HCM, Tổng giám đốc Công ty TNHH Kế toán và tư vấn thuế Trọng Tín, phản ánh hoạt động kinh doanh vàng tại Việt Nam hiện nay chịu sự điều chỉnh của nhiều chính sách thuế quan trọng.
Đó là thuế nhập khẩu, thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập doanh nghiệp. Việc các cơ quan chức năng nghiên cứu bổ sung các sắc thuế đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh vàng là cần thiết nhằm mở rộng cơ sở thu.
Từ trước tới nay, trên thị trường vàng trang sức, mỹ nghệ, vàng đã được pha trộn với các kim loại khác và chế tác thành sản phẩm hoàn chỉnh, nên được xem như một loại hàng hóa. Trong trường hợp này, vàng chịu các loại thuế như thuế giá trị gia tăng, thuế xuất khẩu, nếu thuộc về các doanh nghiệp kinh doanh thì còn chịu thuế thu nhập doanh nghiệp.
Với vàng miếng, theo khoản 22 và khoản 25 điều 5 luật Thuế giá trị gia tăng, vàng dạng thỏi, miếng chưa được chế tác thành sản phẩm mỹ nghệ, đồ trang sức hay sản phẩm khác ở khâu nhập khẩu và là tài sản của cá nhân không kinh doanh thuộc đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng.
Pháp luật hiện hành cũng quy định rõ, doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân nhập khẩu và bán ra vàng miếng thuộc đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng.
Tuy nhiên, nếu chuyển hướng coi vàng miếng là hàng hóa, ông Được đề nghị xem xét sửa luật để áp dụng thuế giá trị gia tăng 10% ở khâu nhập khẩu và bán vàng miếng với doanh nghiệp kinh doanh vàng.
Với cá nhân mua bán vàng miếng, mức thuế là 1,5% (trong đó, thuế giá trị gia tăng là 1% và thuế thu nhập cá nhân là 0,5%, theo luật hiện hành thì không chịu thuế giá trị gia tăng 1%). Tổ chức kinh doanh vàng sẽ tiến hành tạm khấu trừ thuế khi giao dịch.
"Đánh thuế như vậy khiến kênh đầu tư này giảm độ hấp dẫn, nhiều người sẽ cân nhắc để lựa chọn kênh đầu tư phù hợp. Tiền nhàn rỗi có thể gửi tiết kiệm ngân hàng, đầu tư vào sản xuất kinh doanh, việc điều tiết diễn ra tự nhiên.
Đánh thuế kết hợp xuất hóa đơn điện tử khi giao dịch vàng sẽ góp phần tăng thu ngân sách nhà nước, hạn chế đầu cơ vàng, kiểm soát được thị trường. Trong tương lai cũng cần hình thành sàn giao dịch vàng. Khi có sàn giao dịch vàng, mọi thứ công khai, minh bạch hơn thì có thể tính toán điều chỉnh lại cơ chế, mức thuế", ông Được nhấn mạnh.
Đề xuất đánh thuế với thu nhập từ mua bán 1 lượng vàng
Theo chuyên gia thuế Nguyễn Ngọc Tú, giảng viên Trường đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội, nên đánh thuế thu nhập cá nhân với thu nhập từ mua bán vàng ở mức 1,5%. Ví dụ, khi bán 1 lượng vàng với giá 128 triệu đồng, thuế suất 1,5% nghĩa là sẽ phải nộp thuế khoảng 1,9 triệu đồng.
Đánh thuế với thu nhập từ mua bán vàng sẽ góp phần hạn chế tối đa đầu cơ vàng
ẢNH: ĐAN THANH
"Giao dịch 1 lượng, số thuế là 1,9 triệu đồng, 10 lượng thuế là 19 triệu đồng, 100 lượng thuế sẽ là 190 triệu đồng, lỗ hay lãi cũng phải nộp. Như vậy, người đầu cơ, lướt sóng vàng sẽ phải cân nhắc.
Kinh doanh thì phải đảm bảo có lãi, nếu dồn tiền vào vàng không thu về lợi nhuận như mong muốn, họ sẽ tính toán để đầu tư vào các lĩnh vực khác như gửi tiết kiệm, đưa tiền vào hoạt động sản xuất, kinh doanh…", ông Tú nói.
Vị chuyên gia đề xuất nên đánh thuế với thu nhập từ mua bán 1 lượng vàng trở lên. Ở góc độ thời gian áp dụng, theo ông Tú, "càng sớm càng tốt, ngay trong năm nay", nhằm nhanh chóng ổn định thị trường vàng, kéo giảm chênh lệch giữa giá vàng trong nước và giá vàng thế giới, hạn chế tối đa việc đầu cơ vàng.
Báo Lao Động cũng đăng tải bài viết với tiêu đề "Đề xuất thu 1 - 1,5% thuế giao dịch mua bán vàng, khấu trừ tại nguồn". Nội dung như sau:
Đề xuất thu 1-1,5%/giao dịch, bất kể lời lỗ
Tại Nghị quyết 278 ngày 13.9 về công tác xây dựng pháp luật tháng 9, Chính phủ đã cho ý kiến đối với dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi). Theo đó, Chính phủ yêu cầu quy định rõ thu nhập từ hoạt động giao dịch mua bán vàng thuộc diện chịu thuế, nhằm nâng cao tính minh bạch của thị trường và hạn chế đầu cơ. Bộ Tài chính được giao phối hợp với Ngân hàng Nhà nước thống nhất nội dung này trong dự thảo.
Trao đổi với Lao Động, TS. Nguyễn Ngọc Tú - nguyên Tổng biên tập Tạp chí Thuế, giảng viên Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội - nhấn mạnh: “Vàng đương nhiên là phải nộp thuế, không có loại hình kinh doanh nào mà không phải nộp thuế cả. Các luật hiện hành - từ thuế thu nhập cá nhân, thuế thu nhập doanh nghiệp đến thuế giá trị gia tăng - đều quy định: mọi hoạt động kinh doanh, bán hàng hóa có doanh thu thì phải nộp thuế. Có điều trong các nghị định, thông tư hướng dẫn trước đây lại chưa nêu rõ trường hợp cá nhân giao dịch vàng”.
Theo ông Tú, nếu buộc người dân tự kê khai lãi - lỗ thì rất phức tạp, bởi có người lướt sóng vài ngày, có người nắm giữ vài tháng, thậm chí vài năm mới bán. Do vậy, cách hợp lý là tính thuế theo doanh thu, tức mỗi lần bán ra đều nộp một tỷ lệ phần trăm nhất định.
“Bước đầu có thể áp dụng mức 1 - 1,5%/giao dịch. Ví dụ, bán một lượng vàng giá 128 triệu đồng, nếu thuế suất 1,5% thì số thuế phải nộp khoảng 1,9 triệu đồng, bất kể lời lỗ. Giống như bất động sản, cứ bán là sẽ phải nộp thuế”, ông Tú nói.
Theo phân tích, cách tính này buộc người mua bán vàng phải cân nhắc kỹ trước khi giao dịch. Nếu mua vào 131 triệu đồng, hôm sau cần tiền bán gấp chỉ còn 128 triệu đồng, đã lỗ 3 triệu. Cộng thêm thuế 1,5% (gần 2 triệu), tổng lỗ khoảng 5 triệu đồng. “Khi đó, động cơ đầu cơ ngắn hạn sẽ giảm bớt, thị trường bớt căng thẳng về cung cầu, giá cũng sẽ bình ổn”, TS. Tú nhận định.
Cần quy định ngưỡng áp dụng và trường hợp đặc thù
Ngoài mức thuế suất, chuyên gia cho rằng cần quy định ngưỡng áp dụng để tránh phát sinh chi phí quản lý không cần thiết. “Không nên thu với giao dịch quá nhỏ. Theo tôi, nên áp dụng từ một cây vàng (một lượng) trở lên. Ai bán nửa cây, vài chỉ thì thôi, không thu”, ông Tú nói.
Tuy nhiên, ông cũng lưu ý cần có sự linh hoạt với một số trường hợp đặc thù. Đó là những cá nhân bán vàng tích trữ từ 20 - 30 năm trước để mua nhà, chữa bệnh, hoặc bán vàng do thừa kế. “Đây không phải hoạt động kinh doanh, đầu cơ nên không nên tính thuế. Chính sách phải phân biệt rõ giữa giao dịch kinh doanh, đầu cơ với các trường hợp tích trữ truyền thống, thừa kế hay tiêu dùng. Chỉ như vậy mới vừa bảo đảm công bằng, vừa nhận được sự đồng thuận xã hội”, ông Tú nhấn mạnh.
Theo ông Tú, giải pháp khả thi nhất là khấu trừ tại nguồn. Người dân đi bán vàng khó có thể tự giác kê khai, do đó doanh nghiệp kinh doanh vàng phải khấu trừ ngay khi mua. “Ví dụ, người dân bán một lượng vàng 128 triệu đồng, doanh nghiệp khấu trừ 1,5% (khoảng 1,9 triệu đồng) nộp cho Nhà nước, sau đó trả phần còn lại cho người bán”.
Ông cho rằng các doanh nghiệp vàng hiện đều có giấy phép kinh doanh, sử dụng hóa đơn điện tử và máy tính tiền đã kết nối với cơ quan thuế, nên việc quản lý kỹ thuật là hoàn toàn khả thi.
TS. Tú nhấn mạnh: “Quy định này cần được thực hiện ngay, không nên chờ đến năm 2026 khi Luật sửa đổi mới có hiệu lực. Chính sách và luật hiện hành đã có cơ sở từ lâu, việc đưa vào luật sắp tới là để quy định cụ thể hơn”.
