Bất ngờ: Vaccine COVID-19 có thể hỗ trợ điều trị ung thư
Nghiên cứu bước đầu cho thấy vaccine COVID-19 có thể tăng hiệu quả liệu pháp miễn dịch, mở ra hướng đi mới cho y học ung thư.
Theo báo Đời sống pháp luật có bài Bất ngờ: Vaccine COVID-19 có thể hỗ trợ điều trị UT. Nội dung như sau:
Theo báo Đại biểu Nhân dân, ngày 19/10, một nghiên cứu được công bố tại Hội nghị Hiệp hội UT châu Âu (ESMO) ở Berlin đã thu hút sự chú ý của giới khoa học: vaccine mRNA ngừa Covid-19 có thể mang lại lợi ích đáng kể cho bệnh nhân UT khi sử dụng song song với liệu pháp miễn dịch.
Dù chưa bước vào thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3, các chuyên gia đánh giá đây là tín hiệu tích cực, tiềm ẩn bước ngoặt quan trọng trong điều trị UT. Bà Stephanie Dougan, Phó giáo sư miễn dịch UT tại Viện Dana-Farber (Mỹ) nhận định: “Tôi thận trọng lạc quan. Có một cơ sở khoa học hợp lý để tin rằng điều này có thể hiệu quả”.
Ảnh minh họa: Leigh Prather
Nghiên cứu do bác sĩ Adam Grippin, Trung tâm UT MD Anderson (Đại học Texas) đồng chủ trì, đã phân tích dữ liệu của hơn 1.000 bệnh nhân UT phổi không tế bào nhỏ giai đoạn tiến triển - được điều trị bằng liệu pháp miễn dịch từ năm 2019 đến 2023. Trong đó, 180 người đã tiêm vaccine mRNA phòng COVID-19 trong vòng 100 ngày trước khi bắt đầu điều trị.
Kết quả cho thấy thời gian sống còn trung vị (thuật ngữ thường dùng trong thử nghiệm lâm sàng đối thuốc điều trị UT: khoảng thời gian được tính từ khi bắt đầu điều trị thuốc thử nghiệm cho đến thời điểm có 50% số bệnh nhân tham gia đã tử vong) của nhóm có tiêm vaccine gần gấp đôi so với nhóm không tiêm: khoảng 3 năm so với 1,5 năm. Một phân tích tương tự trên nhóm bệnh nhân UT hắc tố di căn cũng cho thấy nhóm tiêm vaccine trước điều trị chưa đạt ngưỡng sống còn trung vị sau hơn ba năm theo dõi, trong khi nhóm không tiêm chỉ đạt hơn hai năm.
Thí nghiệm trên chuột cũng cho thấy cơ chế tương tự. “Vaccine mRNA dường như tạo ra cú hích cho hệ miễn dịch, giúp cơ thể phản ứng mạnh hơn trước khối u”, bác sĩ Grippin cho biết.
Theo báo Tuổi trẻ, công nghệ mRNA từng được giải Nobel Y học năm 2023, vốn mang nhiệm vụ dạy tế bào sản sinh protein chống lại virus SARS-CoV-2. Tuy nhiên, với bệnh UT, cơ chế này có thể được "tái sử dụng": thay vì hướng dẫn tạo protein virus, mRNA có thể hướng dẫn cơ thể nhận diện và tấn công tế bào UT.
Theo bác sĩ Grippin, mRNA trong vaccine COVID-19 dường như kích hoạt mạnh mẽ tế bào T, giúp thuốc miễn dịch checkpoint inhibitors phát huy hiệu quả cao hơn. Nhờ đó, bệnh nhân UT phổi được tiêm vaccine có tỉ lệ sống sau 3 năm, gần gấp đôi so với nhóm không tiêm.
Ở nhóm bệnh nhân u hắc tố (melanoma), thời gian sống trung bình cũng kéo dài hơn đáng kể. Điều thú vị là chỉ vaccine mRNA (như vaccine do Pfizer, Moderna phát triển) mới tạo ra hiệu ứng này, còn các loại vaccine truyền thống như cúm mùa thì không.
Giáo sư Jeff Coller, chuyên gia mRNA tại Đại học Johns Hopkins, nhận định rằng đây là bằng chứng rất có giá trị cho thấy công nghệ mRNA vẫn còn nhiều tiềm năng chưa được khai phá trong điều trị các bệnh phức tạp như UT.
Nhóm nghiên cứu hiện đang chuẩn bị một thử nghiệm lâm sàng mới, kết hợp vaccine mRNA với thuốc miễn dịch, như một bước trung gian trước khi phát triển vaccine mRNA điều trị UT cá nhân hóa, được thiết kế riêng cho từng bệnh nhân. Nếu kết quả tiếp theo được xác nhận, vaccine mRNA có thể trở thành công cụ kép, vừa ngăn vi rút, vừa kích hoạt khả năng tự chữa lành của cơ thể chống UT.
Theo báo Tổ quốc đưa tin "Cả 2 đứa con trong gia đình đều mắc UT gan, bác sĩ ứa nước mắt khuyên: 2 loại thực phẩm nên xuất hiện trên bàn ăn càng ít càng tốt". Nội dung chính như sau:
Tiểu Mỹ và chồng (ngoài 30 tuổi, Trung Quốc) dành phần lớn thời gian cho công việc, thông thường, con trai và con gái họ tự nấu ăn ở nhà.
Một đêm con trai Tiểu Mỹ luôn kêu đau bụng, mặt tái mét, cô vội vàng đưa con đến bệnh viện khám thì phát hiện con mình mắc căn bệnh ungthu ga:n. Khi gia đình vẫn còn bàng hoàng không tin, bác sĩ đề nghị họ cũng nên đưa con gái đi kiểm tra sức khỏe, bi kịch là kết quả nhận được cũng là ungthu ga:n.
Những sự việc thương tâm như vậy không phải đột ngột xảy ra mà là do sự tích tụ từ những thói quen hàng ngày của 2 đứa trẻ.
Vì vợ chồng Tiểu Mỹ ít khi ở nhà nên họ thường chuẩn bị bữa ăn trước rồi để trong tủ lạnh, 2 đứa trẻ cũng rất hiểu chuyện, có thể tự tay nấu những bữa ăn nóng hổi một cách đơn giản. Bên cạnh đó, cũng giống như bố mẹ, chúng có thói quen ăn dưa chua với bất kể bữa ăn nào.
Chính thói quen này đã khiến ga:n của 2 đứa trẻ không chịu nổi... mà phát triển căn bệnh ungthu ga:n.
Từ câu chuyện này, bác sĩ nhắc nhở mọi người nên để 2 loại thực phẩm này xuất hiện trên bàn ăn càng ít càng tốt:
1. Dưa chua
Dưa chua là thực phẩm phổ biến trong cuộc sống của chúng ta nhưng ai cũng biết hàm lượng muối trong dưa muối rất cao, nạp quá nhiều muối vào cơ thể con người sẽ làm tăng huyết áp, không có lợi cho quá trình chuyển hóa, nguy cơ ga:n nhiễm mỡ từ đó tăng cao.
Đặc biệt đối với trẻ em, chức năng giải độ:c ga:n còn non yếu, đơn thuần không chịu được sự chuyển hóa của loại thức ăn này, do đó, không nên cho trẻ ăn nhiều hoặc thường xuyên dưa chua.
2. Thức ăn thừa
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng thức ăn thừa có liên quan đến sự xuất hiện của bệnh ga:n. Điều này là do nếu để thực phẩm quá lâu, sự hư hỏng sẽ làm tăng sản sinh độ:c h:ại, đặc biệt là trong trường hợp thức ăn không được bảo quản đúng cách. Vì vậy, khi không thể ăn hết, tốt nhất bạn nên cất vào tủ lạnh và ăn càng sớm càng tốt.
Riêng với các loại rau ăn lá và các món hải sản, cố gắng không để lâu rồi mới ăn.
Ngoài ra, có 3 loại thực phẩm này cũng dễ gây h:ại cho ga:n không nên ăn.
1. Thực phẩm bị mốc
Nhiều người có thói quen ăn thực phẩm ngay cả khi chúng đã bị thối mốc, thấy các phần nào bị hỏng thì bỏ đi rồi ăn phần không bị sao.
Trên thực tế, các thực phẩm chúng ta tiêu thụ đều là một hệ thống sống hoàn chỉnh, sau khi bị nấm mốc sẽ sinh ra các vi sinh vật có h:ại và chất độ:c, chúng sẽ lây lan đến mọi vị trí của thực phẩm như tế bào ungthu di căn vậy.
Đặc biệt là một chất rất mạnh và có độ:c tính cao gọi là aflatoxin. Trong số đó, aflatoxin B1 độ:c gấp 68 lần asen và 10 lần kali xyanua, có khả năng phá hủy mô ga:n cực kỳ nghiêm trọng. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng 1mg chất này có thể gây ungthu, và một lượng 20mg có thể gây tử vong!
Ngoài thực phẩm mốc không ăn được thì đũa, thớt ở nhà cũng có thể bị mốc, hãy thay thế chúng kịp thời.
2. Thức ăn chưa nấu chín
Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng ốc nướng, hàu sống và động vật có vỏ nướng nửa chín nửa sống thường mang vi khu:an và các loại ký sinh trùng khác, dễ gây viêm ruột, kiết lỵ, suy ga:n, thậm chí "hôn mê" ga:n. Rất khó nhận biết ký sinh trùng trong thực phẩm bằng mắt thường, cách đơn giản nhất là nấu chín thực phẩm rồi ăn.
3. Thức ăn cay và kích thích
Thức ăn cay và kích thích sẽ kích thích dạ dày, đồng thời cũng làm tăng gánh nặng cho ga:n, vì thức ăn cay dễ khiến bộ máy tiêu hóa sinh ra nhiệt ẩm, làm ga:n và túi mật rối loạn, chức năng tiêu hóa suy yếu.
Đặc biệt đối với những người ga:n không tốt, ăn cay sẽ gây kích thích mạnh và có thể làm bệnh nặng thêm, do đó, người có chức năng ga:n kém nên ăn ít những thực phẩm này.
