Người xưa nhắc nhở: "Đáng sợ nhất là mùng 1 tháng 7 Âm", ngày này có gì mà sợ?
Câu nói “Đáng sợ nhất là mùng 1 tháng 7 âm” không phải ngẫu nhiên mà có, mà bắt nguồn từ tín ngưỡng dân gian, văn hóa tâm linh và quan niệm truyền đời của người Việt và nhiều nước Á Đông.
Ngày 23 tháng 8 năm 2025, thời báo Văn học Nghệ thuật đăng tải bài viết với tiêu đề "Người xưa nhắc nhở: "Đáng sợ nhất là mùng 1 tháng 7 Âm", ngày này có gì mà sợ?". Nội dung như sau:
Vậy tại sao mùng 1 tháng 7 âm lịch – tức ngày đầu tiên của “tháng cô hồn” – lại khiến nhiều người e ngại đến vậy?
1. Mở cửa địa ngục – Âm khí tràn lan
Theo quan niệm dân gian, mùng 1 tháng 7 âm lịch là ngày "mở cửa Quỷ Môn Quan", tức là ngày Diêm Vương cho phép các linh hồn được quay trở về dương gian. Từ ngày này, các vong linh lang thang bắt đầu "tự do" đi lại khắp nơi trong suốt tháng cô hồn. Chính vì vậy, người xưa tin rằng âm khí trong ngày này rất nặng, có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, tinh thần và vận khí của người sống. Đặc biệt là những người vía yếu, trẻ nhỏ, người đang gặp vận xui hoặc mới có tang càng dễ bị ảnh hưởng.
2. Khởi đầu một tháng xui rủi
Mùng 1 âm lịch vốn là thời điểm quan trọng, được xem là ngày "đầu tháng hanh thông" – nếu ngày này thuận lợi thì cả tháng sẽ suôn sẻ. Tuy nhiên, khi mùng 1 rơi vào tháng 7 âm – tháng cô hồn – thì nhiều người lại cho rằng đây là ngày mở màn cho một giai đoạn đầy trắc trở, dễ gặp rủi ro. Vì vậy, người ta thường tránh làm việc lớn trong ngày này như khai trương, cưới hỏi, ký hợp đồng, mua xe, nhập trạch... để tránh “rước xui vào thân”.
3. Kiêng kỵ, tâm lý bất an
Chính vì mang nhiều yếu tố tâm linh, ngày mùng 1 tháng 7 thường đi kèm với hàng loạt điều kiêng kỵ như: không cắt tóc, không nói điều xui, không ăn đồ cúng, không đi chơi khuya, không đi đêm qua nghĩa trang, không gọi tên người khác vào ban đêm... Những điều này tạo nên cảm giác nặng nề, khiến nhiều người mang tâm lý lo sợ, bất an, dễ mất ngủ hoặc tưởng tượng tiêu cực.
4. Dấu ấn văn hóa, tín ngưỡng lâu đời
Trong Phật giáo, tháng 7 còn là mùa Vu Lan – mùa báo hiếu, và cũng là thời điểm người ta tưởng nhớ, cầu siêu cho các vong linh, đặc biệt là những linh hồn chưa được siêu thoát. Vì thế, ngày mùng 1 không chỉ khởi đầu một tháng mang màu sắc tâm linh mà còn là thời điểm nhắc nhở con người sống hướng thiện, cẩn trọng và biết ơn quá khứ. Tuy nhiên, mặt trái của niềm tin này là sự lo lắng thái quá, dễ khiến nhiều người trở nên tiêu cực trong hành động và suy nghĩ.
Tóm lại, câu nói "Đáng sợ nhất là mùng 1 tháng 7 âm" không nên hiểu theo nghĩa mê tín hoàn toàn, mà nên nhìn nhận như một lời nhắc nhở: hãy sống cẩn thận, giữ tâm an, làm điều lành và tránh nóng vội trong thời điểm mang nhiều yếu tố tâm linh này. Sự sợ hãi lớn nhất không đến từ âm giới, mà từ chính tâm trí thiếu vững vàng của con người.
Báo VnExpress cũng đăng tải bài viết với tiêu đề "Kiêng kỵ thế nào trong tháng 7 Âm lịch?". Nội dung như sau:
Tháng 7 âm lịch gắn với nhiều tập tục và điều kiêng kỵ truyền miệng, từ cách ứng xử nơi linh thiêng, thói quen cúng lễ đến các hoạt động sinh hoạt thường ngày.
Tuy nhiên, chuyên gia văn hóa Phạm Đình Hải, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam, cho rằng, nhiều quan niệm trong số này xuất phát từ hiểu lầm và cần được nhìn nhận một cách khoa học.
"Đây là thời điểm diễn ra ba lễ lớn – Xá tội vong nhân của Đạo giáo, Vu Lan báo hiếu của Phật giáo và Tết Trung nguyên theo tập quán dân gian, chứ không phải tháng xui xẻo", ông Hải nói.
Theo ông, Xá tội vong nhân diễn ra vào rằm tháng 7 theo quan niệm Đạo giáo, khi Diêm vương "đại xá" cho các vong hồn trở về thăm con cháu. Vu Lan báo hiếu của Phật giáo xuất phát từ sự tích Bồ tát Mục Kiền Liên cứu mẹ – câu chuyện đã trở thành biểu tượng về đạo hiếu. Tết Trung nguyên theo lịch pháp là cột mốc chuyển giao từ nửa đầu sang nửa cuối năm, dịp để tạ ơn trời đất, thần phật, tổ tiên.
Ông Hải phân tích, các tập tục kiêng kỵ gắn với tháng 7 phần nhiều xuất phát từ kinh nghiệm ứng xử với thời tiết, mùa vụ, chứ không liên quan đến yếu tố "cô hồn" như nhiều người lầm tưởng.
Nếu cần kiêng kỵ, ông khuyên nên lưu ý như sau:
Không phơi quần áo ban đêm
Tri thức phương Đông đúc kết quy luật "xuân sinh – hạ trưởng – thu liễm – đông tàng". Tháng 7 âm lịch mở đầu mùa thu, giai đoạn "thu liễm" để tích trữ năng lượng sau thời kỳ phát triển mạnh của mùa hạ.
Cùng lúc, đây là mùa mưa, người xưa hình thành thói quen gìn giữ, phòng tránh rủi ro, lâu dần thành kiêng kỵ.
Tục không phơi quần áo ban đêm bắt nguồn từ thế kỷ V-VI, dựa trên quan sát rằng khí ẩm và sương đêm khiến vải dễ ẩm mốc, sinh bệnh ngoài da.
Tháng 7 âm lịch gắn với nhiều tập tục và điều kiêng kỵ truyền miệng, từ cách ứng xử nơi linh thiêng, thói quen cúng lễ đến các hoạt động sinh hoạt thường ngày.
Tuy nhiên, chuyên gia văn hóa Phạm Đình Hải, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam, cho rằng, nhiều quan niệm trong số này xuất phát từ hiểu lầm và cần được nhìn nhận một cách khoa học.
"Đây là thời điểm diễn ra ba lễ lớn – Xá tội vong nhân của Đạo giáo, Vu Lan báo hiếu của Phật giáo và Tết Trung nguyên theo tập quán dân gian, chứ không phải tháng xui xẻo", ông Hải nói.
Theo ông, Xá tội vong nhân diễn ra vào rằm tháng 7 theo quan niệm Đạo giáo, khi Diêm vương "đại xá" cho các vong hồn trở về thăm con cháu. Vu Lan báo hiếu của Phật giáo xuất phát từ sự tích Bồ tát Mục Kiền Liên cứu mẹ – câu chuyện đã trở thành biểu tượng về đạo hiếu. Tết Trung nguyên theo lịch pháp là cột mốc chuyển giao từ nửa đầu sang nửa cuối năm, dịp để tạ ơn trời đất, thần phật, tổ tiên.
Ông Hải phân tích, các tập tục kiêng kỵ gắn với tháng 7 phần nhiều xuất phát từ kinh nghiệm ứng xử với thời tiết, mùa vụ, chứ không liên quan đến yếu tố "cô hồn" như nhiều người lầm tưởng.
Nếu cần kiêng kỵ, ông khuyên nên lưu ý như sau:
Không phơi quần áo ban đêm
Tri thức phương Đông đúc kết quy luật "xuân sinh – hạ trưởng – thu liễm – đông tàng". Tháng 7 âm lịch mở đầu mùa thu, giai đoạn "thu liễm" để tích trữ năng lượng sau thời kỳ phát triển mạnh của mùa hạ.
Cùng lúc, đây là mùa mưa, người xưa hình thành thói quen gìn giữ, phòng tránh rủi ro, lâu dần thành kiêng kỵ.
Tục không phơi quần áo ban đêm bắt nguồn từ thế kỷ V-VI, dựa trên quan sát rằng khí ẩm và sương đêm khiến vải dễ ẩm mốc, sinh bệnh ngoài da.
Không đốt vàng mã tràn lan
Theo quan niệm dân gian, đốt vàng mã là cách tưởng nhớ người đã khuất. Tuy nhiên, ông Hải cho rằng việc này không có cơ sở khoa học, đồng thời gây ô nhiễm môi trường và lãng phí.
Gia chủ có thể thay thế bằng hương, hoa tươi, hoặc làm việc thiện để hồi hướng công đức.
Hạn chế tiệc tùng linh đình vào ngày rằm
Ngày rằm tháng 7 gắn với không khí tưởng niệm, sum họp gia đình. Việc tổ chức tiệc quá phô trương trong dịp này có thể làm loãng ý nghĩa lễ Vu Lan.
Hàng mã được vận chuyển ra thị trường phụ vụ dịp tháng 7 âm lịch. Ảnh: Ngọc Thành
Những điều không cần kiêng kỵ
Xây nhà, cưới hỏi
Nhiều người tin rằng tháng 7 không thích hợp để xây dựng hay kết hôn. Ông Hải khẳng định, điều này không có căn cứ văn hóa hay phong thủy.
Thực tế, việc kiêng này bắt nguồn từ yếu tố thời tiết, tháng 7 thường là mùa mưa bão, gây bất tiện cho việc tổ chức. Nếu chọn được ngày giờ tốt và chuẩn bị chu đáo, mọi việc vẫn có thể tiến hành thuận lợi.
Ký kết hợp đồng, khai trương
Không có dữ liệu khoa học chứng minh tháng 7 mang lại rủi ro cho giao dịch kinh doanh. Điều quan trọng là chọn ngày lành, giờ đẹp và bảo đảm các điều kiện pháp lý, thị trường.
Đi đêm
Khuyên tránh đi đêm trong tháng 7 chủ yếu vì an toàn giao thông và an ninh, chứ không liên quan đến yếu tố tâm linh. Đây là lời khuyên đúng cho mọi thời điểm trong năm.
Thay vì coi tháng 7 là thời điểm phải kiêng kỵ nhiều điều, ông Hải cho rằng đây là dịp để mỗi người nhìn lại đạo hiếu và tình thân. Lễ Vu Lan và tích truyện Mục Kiền Liên cứu mẹ gửi gắm thông điệp về lòng từ bi, sự biết ơn và chia sẻ.
Theo các nhà nghiên cứu văn hóa, việc hiểu đúng và thực hành các nghi lễ tháng 7 âm lịch một cách giản dị, thiết thực sẽ giúp gìn giữ bản sắc, đồng thời tránh được những tốn kém và áp lực do mê tín.
"Lễ bái phải thành tâm, tức là thực sự tưởng nhớ, tiếc thương, cầu mong cho các vong hồn được bình an, siêu thoát'', ông nói.
Khi đó, tháng 7 không còn là "tháng kiêng kỵ" mà trở thành khoảng thời gian ý nghĩa để kết nối gia đình và lan tỏa lòng nhân ái.
