Vì sao càng nắng nóng càng không nên bật điều hòa 24/24? EVN đưa ra cảnh báo đặc biệt
Bật điều hòa 24/24, thói quen tưởng chừng như vô hại song lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ, đặc biệt vào những ngày nắng nóng cao điểm.
Ngày 28/07/2025 Đời sống pháp luật đưa tin "Vì sao càng nắng nóng càng không nên bật điều hòa 24/24? EVN đưa ra cảnh báo đặc biệt". Nội dung chính như sau:
Giữa đợt nắng nóng gay gắt kéo dài tại nhiều tỉnh thành, không ít gia đình lựa chọn bật điều hòa xuyên suốt cả ngày lẫn đêm như một giải pháp chống nóng tối ưu và hiệu quả hơn cả. Tuy nhiên, thói quen tưởng như vô hại này lại tiềm ẩn nhiều rủi ro về thiết bị, sức khỏe và chi phí điện năng. Điều này được nhiều chuyên gia nhấn mạnh và cảnh báo, trong đó có cả Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).
Ảnh minh họa
Nguy cơ quá tải thiết bị, ảnh hưởng sức khỏe
Theo các kỹ thuật viên ngành điện lạnh, máy điều hòa hiện đại được thiết kế để vận hành liên tục trong thời gian dài, với tuổi thọ của máy nén có thể lên tới hàng chục nghìn giờ. Tính trung bình, nếu một chiếc điều hòa chạy liên tục 24 giờ mỗi ngày, phải mất hơn 2 năm mới đạt đến giới hạn lý thuyết của máy nén.
Điều đó đồng nghĩa với việc bản thân thiết bị không dễ bị “sốc nhiệt” hay hư hỏng chỉ vì hoạt động liên tục vài ngày hay vài tuần. Tuy nhiên, vấn đề không đơn thuần nằm ở máy nén.
Một số bộ phận khác như quạt tản nhiệt ở dàn nóng lại dễ bị ảnh hưởng trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Khi nhiệt độ môi trường ngoài trời lên tới gần 40 độ C, nhiệt độ thực tế quanh dàn nóng có thể cao hơn nhiều do thiết bị hoạt động.
Vì vậy nếu quạt làm mát không được nghỉ, động cơ có nguy cơ bị quá tải, làm giảm tuổi thọ linh kiện và nguy cơ chập cháy là rất cao. Đã có không ít trường hợp cục nóng điều hòa hay thậm chí là dàn lạnh bên trong nhà bị chập cháy nguy hiểm do nguyên nhân người dùng bật thiết bị liên tục trong những ngày thời tiết nắng nóng.
Nhiều trường hợp điều hòa xảy ra chập cháy do hoạt động quá tải khi thời tiết nắng nóng (Ảnh minh họa)
Bên cạnh rủi ro về mặt thiết bị, việc sống trong môi trường điều hòa suốt 24 giờ cũng ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe con người. Nhiệt độ thấp kéo dài làm không khí trong phòng trở nên khô hanh, dẫn đến tình trạng khô da, rát họng, thậm chí chảy máu cam. Những người có bệnh lý hô hấp mãn tính như viêm xoang, viêm mũi dị ứng cũng dễ bị kích ứng hơn.
Mặt khác, nếu phòng sử dụng điều hòa không được thông gió định kỳ, lượng oxy trong không khí giảm dần, tạo cảm giác ngột ngạt, mệt mỏi. Nhiều người còn gặp phải tình trạng chóng mặt, nhức đầu khi bước ra ngoài trời sau thời gian dài ở trong phòng lạnh do sự chênh lệch nhiệt độ quá lớn khiến cơ thể khó thích nghi kịp.
Ảnh minh họa
EVN cảnh báo về tiền điện
Bật điều hòa suốt ngày đêm còn đồng nghĩa với việc hóa đơn tiền điện tăng cao. Theo Tổng công ty Điện lực Hà Nội (EVNHANOI), điều hòa là thiết bị tiêu thụ điện nhiều nhất trong mùa hè, chiếm từ 28 - 64% tổng điện năng dùng trong sinh hoạt của một hộ gia đình. Thậm chí, với một số hộ sử dụng điều hòa liên tục và không đúng cách, con số này có thể lên đến 80%.
EVN cảnh báo rằng cứ mỗi khi nhiệt độ môi trường tăng thêm 1 độ C, mức tiêu thụ điện của máy điều hòa cũng tăng khoảng 2 - 3%. Theo báo cáo mới nhất được đăng tải, phụ tải hệ thống điện quốc gia đã ghi nhận mức kỷ lục mới trong ngày 18/7/2025 vừa qua. Số liệu từ Công ty Vận hành hệ thống điện và thị trường điện Quốc gia (NSMO) cho thấy, công suất cực đại của hệ thống điện miền Bắc đạt 26.998 MW, tăng 1.458 MW, tương đương mức tăng 5,7% so với cùng kỳ năm 2024.
Cùng với đó, sản lượng tiêu thụ điện toàn quốc cũng lập kỷ lục mới, đạt 1.066,6 triệu kWh, tăng 41,3 triệu kWh (tương đương 4%) so với ngày cao điểm cùng kỳ năm trước. Trong đó, khu vực miền Bắc chiếm hơn một nửa, với sản lượng tiêu thụ đạt 551,8 triệu kWh, tăng 22,2 triệu kWh, tương đương 4,2% so với năm 2024. Nguyên nhân chủ yếu dẫn tới mức tiêu thụ điện cao đột biến là do nhu cầu sử dụng thiết bị làm mát như điều hòa.
Ảnh minh họa
Từ tất cả những yếu tố trên, tốt hơn hết người dùng nên phân bổ thời gian bật điều hòa không nên bật thiết bị 24/24, đặc biệt vào những ngày nắng nóng cao điểm. Ngoài ra cũng không nên tắt đi bật lại thiết bị liên tục. Hãy sử dụng hợp lý các chế độ của điều hòa để thiết bị hoạt động hiệu quả, an toàn lại tiết kiệm.
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu khiến các đợt nắng nóng ngày càng cực đoan và kéo dài, việc sử dụng điện tiết kiệm không chỉ giúp giảm áp lực cho hệ thống điện quốc gia, đảm bảo cấp điện ổn định mà còn góp phần bảo vệ môi trường và phát triển bền vững, EVN giải thích thêm.
Các chuyên gia khuyến nghị: Giữ mức nhiệt ổn định từ 26 - 28 độ C, kết hợp với quạt điện để luồng khí lạnh được phân bổ đều; hạn chế mở cửa khi đang bật điều hòa; tắt điều hòa 1–2 tiếng mỗi ngày để làm thông thoáng không khí; và tuyệt đối không sử dụng thiết bị tiết kiệm điện không rõ nguồn gốc.
Không chỉ vậy, việc không vệ sinh bộ lọc gió thường xuyên cũng khiến bụi bẩn tích tụ, cản trở luồng khí lạnh, buộc điều hòa phải hoạt động mạnh hơn để đạt hiệu quả làm mát mong muốn. EVN khuyến cáo người dùng nên vệ sinh bộ lọc ít nhất 3 tháng một lần, đặc biệt trong mùa hè.
Ngày 03/07/2025, Đời sống pháp luật đưa tin "7 thứ “ăn cắp tiền điện” còn hơn cả điều hòa: Nhiều nhà không bao giờ tắt, bảo sao hóa đơn điện liên tục tăng". Nội dung chính như sau:
Nhiều người vẫn nghĩ điều hòa nhiệt độ là "thủ phạm" duy nhất nhất khiến hóa đơn tiền điện mỗi tháng đội lên cao.
Tuy nhiên, theo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), một số thiết bị quen thuộc khác trong gia đình cũng là "kẻ ngốn điện" âm thầm nhưng đáng gờm.
1. Bếp điện
Đứng đầu bảng xếp hạng là bếp điện, đặc biệt là bếp hồng ngoại và bếp từ. Với thời lượng sử dụng trung bình khoảng 3 giờ mỗi ngày, bếp đơn có thể tiêu thụ từ 85–95 kWh/tháng. Bếp đôi có thể tiêu tốn đến 170–190 kWh/tháng.
Điều đáng chú ý là nhiều người nấu ăn hàng ngày mà không để ý rằng việc sử dụng công suất cao liên tục sẽ tạo ra mức tiêu thụ điện rất lớn. So với điều hòa (thường chỉ chạy vào mùa nóng), bếp điện hoạt động quanh năm, làm tăng đáng kể tổng điện năng tiêu thụ.
2. Bình nóng lạnh
Nếu sử dụng hợp lý, một bình nóng lạnh dung tích 20 lít chỉ tiêu tốn khoảng 70–80 kWh/tháng (khi bật 1 tiếng mỗi ngày). Tuy nhiên, nếu bật liên tục cả ngày: Lượng điện tiêu thụ có thể tăng vọt lên 320–340 kWh/tháng.
Nhiều gia đình có thói quen bật bình nóng lạnh cả ngày để “luôn sẵn sàng”, điều này không chỉ làm tăng tiền điện mà còn rút ngắn tuổi thọ của thiết bị.
3. Tủ lạnh
Là thiết bị hoạt động 24/7, nhưng mức tiêu thụ điện của tủ lạnh lại khá ổn định. Tủ lạnh cỡ trung bình: 30–45 kWh/tháng. Tủ lạnh lớn: 50–65 kWh/tháng. Tủ lạnh mini: 10–15 kWh/tháng.
Tuy nhiên, hiệu suất điện năng còn phụ thuộc vào tuổi đời và công nghệ. Tủ lạnh cũ có thể tiêu tốn nhiều điện hơn đáng kể so với các mẫu mới có nhãn năng lượng tiết kiệm điện.
4. Máy tính để bàn
Máy tính để bàn hoạt động 12 giờ mỗi ngày có thể tiêu thụ khoảng 72–75 kWh/tháng. Nếu đi kèm với màn hình rời hoặc card đồ họa cao cấp, con số này còn cao hơn.
Mức tiêu thụ điện của các bộ phận, linh kiện trong hệ thống một dàn PC (mang tính chất tham khảo)
Đối với những người làm việc từ xa hoặc sử dụng máy tính cho các tác vụ nặng (dựng video, chơi game), mức tiêu thụ điện tăng lên đáng kể mà không hề hay biết.
5. Tivi
Một chiếc TV LCD có công suất khoảng 150W, nếu được sử dụng 5 tiếng mỗi ngày sẽ tiêu thụ khoảng 20–25 kWh/tháng. Với các loại TV lớn hơn như OLED hoặc QLED, mức tiêu thụ điện còn cao hơn. Nhiều gia đình có thói quen để tivi ở chế độ chờ chứ không bao giờ tắt hẳn. Điều này có thể gây lãng phí điện hơn họ tưởng.
6. Nồi cơm điện
Dù là thiết bị sử dụng đơn giản, nồi cơm điện công suất 500W dùng khoảng 2 tiếng/ngày cũng tiêu thụ tới 20–25 kWh/tháng. Nếu sử dụng thêm chức năng hâm nóng nhiều lần hoặc giữ ấm liên tục, lượng điện tiêu thụ sẽ tăng đáng kể.
7. Bàn là điện
Với công suất trung bình khoảng 1.100W, nếu dùng 30 phút mỗi ngày, bàn là điện sẽ “ngốn” 14–24 kWh/tháng. Việc là quần áo nhiều trong một lần thay vì rải rác hàng ngày có thể giúp giảm chi phí điện đáng kể.
Ngoài ra, các thiết bị khác như lò vi sóng hay thiết bị mạng, camera an ninh… trong nhà cũng được nhắc đến. Chẳng hạn, một chiếc lò vi sóng có công suất 1.000W, nếu sử dụng 30 phút/ngày sẽ tiêu thụ 10–20 kWh/tháng. Lò vi sóng thế hệ mới thường có chức năng tiết kiệm điện hoặc tự động tắt khi không dùng, giúp giảm lượng điện tiêu thụ.
Các thiết bị như router, modem internet có công suất thấp nhưng lại hoạt động liên tục không ngừng nghỉ. Trung bình, mỗi thiết bị này tiêu tốn 8–12 kWh/tháng. Con số này sẽ tăng nếu trong nhà có nhiều thiết bị mạng riêng lẻ như repeater, bộ phát Wi-Fi, camera an ninh...
Lưu ý để tiết kiệm điện hiệu quả trong gia đình
- Chọn thiết bị có nhãn năng lượng cao (5 sao) hoặc chứng nhận Energy Star
- Tắt hẳn thiết bị khi không sử dụng, tránh để ở chế độ chờ (standby)
- Không bật các thiết bị 24/24 nếu không cần thiết
- Bảo dưỡng định kỳ để tăng hiệu suất vận hành, tránh hao tổn điện
Việc nắm rõ mức tiêu thụ điện của từng thiết bị không chỉ giúp bạn chủ động trong việc sử dụng, mà còn là chìa khóa để kiểm soát hóa đơn điện mỗi tháng một cách thông minh hơn.
