Dân mua vàng miếng từ ngân hàng, lúc cần tiền 'bán hoài không mua'
Đại biểu Phạm Văn Hòa chất vấn về việc vì sao người dân mua vàng miếng từ ngân hàng nhưng đến khi cần tiền mặt thì 'bán hoài không mua'.
Báo Thanh Niên ngày 11/11 đưa thông tin với tiêu đề: "Dân mua vàng miếng từ ngân hàng, lúc cần tiền 'bán hoài không mua'" cùng nội dung như sau:
Sáng 11.11, Quốc hội thực hiện chất vấn đối với Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN). Nội dung được nhiều đại biểu quan tâm là diễn biến thị trường vàng thời gian vừa qua.
Vì sao chỉ bán vàng ở Hà Nội và TP.HCM?
Đại biểu Lưu Văn Đức (đoàn Đắk Lắk) đề nghị Thống đốc NHNN cho biết thời gian qua đã có những giải pháp nào để bình ổn thị trường vàng.
Cùng mối quan tâm, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cho biết, việc Nhà nước bán vàng miếng để bình ổn thị trường được người dân rất ủng hộ. Tuy nhiên, ngân hàng chỉ bán mà không mua, nếu người dân muốn bán vàng để lấy tiền mặt thì bán ở đâu?
Mặt khác, việc bán vàng chỉ diễn ra ở Hà Nội và TP.HCM, sao không bán khắp cả nước để cho người dân thuận lợi khi có nhu cầu?
Trả lời chất vấn của các đại biểu, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, thị trường vàng tại Việt Nam thời gian qua có nhiều biến động, đây cũng là diễn biến chung của thị trường thế giới.
Đến tháng 6.2024, trước tình hình giá vàng tăng, chênh lệch giá vàng giữa Việt Nam và thế giới tăng cao, NHNN đã thực hiện các biện pháp can thiệp cần thiết để ổn định thị trường.
NHNN đã tổ chức 9 phiên đấu thầu vàng. Ban đầu chính sách này được đánh giá là rất hiệu quả. Nhưng sau đó giá vàng quốc tế vẫn rất cao, giá chênh lệch vẫn lớn.
Để thực hiện cân bằng nhanh giá vàng giữa trong nước và quốc tế, NHNN chuyển sang bán trực tiếp qua 4 ngân hàng thương mại nhà nước. Nhờ vậy, chênh lệch giá vàng từ 15 - 18 triệu đồng mỗi lượng đến nay chỉ còn 3 - 4 triệu đồng mỗi lượng.
Tuy vậy, Thống đốc đánh giá thị trường vàng thời gian tới vẫn sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp. Việt Nam lại là quốc gia không sản xuất vàng. Việc can thiệp sẽ phụ thuộc vào nhập khẩu vàng quốc tế, nên rất khó lường. NHNN sẽ bám sát để đưa ra các chính sách phù hợp.
Riêng việc chỉ bán mà không mua vàng miếng, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho hay, trước bối cảnh nhu cầu vàng gia tăng, NHNN chủ yếu thực hiện biện pháp tăng nguồn cung, thông qua việc bán vàng, chứ không mua lại.
Hiện nay, đối với thị trường kinh doanh vàng miếng, có 22 tổ chức tín dụng, 16 doanh nghiệp kinh doanh vàng miếng. Các đơn vị này vẫn thực hiện mua bán bình thường. Còn việc có đơn vị nào đó không mua vàng của cá nhân thì có thể vì một vài lý do, trong đó có yếu tố cân đối tài chính.
Vẫn theo Thống đốc, NHNN chỉ cấp phép đối với doanh nghiệp kinh doanh vàng miếng chứ không quy định bắt buộc phải bán ở địa điểm nào. Việc bán ở đâu sẽ do tự các tổ chức tín dụng cân nhắc, quyết định. Tuy nhiên, qua tổng hợp cho thấy nhu cầu mua chủ yếu là ở Hà Nội, TP.HCM và một số thành phố lớn.
Cần tiền mặt nhưng "bán hoài không mua"
Sau khi Thống đốc NHNN trả lời, đại biểu Phạm Văn Hòa tiếp tục chất vấn rằng, nếu ngân hàng chỉ bán mà không mua vàng miếng sẽ dẫn tới việc mua bán trên "chợ đen".
Ông Hòa nói, người dân đã mua vàng miếng của ngân hàng rồi, giờ cần tiền bán lại thì ngân hàng phải mua để họ có thể sử dụng tiền phục vụ cho các nhu cầu cá nhân. "Đằng này bán hoài không mua, cũng không biết đến thời điểm nào ngân hàng có khả năng bán hoài hết hay không, trong khi lượng vàng trong dân rất nhiều", ông Hòa phản ánh.
Trả lời chất vấn, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho hay, vàng không như ngoại tệ, muốn mua thì phải kiểm định chất lượng, hàm lượng vàng. Trong khi việc này rất khó khăn, các tổ chức tín dụng sẽ phải đầu tư trang thiết bị, con người để tránh rủi ro. Tới đây, NHNN sẽ cân nhắc đề xuất các giải pháp để có thể xử lý những việc này.
Vẫn theo Thống đốc, hiện nay 22 tổ chức tín dụng và 16 doanh nghiệp kinh doanh vàng miếng có chi nhánh mua bán, giao dịch ở nhiều nơi. Việc mua hay không mua vàng có thể do nhiều nguyên nhân, nhất là trong bối cảnh thị trường vàng biến động, giá tăng, giảm theo từng giờ. Mỗi doanh nghiệp bán hay mua vàng từ người dân sẽ phải cân nhắc rất thận trọng để phòng ngừa rủi ro.
Thống đốc khẳng định, NHNN luôn khuyến cáo đây là mặt hàng biến động rất khó lường, phức tạp, việc đầu tư mặt hàng này sẽ có rủi ro nhất định.
Sao không vay USD từ người dân?
Đại biểu Phạm Văn Hòa cũng chất vấn rằng, lượng kiều hối về Việt Nam hiện nay rất lớn, riêng năm 2023 là khoảng 16 tỉ USD. Tuy nhiên, người dân gửi USD vào ngân hàng với lãi suất 0 đồng, để ở nhà thì không an tâm. Trong khi đó, ngân hàng vay vốn nước ngoài bằng ngoại tệ thì phải trả lãi.
"Sao không vay của người dân để có lợi cho dân, dù lãi suất thấp hơn?", ông Hòa đặt vấn đề.
Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, việc không áp dụng lãi suất đối với đồng USD là để ổn định thị trường ngoại hối.
Trước đây, thị trường ngoại hối và tỷ giá tại Việt Nam thường xuyên biến động, xảy ra tình trạng người có thì không bán, người chưa có nhu cầu thì đã mua.
Từ năm 2016, NHNN áp dụng nhiều giải pháp, trong đó kiên định mục tiêu giữ ổn định giá trị, tăng sự hấp dẫn của VND, vì thế lãi suất USD đưa về 0%. Đồng thời, NHNN cũng ban hành thông tư hạn chế việc doanh nghiệp mua ngoại tệ trước khi có nhu cầu…
Những việc làm trên đã hạn chế tình trạng đầu tư, đô la hóa trong nền kinh tế. Người dân có USD thì bán cho tổ chức tín dụng, tổ chức tín dụng bán cho NHNN. Qua đó, dự trữ ngoại hối nhà nước gia tăng, có lúc lên tới cả trăm tỉ USD.
"Đây là chính sách rất hiệu quả, rất tốt cho ổn định kinh tế vĩ mô", Thống đốc NHNN nói và nhận định, nếu tăng lãi suất ngoại tệ sẽ khiến người nắm giữ USD vừa được lợi về biến động tỷ giá, vừa được lãi suất. Việc này dẫn đến tâm lý chuyển dịch từ VND sang USD.
Trước đó, báo Tiền Phong ngày 10/11 cũng có bài đăng với thông tin: "Giá vàng giảm mạnh chưa từng có". Nội dung được báo đưa như sau:
1 tuần biến động mạnh
Các doanh nghiệp kinh doanh vàng lớn như Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn, Bảo Tín Minh Châu, Doji… niêm yết giá vàng miếng SJC ở mức 85,8 triệu đồng/lượng bán ra.
Lượng mua vào vàng miếng SJC của các doanh nghiệp chênh nhau từ 200.000 - 500.000 đồng/lượng.
Sau 1 tuần, giá vàng miếng giảm 3,8 triệu đồng/lượng. Các doanh nghiệp nới chênh lệch mua vào - bán ra của các doanh nghiệp điều chỉnh sau 1 tuần từ mức 2 triệu đồng/lượng lên gần 4 triệu đồng/lượng.
Giá vàng nhẫn cũng giảm mạnh chưa từng có sau 1 tuần gần 4 triệu đồng/lượng về mốc 85 triệu đồng/lượng.
Bảo Tín Minh Châu niêm yết giá vàng nhẫn 83,32 - 85,12 triệu đồng/lượng; Tập đoàn Doji niêm yết giá vàng nhẫn 83,35 - 85,15 triệu đồng/lượng.
Như vậy, giá vàng trong nước có 1 tuần giảm mạnh nhất kể từ đầu tháng 5 đến nay.
Sáng nay, giá vàng thế giới niêm yết 2.684 USD/ounce. Đây cũng là mức giảm mạnh nhất kể tháng 5. Giá vàng thế giới giảm kéo theo giá vàng trong nước nhưng mức độ giảm trong nước mạnh hơn.
Dự báo giá vàng
Trao đổi với PV Tiền Phong, ông Nguyễn Trí Hiếu - chuyên gia kinh tế - cho biết, khi tình hình kinh tế chính trị trên thế giới biến động thì đa số họ lựa chọn vàng là kênh đầu tư trú ẩn an toàn cho tài sản của mình. Lúc này, khi ông Trump lên nắm quyền, nhà đầu tư sẽ có những lĩnh vực đầu tư khác tốt hơn như chứng khoán, bất động sản... Đó chính là lý do khiến giá vàng thế giới giảm mạnh trong những ngày qua.
Theo ông Hiếu, tại Việt Nam, giá vàng chịu tác động hoàn toàn của giá vàng thế giới. Tuy nhiên, dù giá vàng xuống thấp nhưng cán cân cung - cầu của thị trường vàng vẫn còn lệch pha. Thị trường vàng vẫn xảy ra hiện tượng vàng nhẫn và vàng miếng đều khan hiếm. Tại các tiệm vàng, các cửa hàng đều thông báo hết hoặc chỉ được mua với lượng nhỏ giọt.
"Lý do chính là do nguồn cung không có. Theo Nghị định 24, hiện tại Ngân hàng Nhà nước vẫn là nơi duy nhất nhập khẩu vàng và mấy năm gần đây, đơn vị này cũng không nhập khẩu vàng nữa nên nguồn vàng để cung cấp cho thị trường không có. Đặc biệt, các hoạt động buôn lậu vàng cũng bị kiểm soát chặt chẽ...", ông Hiếu cho hay và nói đa phần các nhà đầu tư vẫn đang có suy nghĩ giá vàng chỉ giảm tạm thời và sẽ bật tăng trở lại.
"Tôi cũng cho rằng điều đó có thể xảy ra. Sở dĩ vậy bởi hiện tại chúng ta chưa thể biết giá vàng trong nước sẽ đi về đâu. Chỉ khi nào cán cân cung - cầu gặp nhau, khi đó giá vàng thị trường mới có thể gọi là ổn định", ông Hiếu nhận định.
Ông Hiếu dự đoán, câu chuyện bầu cử đã ngã ngũ trong khi tình hình thế giới hiện vẫn có nhiều điểm nóng, trong đó có những vấn đề về chiến tranh, địa chính trị... sẽ tiếp tục là nguyên nhân khiến giá vàng có thể biến động khó lường trong thời gian tới. Ví dụ, nếu chiến tranh xảy ra thì vàng sẽ trở lại là sự quan tâm của các nhà đầu tư. Điều này sẽ càng rõ ràng hơn khi ít ngày nữa - thời điểm ông Trump phát biểu về việc chính thức chấm dứt viện trợ quân sự cho Ukraine hay không...
"Tôi cho rằng, về lâu dài, giá vàng thế giới tiếp tục tăng trong năm 2025 và khả năng lập kỷ lục lên mốc 3.000 USD/ounce. Lúc đó, giá vàng trong nước sẽ tăng mạnh nếu thị trường vẫn chưa có sự thay đổi về nguồn cung", ông Hiếu cho hay.
Trên thị trường tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước niêm yết tỷ giá trung tâm 24.278 đồng/USD, tăng 8 đồng/USD so với sáng qua.
Các ngân hàng thương mại niêm yết giá USD 25.167 - 25.497 đồng/USD mua vào - bán ra.
