Cá bị ướp urê, hàn the thường có 6 đặc điểm này: Bán rẻ tới mấy cũng chớ mua về ăn
Để giữ cho cá và một số loại hải sản khác được tươi lâu và đẹp mắt, một số tiểu thương đã dùng phân đạm urê, hàn the để ướp cá.
Theo Thanh niên Việt đưa tin "Cá bị ướp urê, hàn the thường có 6 đặc điểm này: Bán rẻ tới mấy cũng chớ mua về ăn", nội dung chính như sau:
Theo các chuyên gia y tế, việc một số người bán sử dụng urê và hàn the để ướp cá không chỉ là hành vi gian lận thương mại mà còn tiềm ẩn rất nhiều mối nguy h:ại cho sức khỏe người tiêu dùng. Đây là vấn đề từng nhiều lần được cơ quan chức năng cảnh báo, song vẫn còn xảy ra ở nhiều chợ thực phẩm.
Tác h:ại của việc ăn cá bị ướp urê và hàn the
Để giữ cho cá và một số loại hải sản khác được tươi lâu và đẹp mắt, một số tiểu thương đã dùng phân đạm urê, hàn the để ướp cá (Ảnh: Dale Trockel/UC Davis).
Báo Sức khỏe và Đời sống thông tin, hàn the thực chất là một chất sát khuẩn nhẹ, thường được sử dụng trong y tế để diệt khuẩn, khử nấm. Trong khi đó, urê vốn là phân bón hóa học dùng trong nông nghiệp, có tác dụng kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn. Cả hai chất này đều bị Bộ Y tế nghiêm cấm sử dụng trong bảo quản và chế biến thực phẩm.
Nếu ăn phải cá và hải sản có chứa nhiều urê, hàn the, cơ thể có thể bị ngộ độ:c cấp tính với các biểu hiện như đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Nguy h:ại hơn, nếu thường xuyên ăn phải cá có tồn dư hai chất này ở mức thấp, về lâu dài người tiêu dùng có thể mắc ngộ độ:c mạn tính với các triệu chứng như đau đầu kéo dài không rõ nguyên nhân, mất ngủ, suy giảm chức năng gan và thận, thậm chí ảnh hưởng tới trí nhớ.
Trả lời phỏng vấn trên VnExpress, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, chuyên gia công nghệ sinh học và thực phẩm, nhấn mạnh: “Khi sử dụng urê để ướp cá và hải sản, urê sẽ ngấm sâu vào thịt cá. Dù có rửa nhiều lần vẫn không thể loại bỏ được hết các dẫn xuất độ:c h:ại”. Điều này đồng nghĩa với việc người tiêu dùng gần như không thể khử hết độ:c tố trong cá nếu mua phải cá bị ướp urê.
Nhận biết cá ướp urê, hàn the
Các chuyên gia khuyến cáo, có thể phân biệt cá bị ướp hóa chất dựa vào một số đặc điểm bất thường. Theo báo Sức khỏe và Đời sống , cá ướp urê và hàn the thường có 6 dấu hiệu sau:
Cá tươi và cá ướp u rê (Ảnh minh họa).
Mang cá không đỏ tươi nhưng tổng thể con cá lại trông rất tươi. Thịt cá nhão, ấn tay vào thấy mềm, lõm xuống và khó trở lại trạng thái ban đầu. Cá có mùi lạ, không phải mùi tanh đặc trưng. Mắt cá lõm sâu vào trong. Vảy cá dễ bong tróc, không bám chặt vào thân. Khi nấu cá xuất hiện bọt đen, xương cá chuyển màu đen bất thường.
Cách chọn cá tươi (Ảnh: Michelin Guide).
Trong khi đó, để dễ dàng so sánh, trang ẩm thực quốc tế Michelin Guide cũng chỉ ra những đặc điểm của một con cá tươi gồm: mang cá đỏ tươi, thậm chí còn dính máu; vây và đuôi cá linh hoạt, không giòn hay dễ rách; cá có mùi tanh tự nhiên; thịt cá chắc, có độ đàn hồi tốt; mắt trong, hơi lồi và đồng tử rõ ràng; vảy sáng bóng, bám chặt vào thân.
Lời khuyên cho người tiêu dùng
Các chuyên gia thực phẩm cho rằng, để bảo vệ sức khỏe, người tiêu dùng nên lựa chọn mua cá ở những cửa hàng, siêu thị, sạp bán thủy hải sản uy tín, có nguồn gốc rõ ràng. Khi mua, cần quan sát kỹ đặc điểm cá tươi và không nên vì ham rẻ mà chọn những con cá nhìn trông “bất thường”. Ngoài ra, người nội trợ có thể kết hợp các giác quan như quan sát, ngửi và chạm vào để đánh giá độ tươi của cá trước khi quyết định mua.
Cá là nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe tim mạch và trí não. Tuy nhiên, nếu không cảnh giác, việc tiêu thụ cá ướp urê, hàn the sẽ biến lợi ích thành mối đe dọa. Sự lựa chọn thông minh và cẩn trọng từ khâu đi chợ sẽ góp phần bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình.
Thanh niên Việt có bài viết "Loại cá quen thuộc bị xếp vào nhóm “chất gây UT số 1”, nhiều người ăn mỗi ngày" với nội dung như sau:
Theo Cơ quan Nghiên cứu UT Quốc tế (IARC) trực thuộc WHO, từ năm 2012, loại cá này đã được xếp vào danh sách chất gây UT nhóm 1 cùng hạng nguy hiểm với thuốc lá và amiăng. Cậu bé 6 tuổi hói vĩnh viễn vì nuôi thú cưng Người đàn ông mang "thứ này" trong lồng ngực suốt 8 năm mà không hề hay biết Việt Nam sở hữu ‘kho báu’ vắt vẻo trên giàn: Giá chỉ 100.000 đồng/kg, được danh y nổi tiếng hết lời ca ngợi
Rạng sáng, ông Châu (48 tuổi, Trung Quốc) ngồi trong bếp, dưới ánh đèn vàng vọt, cẩn thận xẻ từng khúc cá muối được treo trên ban công. Vị mằn mặn ấy gợi lại ký ức tuổi thơ khi ông và cha ngồi trong sân gạch, bát cháo trắng ăn kèm miếng cá muối thơm nức. Với nhiều gia đình, cá muối không chỉ là món ăn đưa cơm, mà còn là hương vị ký ức khó quên.
Thế nhưng, cách đây ít ngày, con trai ông gửi tin nhắn kèm bài báo: “Cá muối đã bị Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp vào nhóm 1 chất gây UT!”. Tin tức khiến ông Châu bàng hoàng. Thứ cá gắn bó cả đời, lẽ nào lại là “sát thủ thầm lặng” với sức khỏe?
Nguyên nhân nằm ở quá trình ướp muối và lên men, khi cá tiếp xúc với hàm lượng muối cao và protein, vi khuẩn sẽ tạo ra nitrit , rồi kết hợp với đạm trong cá sinh ra nitrosamine - hợp chất có khả năng gây UT rõ rệt. Các nghiên cứu cho thấy, những nơi tiêu thụ cá muối nhiều, tỷ lệ mắc UT vòm họng cao gấp 5-10 lần so với mức trung bình.
Không chỉ nitrosamine, cá muối còn chứa lượng muối cực lớn - trung bình 13-18%, cao gấp nhiều lần cá tươi. Ăn thường xuyên khiến huyết áp tăng, kéo theo nguy cơ đột quỵ, bệnh tim mạch. Chưa kể, nếu cá bảo quản kém, dễ bị nhiễm nấm mốc sinh độ:c tố aflatoxin - yếu tố làm tăng nguy cơ UT gan.
Ăn cá muối lâu dài, cơ thể sẽ ra sao?
- Tăng nguy cơ UT vòm họng, dạ dày, thực quản : nhiều nghiên cứu ở Trung Quốc chỉ ra, người ăn cá muối thường xuyên có nguy cơ mắc UT đường tiêu hóa cao gấp 2,5 lần.
- Tổn thương gan, thận : độ:c tố từ quá trình lên men, bảo quản sai cách có thể gây viêm gan, suy thận, thậm chí ngộ độ:c cấp tính.
- h:ại tim mạch : lượng muối vượt ngưỡng an toàn khiến huyết áp leo thang, dễ dẫn đến đột quỵ.
Ăn thế nào để giảm rủi ro?
Các bác sĩ khuyến cáo, cá muối không phải “cấm kỵ tuyệt đối”, nhưng muốn ăn an toàn, nhất định phải nhớ 2 nguyên tắc:
- Ăn ít, ăn thưa, chọn cách nấu an toàn: Không nên ăn quá 1-2 lần/tháng, mỗi lần chỉ lượng nhỏ; Tránh chiên, rán ở nhiệt độ cao: Cách tốt nhất là hấp , vừa giúp giảm bớt muối, vừa hạn chế hình thành chất độ:c; Ăn kèm nhiều rau quả tươi chứa vitamin C như cà chua, bông cải, ớt chuông… để ức chế quá trình tạo nitrosamine.
- Bảo quản đúng cách, tuyệt đối bỏ khi có dấu hiệu hỏng: Chỉ mua cá mặn từ nơi uy tín, bảo đảm khâu chế biến và phơi sấy sạch sẽ; Cất giữ nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ẩm mốc. Thấy có mùi lạ, mốc xanh, mốc vàng – phải bỏ ngay, tuyệt đối không tiếc; Gia đình có người từng mắc UT vòm họng, người cao tuổi, phụ nữ mang thai nên hạn chế hoặc tránh hẳn cá mặn.
