Đừng hâm nóng thứ này trong lò vi sóng, chỉ 3 phút có thể giải phóng hàng tỷ hạt vi nhựa, tế bào người chết hàng loạt
Vì tiện lợi, nhiều người có thói quen cho thứ này vào lò vi sóng để hâm nóng.
Ngày 28/8/2025, Tạp chí Thanh niên Việt đã đăng tải bài viết với tiêu đề: "Đừng hâm nóng thứ này trong lò vi sóng, chỉ 3 phút có thể giải phóng hàng tỷ hạt vi nhựa, tế bào người chết hàng loạt". Nội dung như sau:
Một nghiên cứu mới của Đại học Nebraska - Lincoln (Mỹ) , công bố trên tạp chí Environmental Science & Technology (Khoa học & Công nghệ Môi trường), đã gióng lên hồi chuông cảnh báo: hành động tưởng chừng vô hại cho thẳng hộp nhựa đựng thức ăn vào lò vi sóng có thể khiến hàng tỷ hạt nhựa siêu nhỏ thâm nhập vào đồ ăn.
Chỉ trong 3 phút quay vi sóng , mỗi cm2 bề mặt nhựa có thể giải phóng tới hơn 2 tỷ hạt nhựa nano cùng 4 triệu hạt vi nhựa . Những hạt li ti này hoàn toàn không thể nhìn thấy bằng mắt thường, nhưng lại âm thầm đi vào cơ thể chúng ta qua từng miếng ăn, ngụm uống.
Tế bào người chết 75% chỉ sau 2 ngày
Trong thí nghiệm, các nhà khoa học cho tế bào thận phôi người (HEK293T) tiếp xúc với lượng hạt nhựa tương đương. Kết quả gây sốc: sau 48-72 giờ, khoảng 75% tế bào chết hàng loạt . Các hạt nano nhựa có khả năng xuyên qua màng tế bào dễ dàng, khiến tổn thương bên trong trở nên nghiêm trọng hơn so với tế bào không bị phơi nhiễm.
Điều đáng lo hơn, việc rò rỉ hạt nhựa còn xảy ra ngay cả khi đựng thực phẩm trong hộp nhựa ở nhiệt độ phòng hay ngăn mát tủ lạnh . Sau 6 tháng, các hộp này vẫn có thể thải ra từ hàng triệu đến hàng tỷ hạt vi nhựa và nano nhựa.
Nghiên cứu cho thấy:
- Nhựa polyethylene (PE) từ túi đựng thực phẩm giải phóng nhiều hạt hơn so với nhựa polypropylene (PP) từ hộp đựng, do khả năng chịu nhiệt kém hơn.
- Đồ ăn có tính axit (chẳng hạn như thực phẩm chua, nước trái cây) có thể khiến nhựa phân hủy nhanh hơn, làm tăng lượng hạt phát tán.
- Kích thước hạt vi nhựa dao động từ 1-14 micromet , còn hạt nano nhựa ở mức 10-100 nanomet , nhỏ đến mức dễ dàng len lỏi khắp cơ thể.
Trẻ nhỏ là đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhất
Mô hình tính toán cho thấy:
- Trẻ sơ sinh uống nước hâm nóng bằng vi sóng trong chai nhựa có thể hấp thụ tới 20,3 nanogam hạt nhựa/kg thể trọng mỗi ngày .
- Trẻ nhỏ ăn sữa hoặc chế phẩm từ sữa hâm nóng trong hộp nhựa có thể tiếp nhận tới 22,1 nanogam/kg thể trọng mỗi ngày .
Nguyên nhân là do thói quen dùng nhựa để hâm nóng, cộng với lượng sữa và nước trẻ em nạp vào cơ thể cao hơn người lớn.
Cảnh báo từ chuyên gia
Các nhà khoa học nhấn mạnh: cũng như việc chúng ta quan tâm đến calo, đường, chất béo trong thực phẩm, thì lượng hạt vi nhựa và nano nhựa cũng cần được chú ý. Chúng có thể gây hại âm thầm, nhưng hậu quả lâu dài lại khó lường, đặc biệt với trẻ em và những người có sức đề kháng yếu.
Lời khuyên đơn giản nhất: tuyệt đối không hâm nóng thức ăn trong hộp nhựa bằng lò vi sóng . Thay vào đó, hãy sử dụng đồ thủy tinh hoặc gốm sứ để bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình.
Trước đó, báo Đời sống pháp luật đã đăng tải bài viết với tiêu đề: "Một thói quen khiến đồ ăn nhiễm hàng triệu hạt vi nhựa trong 3 phút: Nhiều người làm thường xuyên". Cụ thể như sau:
Thói quen khiến đồ ăn nhiễm hàng triệu hạt vi nhựa
Hâm nóng đồ ăn bằng lò vi sóng là thói quen phổ biến của nhiều người. Sử dụng lò vi sóng là cách tiện lợi, nhanh chóng giúp đồ ăn nóng hổi, thơm ngon trở lại, đặc biệt là với thức ăn thừa hoặc đồ ăn đặt giao tận nhà.
Tuy nhiên, nếu đồ ăn thừa, đồ ăn đặt giao tận nhà được đựng trong hộp nhựa, sau đó được hâm nóng bằng lò vi sóng thì nó có thể khiến đồ ăn nhiễm hạt vi nhựa và gây ảnh hưởng tới sức khỏe.
Một nghiên cứu được đăng tải trên Tạp chí Khoa học và Công nghệ Môi trường đã chỉ ra rằng việc hâm nóng đồ ăn đựng trong hộp nhựa có thể giải phóng ra hàng triệu hạt vi nhựa.
Cụ thể, nhóm nghiên cứu đến từ Đại học Nebraska-Lincoln, Mỹ đã tiến hành thí nghiệm sử dụng hộp đựng thức ăn làm từ nhựa polypropylen (hay còn gọi là nhựa PP) và nhựa polyetylen (hay còn gọi là nhựa PE) và hâm nóng chúng trong lò vi sóng công suất 1.000 watt. Sau đó, các nhà nghiên cứu đã phân tích để tìm hạt vi nhựa và hạt nano nhựa trong các hộp đựng thức ăn.
Kết quả, sau ba phút đun nóng trong lò vi sóng, mỗi một cm vuông hộp nhựa đựng thức ăn có thể giải phóng ra 4,22 triệu hạt vi nhựa và 2,11 tỷ hạt nano nhựa. Điều này đồng nghĩa với việc đồ ăn có thể bị nhiễm hàng triệu hạt vi nhựa từ các hộp nhựa khi chúng được hâm nóng trong lò vi sóng.
Các nhà nghiên cứu tiết lộ rằng việc hâm nóng các món nước hoặc các sản phẩm từ sữa đựng trong hộp nhựa có thể giải phóng ra nhiều hạt vi nhựa hơn so với các thực phẩm khác.
Kỹ sư xây dựng và môi trường Kazi Albab Hussain, làm việc tại Đại học Nebraska-Lincoln cho biết: “Khi chúng ta ăn các loại thực phẩm cụ thể, chúng ta thường đọc được thông tin hoặc biết về hàm lượng calo, lượng đường và các chất dinh dưỡng khác trong đó. Điều này rất quan trọng với sức khỏe. Và tôi tin rằng việc nhận thức được số lượng hạt vi nhựa có trong thực phẩm cũng quan trọng tương tự như việc nắm rõ thành phần dinh dưỡng trong thực phẩm".
Tác động của vi nhựa với sức khỏe
Một nhóm các nhà khoa học Ý đã công bố một nghiên cứu về những bệnh nhân từng phẫu thuật tắc động mạch. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra hơn một nửa số bệnh nhân có hạt vi nhựa trong mảng bám trong động mạch. Sau gần ba năm theo dõi nhóm bệnh nhân có hạt vi nhựa trong mảng bám động mạch, các chuyên gia nhận thấy những bệnh nhân nhiễm vi nhựa có khả năng bị đột quỵ, đau tim hoặc tử vong do bất kỳ nguyên nhân nào cao hơn đáng kể.
Ngoài ra, một đánh giá được công bố vào năm 2024 đã chỉ ra rằng hạt vi nhựa xâm nhập vào cơ thể có thể gây ra tình trạng stress oxy hóa, viêm nhiễm, rối loạn chức năng miễn dịch, thay đổi quá trình chuyển hóa sinh hóa và năng lượng, suy giảm sự tăng sinh tế bào, kích thích sự phát triển tế bào bất thường và gây ung thư.
Hiện nay, mọi người thường sử dụng hộp nhựa để đựng thức ăn vì tính gọn nhẹ và tiện lợi của nó. Tuy nhiên, khi sử dụng hộp nhựa để đựng thức ăn, các chuyên gia khuyến cáo mọi người nên lưu ý một số điều sau để hạn chế nguy cơ giải phóng hạt vi nhựa vào thức ăn:
- Không sử dụng lò vi sóng để hâm nóng thức ăn đựng trong hộp nhựa;
- Tránh sử dụng sản phẩm nhựa để đóng gói và bảo quản thực phẩm nóng.
Bên cạnh đó, nếu có thể, mọi người nên sử dụng các loại hộp thủy tinh, hộp inox, bát sứ,... để đựng thức ăn thay cho hộp nhựa.
