2 loại nước chứa đầy hạt vi nhựa nhưng người Việt lại thích, đa số uống mỗi ngày
Thức uống này có thể giải phóng ra hàng tỷ hạt vi nhựa trong quá trình sử dụng.
Ngày 11 tháng 11 năm 2025, tạp chí Phụ Nữ Mới đăng tải bài viết với tiêu đề "2 loại nước chứa đầy hạt vi nhựa nhưng người Việt lại thích, đa số uống mỗi ngày". Nội dung như sau:
Một số loại trà túi lọc
Trà là một trong những thức uống gắn bó lâu đời với đời sống người Việt. Cùng với nhịp sống hiện đại, nhiều loại trà được chế biến dưới dạng túi lọc, giúp người dùng tiết kiệm thời gian và dễ dàng hơn khi thưởng thức. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy việc sử dụng trà túi lọc có thể tiềm ẩn nguy cơ phơi nhiễm vi nhựa.
Theo công trình nghiên cứu của Đại học Universitat Autònoma de Barcelona, được đăng tải trên tạp chí khoa học Chemosphere, khi ngâm trong nước nóng, các túi lọc trà có khả năng giải phóng một lượng lớn hạt vi nhựa. Đây là những hạt nhựa có kích thước siêu nhỏ, thường xuất hiện trong các vật dụng quen thuộc như hộp đựng thực phẩm, và có thể đi vào cơ thể thông qua thực phẩm, đồ uống hoặc không khí.
Nước đóng chai không đạt tiêu chuẩn
Một nghiên cứu công bố năm 2024 của Khoa Hóa học, Đại học Tiểu bang New York (Hoa Kỳ) đã làm dấy lên lo ngại về mức độ ô nhiễm vi nhựa trong nước đóng chai. Theo kết quả, mỗi lít nước – tương đương khoảng hai chai cỡ tiêu chuẩn – chứa trung bình tới 240.000 hạt nhựa thuộc bảy loại khác nhau, trong đó 90% là hạt nhựa nano và phần còn lại là vi nhựa.
Nhóm nghiên cứu đã tiến hành thu thập mẫu từ 11 thương hiệu nước đóng chai phổ biến trên toàn cầu, được mua tại 19 địa điểm ở 9 quốc gia để phân tích mức độ ô nhiễm. Kết quả cho thấy, trong số 259 chai được kiểm tra, có tới 93% có dấu hiệu chứa vi nhựa.
Sau khi loại trừ khả năng nhiễm tạp trong quá trình thí nghiệm, trung bình mỗi lít nước đóng chai ghi nhận 10,4 hạt vi nhựa có kích thước trên 100 micromet. Dạng mảnh là hình thái phổ biến nhất, chiếm 66%, tiếp theo là dạng sợi. Khoảng một nửa số hạt được xác định là polyme – chủ yếu là polypropylene (54%) – loại nhựa thường được dùng để sản xuất nắp chai. Ngoài ra, một tỷ lệ nhỏ (4%) chứa dấu vết của chất bôi trơn công nghiệp, cho thấy khả năng ô nhiễm trong quá trình sản xuất và đóng gói.
Ảnh hưởng đến sức khỏe con người
Trên thực tế, các nghiên cứu về hạt vi nhựa hiện vẫn là một lĩnh vực còn mới mẻ dù đang được quan tâm mạnh mẽ trên toàn cầu. Các nhà khoa học đã và đang nỗ lực phát triển nhiều phương pháp nhằm phát hiện, định lượng và phân tích loại hạt này, song việc đánh giá mức độ phơi nhiễm vẫn gặp nhiều thách thức do thiếu quy chuẩn thống nhất và sự phức tạp trong việc loại trừ các yếu tố gây nhiễu từ những chất ô nhiễm đi kèm.
Theo nhiều chuyên gia, vi nhựa hiện diện rộng khắp trong môi trường – từ nước mưa đến không khí – và đã được chứng minh có thể tác động đến tế bào trong điều kiện nuôi cấy cũng như trên mô hình động vật.
Một số nghiên cứu bước đầu ghi nhận mối liên quan giữa phơi nhiễm vi nhựa và các bệnh lý như ung thư, tim mạch, thận, Alzheimer hay suy giảm khả năng sinh sản. Tuy nhiên, do sự khác biệt trong cách xác định loại vi nhựa, mức độ phơi nhiễm cũng như khó khăn trong việc loại trừ các yếu tố gây nhiễu, những kết quả này vẫn chưa được khẳng định chắc chắn.
Dù các thí nghiệm trong phòng lab và trên động vật đều chỉ ra khả năng gây hại của hạt vi nhựa, song mức độ ảnh hưởng cụ thể đến sức khỏe con người vẫn cần thêm nhiều bằng chứng khoa học để xác định rõ ràng hơn.
Thời báo VTV cũn đăng tải bài viết với tiêu đề "Đồ uống trong chai thủy tinh chứa nhiều vi nhựa hơn chai nhựa". Nội dung như sau:
Các nhà khoa học phát hiện rằng đồ uống đóng chai thủy tinh - gồm nước, bia và rượu vang - chứa nhiều vi nhựa hơn so với các loại đóng trong chai nhựa hoặc lon kim loại. Theo đó, trung bình có khoảng 100 hạt vi nhựa mỗi lít trong các chai thủy tinh chứa nước ngọt, nước chanh, trà lạnh và bia. Con số này cao gấp 5 - 50 lần so với đồ uống được đóng trong chai nhựa hoặc lon kim loại.
Ban đầu, các nhà nghiên cứu khá bối rối trước phát hiện này. Tuy nhiên, sau đó, họ nhận ra rằng các hạt vi nhựa xâm nhập vào thức uống thông qua lớp sơn bên ngoài nắp chai.
Khi kiểm tra kỹ, họ phát hiện nắp chai thủy tinh thường có những vết xước nhỏ. Những vết trầy xước ở lớp sơn bên ngoài của nắp chai do ma sát giữa các nắp trong quá trình lưu trữ đã giải phóng hạt vi nhựa lên bề mặt nắp chai.
(Ảnh: Shutterstock)
Với nước uống, nước thường và nước có ga, lượng vi nhựa tương đối thấp - khoảng 4,5 hạt/lít trong chai thủy tinh và 1,6 hạt/lít trong chai nhựa. Người uống rượu vang có thể yên tâm phần nào vì mẫu rượu vang - kể cả đóng chai thủy tinh có nắp - cho thấy lượng vi nhựa rất thấp. Tuy nhiên, nước ngọt chứa khoảng 30 hạt vi nhựa/lít, nước chanh 40 hạt/lít, còn bia là loại đồ uống chứa nhiều nhất với 60 hạt vi nhựa/lít.
Hiện các nhà khoa học chưa xác định được mức độ rủi ro đối với sức khỏe con người khi hấp thụ các hạt vi nhựa này. Tuy nhiên, mối lo ngại ngày càng gia tăng về khả năng các hạt này xâm nhập vào bên trong tế bào, gây biến đổi chức năng tế bào, đặc biệt khi tương tác với các cơ quan ở trẻ em và gây ra những biến đổi rõ rệt trong cuộc sống khi trưởng thành.
Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy nhựa có thể đóng vai trò then chốt trong quá trình hình thành ung thư sớm, nơi các tế bào khỏe mạnh biến đổi thành tế bào ung thư.
Các chuyên gia cũng cảnh báo về mối liên hệ giữa vi nhựa và sức khỏe sinh sản. Hồi tháng 6, một nhóm nhà khoa học công bố phát hiện các hạt nhựa nhỏ trong tinh trùng của nam giới.
Hiện tại, thế giới vẫn chưa có mức chuẩn nào để đánh giá bao nhiêu vi nhựa là nguy hiểm cho sức khỏe. Vì vậy, ANSES không đưa ra kết luận rõ ràng về rủi ro. Tuy nhiên, cơ quan này nhấn mạnh rằng các nhà sản xuất đồ uống hoàn toàn có thể giảm thiểu lượng vi nhựa từ nắp chai.
Tin vui là các nhà nghiên cứu cho rằng các nhà sản xuất đồ uống có thể dễ dàng giảm lượng vi nhựa bong ra từ nắp chai.
Là một phần của nghiên cứu, nhóm đã thử nghiệm một phương pháp làm sạch bao gồm thổi khí vào nắp, sau đó rửa chúng bằng nước và cồn. Phương pháp này được phát hiện là giúp giảm ô nhiễm vi nhựa tới 60%.
